Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 1992, nr 47
http://hdl.handle.net/11089/14571
2024-03-29T08:08:23ZLa situation des etablissements industriels a Łódź dans les annees de la Seconde Guerre mondiale
http://hdl.handle.net/11089/14732
La situation des etablissements industriels a Łódź dans les annees de la Seconde Guerre mondiale
Bojanowski, Tadeusz
Z chwilą okupacji miasta, niemieckie władze wojskowe dążyły do uruchomienia
średnich i wielkich zakładów przemysłowych. Jednakże niedostatek surowców,
zwłaszcza włókienniczych, był powodem, iż łódzki przemysł mógł pracować w ograniczonych
rozmiarach. Część łódzkich zapasów surowcowych zostało wywiezionych
do Rzeszy.
W pierwszych miesiącach okupacji nastąpiły radykalne zmiany własnościowe
w łódzkim przemyśle. Przedsiębiorstwa polskie i żydowskie zostały skonfiskowane
i przeszły w ręce НТО, a następnie stopniowo były przekazywane Niemcom na
własność. W 1943 r. ok. 2/3 wszystkich fabryk w Łodzi było niemiecką własnością
prywatną, pozostałe znajdowały się jeszcze pod administracją państwową. Dokonane zostały także zmiany w strukturze wielkościowej i gałęziowej łódzkiego
przemysłu. Generalnie okupanci likwidowali zakłady małe oraz zbędne dla
gospodarki III Rzeszy, tworząc częściowo w ich miejsce zakłady nowe o innym
profilu produkcji. Przeprowadzano także komasacje przedsiębiorstw. W rezultacie
tych działań liczba czynnych zakładów w Łodzi zmniejszyła się z ok. 2600 przed
wybuchem wojny do 554 w końcu 1943 r. Natomiast liczba zatrudnionych w nich
z ok. 115 tys. do ok. 103 tys. Nastąpiła więc na dużą skalę koncentracja przemysłu
łódzkiego.
Produkcja włókiennicza Łodzi była w 1943 r. o 60% niższa od poziomu przedwojennego. Zwiększyła się natomiast produkcja przemysłów: metalowego, maszynowego,
elektrycznego, chemicznego i odzieżowego, gdyż okupanci w budynkach fabryk
włókienniczych otwierali zakłady tych gałęzi przemysłu.
W 1944 r. wiele urządzeń produkcyjnych łódzkich fabryk ewakuowano do Rzeszy.
Likwidowano zwłaszcza fabryki nowo otwarte, produkujące sprzęt zbrojeniowy.
W ciągu tego roku zatrudnienie w łódzkich fabrykach zmniejszyło się o połowę.
1992-01-01T00:00:00ZMobilité résidentielle et mobilité professionnelle: L’exemple d'une cohorte de Lyonnais (1896—1936)
http://hdl.handle.net/11089/14731
Mobilité résidentielle et mobilité professionnelle: L’exemple d'une cohorte de Lyonnais (1896—1936)
Pinol, Jean Luc
Autor przedstawił pierwsze rezultaty badań przeprowadzonych na podstawie zachowanych
list wyborczych mieszkańców Lyonu. Badaniom tym poddał próbę
ok. 800 osób, które w 1896 r. były w wieku 22—24 lat. Następnie w odstępach
co 5 lat do 1936 r., na podstawie list wyborczych, śledził ich miejsce zamieszkania
oraz zawód. Z powodu różnych przyczyn nie udało się autorowi prześledzić całej drogi życiowej wszystkich wybranych osób na przestrzeni badanego okresu (opuszczenie
Lyonu, zaginięcie list wyborczych, zgon). W sumie autor zrekonstruował pełne
dane na temat drogi życiowej 127 osób.
Analiza miejsc zamieszkania wykazała, że w latach 1896— 1921 miejsce zamieszkania
zmieniło 25% osób, a w następnych latach 8%. Zmiany miejsc zamieszkania
dokonywały się zgodnie z przynależnością społeczną, członkowie warstw najbogatszych
kierowali się do dzielnic bogatych, warstw średnich do dzielnic średniozamożnych
itp.
Przy badaniu mobilności zawodowej autor posłużył się podziałem badanych
osób na 10 kategorii: przemysłowcy i kupcy, wyższe kadry kierownicze, urzędnicy,
technicy i średnia kadra, drobni kupcy, rzemieślnicy, robotnicy, robotnicy niewykwalifikowani,
studenci, inni. W sumie mobilność zawodowa okazała się słabsza
od mieszkalnej. Ponad 50% badanych nie zmieniło w ciągu swego życia przynależności
do kategorii społeczno-zawodowej. W latach 1896—1906 zmieniło kategorię
zawodową 13%, w latach 1906—1921 — 10%, w latach 1921—1926 ok. 7%, a po
1926 r. tylko 2%. Najszybciej pięły się po drabinie społeczno-zawodowej osoby
pochodzące z rodzin od dawna osiadłych w Lyonie.
