Spór o średniowiecze. Z rozważań nad tożsamością kulturową Europy. Studium postaw: J. Le Goff, J. Kłoczowski, A. Guriewicz.

Abstract

Cel niniejszej pracy stanowi historiograficzna analiza porównawcza dorobku Jacquesa Le Goffa, Arona Guriewicza i Jerzego Kłoczowskiego, prześledzenie z lokalnej perspektywy przemian metodologicznych zachodzących w polskiej, francuskiej i rosyjskiej historiografii w drugiej połowie XX wieku, pod wpływem materializmu historycznego, braudelowskiej historii globalnej, wreszcie antropologii historycznej. Owe modele badawcze szczególnie dynamicznie wyrażały się właśnie w studiach nad średniowieczem. Przykładem szczególnej wrażliwości metodologicznej było na tym polu pisarstwo historyczne Arona Guriewicza. Jacques Le Goff i Jerzy Kłoczowski, wpisując się w powyższy proces zachowali bardziej umiarkowane postawy. Stanowiące przedmiot badań bohaterów niniejszej pracy średniowiecze można rozpatrywać jako stwarzany przez historyków konstrukt kulturowy, według koncepcji substancji narracyjnej Franklina Ankersmita. Finalnie próbuję dostarczyć odpowiedzi nie tylko na pytanie o modele średniowiecza dostępne w pracach wymienionych wyżej badaczy, lecz również o kulturową kondycję historiografii, która owe modele wytworzyła.