dc.description | Mamy zaszczyt zaprezentować Państwu wyniki IV edycji badań wizerunku Łodzi
w oczach studentów, kształcących się w funkcjonujących w mieście publicznych
uczelniach wyższych. Badania przeprowadzone zostały przez Studenckie Koło Naukowe
SPATIUM działające przy kierunku „Gospodarka przestrzenna” na Wydziale
Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Prezentowane elementy raportu
prezentują kwestie istotne z punktu widzenia procesu zarządzania miastem, szczególnie
w kwestii budowania pozytywnego wizerunku oraz marki Łodzi.
Łódź, jako znaczący ośrodek akademicki w Polsce, poprzez politykę prowadzoną
przez władze lokalne powinna przyciągać kreatywną młodzież, która może stać się
motorem rozwoju miasta. Prezentowane badanie przeprowadzone na próbie blisko 2500
osób studiujących na sześciu łódzkich publicznych uczelniach wyższych, pozwalają
na wykorzystanie prezentowanych wyników w pracach władz samorządowych
oraz instytucji zajmujących się promocją miasta. Możliwość wykorzystania w działaniach
promocyjnych wynika również z charakteru pytań, które poruszały tematykę sposobów
promowania miasta, perspektyw jego rozwoju, pozytywnych i negatywnych stron
mieszkania i studiowania w Łodzi, czy tożsamości lokalnej. Wyniki badań pokazują, gdzie
młodzież akademicka spędza czas wolny oraz czy zamierza związać swoje życie prywatne
i zawodowe z Łodzią także po ukończeniu studiów. Wyniki raportu mogą także zostać
wykorzystane w przedsięwzięciach promujących poszczególne uczelnie wyższe, ponieważ
uzyskane w badaniach dane, dają podstawy do wnioskowania o zasięgu oddziaływania
Łodzi jako ośrodka akademickiego na bliższe i dalsze otoczenie.
Część raportu dotycząca sfery promocji Łodzi pozwala stwierdzić, że studenci jako
użytkownicy miasta narzekają na brak rzetelnej i pełnej informacji o wydarzeniach
dotyczących Łodzi. Ważną informacją płynącą z badań jest fakt, że Łódź mimo faktu bycia
wiodącym ośrodkiem miejskim całej aglomeracji (utożsamianej w badaniu z zasięgiem
przestrzennym Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego), postrzegana jest jako jednostka
terytorialna, która w działaniach promocyjnych pomija potencjał drzemiący winnych
gminach tego obszaru oraz województwa łódzkiego. Takie podejście władz lokalnych
przekłada się również na postrzeganie działań promujących Łódź, jako konkurencyjnych
w stosunku do polityk prowadzonych w innych miastach aglomeracji łódzkiej.
W obszarze dotyczącym atutów i barier a także szans rozwoju społecznogospodarczego
miasta studenci określili Łódź jako miasto, które ma szanse na rozwój,
ale nie zawsze te szanse są odpowiednio wykorzystywane. Wskazali oni takie dziedziny,
którymi Łódź może się poszczycić i potraktować je jako przewagi konkurencyjne.
W tym kontekście Łódź postrzegana jest przede wszystkim jako ośrodek
naukowo-akademicki oraz miasto kultury i rozrywki. Jako słabe strony miasta
wskazywane zostały natomiast niska jakość środowiska naturalnego oraz niska
jakość usług w zakresie komunikacji publicznej. Wśród elementów pozwalających
na wzmocnienie marki Łodzi najczęściej wskazuje się jej położenie geograficzne,
najrzadziej natomiast politykę władz samorządowych. Co ciekawe wśród głównych barier
rozwoju studencie najczęściej wskazywali postrzeganie Łodzi jako miasta:
bez perspektyw rozwoju, bez wypracowanej i realizowanej strategii rozwoju,
z mieszkańcami bez poczucia własnej wartości, z niewystarczającą promocją
oraz niewłaściwą polityką władz samorządowych. Powyższe wnioski wzmacnia
przy tym fakt konfrontacji postrzegania Łodzi na tle innych dużych miast w Polsce. Tożsamość miasta i łódzkie miejsca spotkań to obszar badań, który pozwala
na ocenę identyfikacji respondentów z Łodzią. Według badanych wizerunek Łodzi
w znacznym stopniu opiera się o stwierdzenie, że „Łódź jest miastem ulicy
Piotrkowskiej”, podobną siłę ma stwierdzenie, że „Łódź to miasto zniszczonych
kamienic”. Najmniej Łódź kojarzy się studentom z innowacjami. Badani wskazywali
również wydarzenia kulturalne, które kojarzą się z Łodzią. Najpopularniejszym
wskazaniem był Festiwal Camerimage oraz Festiwal Dialogu Czterech Kultur,
najniższym odsetkiem wskazań charakteryzowały się międzynarodowe targi Regiony
Turystyczne „Na Styku Czterech Kultur”. Ankietowani za symbole Łodzi uznali ulicę
Piotrkowską oraz Manufakturę wraz z pałacem Izraela Poznańskiego. Obok symboli
Łodzi pojawiły się również deklaracje co do najczęstszych miejsc spotkań studentów.