1992-01-01T00:00:00ZSytuacja ekonomiczno-finansowa Towarzystwa akcyjnego Wyrobów Bawełnianych Ludwika Geyera w Łodzi w latach 1918—1939
http://hdl.handle.net/11089/14730
Sytuacja ekonomiczno-finansowa Towarzystwa akcyjnego Wyrobów Bawełnianych Ludwika Geyera w Łodzi w latach 1918—1939
Jaworski, Piotr
La Société Anonyme des Produits Cotonniers de Ludwik Geyer jusqu'en 1914
appartenait aux plus grandes et aux plus prospères entreprises cotonnieres de Łódź.
La dévastation du parc de machines et la perte du capital actif pandant la I-ère
guerre mondiale obligea la société à chercher des crédits étrangers dans le but
d'acheter de nouvelles machines, matières premières et matières pour la production.
En 1924 l'endettement étrangers a atteint 4 460 000 zlotys, les dettes en Pologne
ont atteint 1 200 000 zlotys. La crise des annees 1924—1926 a fait croître ces
sommes car la société n’est pas arrivée à payer les intérêts des dettes. On envisagea
l'amélioration de la situation par l'emprunt de 150 800 livres sterlings auprès de
la société de Crédit de l'industrie Polonaise. Cet emprunt a été probablement
utilisé pour couvrir les anciennes dettes. Déjà au début de la crise des années 1929—1933 l'entreprise a été au bord
de la faillite; elle continuait sa production mais seulement 2—3 jours par semaineil
n'y avait que des pertes. En 1933 les perles ont été évaluées à 6 millions
zlotys. Comme l'année suivante la situation ne s'est pas améliorée, la direction
a déposé au tribunal l'assignation en déclaration de faillite déclarée le 2 juillet
1934. Conformément à la décision du tribunal, l’entreprise m'a pas arrêté sa production.
Grâce à l'accord avec les créanciers qui ont consenti à supprimer une partie
de la dette et grâce à sa répartition, de même que grâce à l'aide du Trésor d'Etat
concernant le paiement des dettes étrangères, le 2 juillet 1938 la décision de faillite
fut annulée.
1992-01-01T00:00:00ZLa Formation de la population d'une ville ouvrière textile Roanne (1820—1936)
http://hdl.handle.net/11089/14729
La Formation de la population d'une ville ouvrière textile Roanne (1820—1936)
Estier, Robert
Roanne jest miastem położonym we wschodniej części Masywu Centralnego, nad
Loarą, ok. 70 km na zachód od Lyonu. W latach trzydziestych XIX w. w dotychczas
handlowym mieście zaczął rozwijać się przemysł włókienniczy, głównie tkactwo bawełny. Wraz z rozwojem przemysłu włókienniczego do miasta zaczęła napływać
ludność z rejonu Beaujolais, gdzie już od początku XVIII w. rozwijało się tkactwo
wiejskie. W latach 1836—1866 wraz z rozwojem produkcji przemysłowej liczba
ludności Roanne zwiększyła się prawie dwukrotnie z ok. 10 tys. do ponad 19 tys.
osób. Wzrósł także odsetek ludności czynnej zawodowo z 41,2% do 55,6% ogółu
mieszkańców. W okresie do początku XX w. większość imigrantów, którzy osiedlali
się w Roanne pochodziła z obszaru Francji, w tym głównie z departamentu Loary.
Najpoważniejszy przyrost liczby mieszkańców nastąpił w latach 1870— 1897, kiedy
liczba ludności miasta osiągnęła 30 tys. osób. Przyrost ten w ponad 71% był wynikiem
imigracji.
W okresie międzywojennym w związku ze stagnacją w rozwoju produkcji
włókienniczej, znaczna liczba tkaczy opuściła miasta osiedlając się ponownie na wsi.
Jednak w latach 1921—1931 w związku z rozwojem nowych gałęzi przemysłu (metalowy, garbarski, papierniczy) następuje dalszy wzrost liczby mieszkańców do prawie
40 tys. osób. Ówczesna imigracja pochodzi głównie z zagranicy, wśród przybywających
cudzoziemców najwięcej było Włochów — 50%, następnie Polaków — 10%,
ponadto napłynęli także Hiszpanie i Ormianie. Jednak do końca badanego okresu
włókiennictwo skupiało największą liczbę zatrudnionych, ogółem pracowało w nim
54% robotników przemysłowych.
1992-01-01T00:00:00Z