Moc predykcyjna teorii ekonomicznych w kontekście europejskiego kryzysu zadłużenia publicznego

Abstract

Analiza literatury ekonomicznej opublikowanej przed 2008 rokiem wskazuje, że niewypłacalność krajów rozwiniętych nie była szeroko analizowanym problemem badawczym. Gwałtowne spadki cen obligacji skarbowych w trakcie kryzysu sugerują, że liczba osób która spodziewała się takiego rozwoju wypadków była niewielka. Jednocześnie, w trakcie kryzysu i po jego (częściowym) zażegnaniu, wielu ekonomistów zaczęło wygłaszać stwierdzenia, że przyczyny kryzysu były "oczywiste", a mechanizm prowadzący do kryzysu wynikał ze "standardowej" teorii ekonomii. Dlaczego ekonomistom tak trudno przychodzi predykcja kryzysów fiskalnych, skoro tak łatwo przychodzi im analiza ex post?

W celu odpowiedzi na powyższe pytanie w pracy dokonano estymacji szeregu ekonometrycznych modeli wczesnego ostrzegania (ang. early warning systems). Podstawowym celem pracy było sprawdzenie, czy na podstawie danych do 2005 roku możliwa jest estymacja modelu predykcyjnego, który zastosowany w praktyce byłby w stanie przewidzieć zawczasu europejski kryzys zadłużenia publicznego.

W pracy dokonano estymacji szeregu modeli statystycznych (począwszy od prostych modeli regresyjnych, po zaawansowane modele uczenia maszynowego). Do estymacji użyto danych z lat 1970-2005. Sprawdzenie mocy predykcyjnej modeli odbyło się na próbie testowej (od 2006 do 2013 roku). Do estymacji modeli użyto szerokiego zbioru zmiennych objaśniających.

Wyniki analiz sugerują, że estymacja skutecznego modelu wczesnego ostrzegania jest możliwa. Osiągnięte rezultaty są nieznacznie lepsze od najlepszych wyestymowanych do tej pory (na tej samej próbie) modeli. Estymacja modelu wczesnego ostrzegania wymaga jednak użycia zróżnicowanych zmiennych makroekonomicznych oraz wykorzystania metod uczenia maszynowego. Wyniki estymacji pozwalają dodatkowo na ocenę teorii ekonomicznych dotyczących przyczyn kryzysów zadłużenia publicznego.