| dc.description.abstract | Celem pracy jest opis życia osób niewidzących od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa, a zwłaszcza jego kulturowych i społecznych uwarunkowań. Koncentruję się na specyfice funkcjonowania przedstawicieli tej grupy, przebiegu ich socjalizacji i edukacji, trudnościach i możliwościach w zakresie mobilności, pracy i relacji międzyludzkich.
Podstawowym źródłem danych są badania etnograficzne wśród osób niewidomych, które prowadziłem w latach 2011‒2017. Ich zasadniczymi uczestnikami były 22 osoby niewidzące w wieku 18‒42 lat. Podstawą badań były regularne i możliwie zróżnicowane spotkania z poszczególnymi uczestnikami (ok. 450 spotkań), w tym rejestrowane rozmowy badawcze (92 nagrania).
Publikacja składa się z czterech części. W części pierwszej ‒ Proces badawczy ‒ uczestnicy, metody, zagadnienia etyczne ‒ przybliżam przebieg badań terenowych, kryteria doboru grupy badawczej, ogólną charakterystykę uczestników, stosowane metody i okoliczności gromadzenia danych, przyjęte założenia etyczne oraz ich praktyczne konsekwencje.
W części drugiej ‒ (Nie)normalność ‒ socjalizacja, tożsamość i wspólnota osób niewidomych ‒ zastanawiam się, jaki wpływ na wczesne etapy życia oraz społeczny rozwój uczestników badań ma fakt przypisania im roli osób nienormalnych ‒ niespełniających przyjętych norm w zakresie zdrowia, zdolności poznawczych czy sprawności.
W trzeciej części ‒ (Nie)widzialność ‒ osoby niewidome wobec norm, wartości i reguł kultury wizualnej ‒ omawiam najważniejsze elementy wizualnej socjalizacji osób niewidomych, w ramach której poznają one zasady i obowiązki panujące w świecie „widzących”, wynikające bezpośrednio z wartości i funkcji zdolności widzenia.
W czwartej części ‒ (Nie)pełnosprawność ‒ wymiary sprawczości i niezależności osób niewidomych ‒ ukazuję materialne, społeczne i instytucjonalne możliwości i ograniczenia uczestników badań, które mają istotny wpływ na zakres ich sprawności i samodzielności. | pl_PL |