Podobnie jak w przypadku symboli miasta zdecydowana większość respondentów
wskazała ulicę Piotrkowską i Manufakturę. Należy stwierdzić, że żacy rzadko potrafią
wskazać inne, wartościowe z punktu widzenia tożsamości, miejsca w Łodzi.
W obszarze perspektyw życia i pracy studentów w aglomeracji łódzkiej
po zakończeniu studiów wśród respondentów dominowała odpowiedź, że pozostaną oni
w Łodzi bądź w jej otoczeniu. Motywami takich decyzji w większości przypadków była
rodzina i przyjaciele mieszkający w Łodzi. Niepokoi fakt, że jedynie 25%
ankietowanych wskazywało jako powód do pozostania w Łodzi rozwinięty
rynek pracy. Wśród respondentów pojawiały się stwierdzenia, że Łódź jest miastem
tanim i dobrym miejscem „na start”. Studenci zostali również zapytani o kierunki swoich
migracji, gdzie najczęstszym wskazaniem był wyjazd za granicę, natomiast wśród miast
rodzimych dominowały Kraków, Warszawa i Wrocław. Analizując przyczyny wyjazdu poza
aglomerację łódzką wskazywano lepsze warunki bytowe oraz możliwości znalezienia
pracy, respondentów przyciągała również atrakcyjność danego miejsca.
W skutek dużego zainteresowania badaniami wizerunku miasta Łodzi wśród
studentów, Koło Naukowe SPATIUM postanowiło przeprowadzić podobne badanie
o charakterze kontrolnym wśród innych jej mieszkańców i użytkowników. Prezentowany
raport zawiera więc suplement, stanowiący analizę ponad 260 ankiet przeprowadzonych
wśród mieszkańców i użytkowników Łodzi podczas dwóch kolejnych edycji Festiwalu
Nauki, Techniki i Sztuki w Manufakturze (2009 i 2010). Wyniki tego badania stanowią
ciekawe uzupełnienie analiz studenckich, dając podobny obraz miasta Łodzi w oczach jej
mieszkańców i użytkowników.
Niniejszy raport jest materiałem, który powinien stać się podstawą decyzji
zarządzających Łodzią. Stanowi on bardzo cenne źródło informacji o działaniach jakie
należy podejmować, aby poprawić wizerunek i wypromować markę Łodzi. Liczymy,
że badania Studenckiego Koła Naukowego SPATIUM staną się inspiracją dla przemian
i dalszego rozwoju Łodzi. Wierzymy również, że wyniki kolejnych edycji badań staną się
narzędziem wykorzystywanym w polityce rozwoju lokalnego Łodzi. | pl_PL |
dc.description.abstract | Najważniejszymi współcześnie czynnikami rozwoju gospodarczego pozostają
niewątpliwie wiedza i kapitał intelektualny. Słusznie dostrzegł Peter Drucker, że ludzkość
funkcjonuje w czasach, w których na pierwszym planie stawia się porządek ekonomiczny,
w którym to wiedza, a nie praca, surowce lub kapitał, jest kluczowym zasobem.1 Dzisiejsza
gospodarka to gospodarka zasobów niematerialnych, gdzie informacja, wiedza
i innowacja stały się kluczem dla zrozumienia mechanizmów rozwoju gospodarczego.
W konsekwencji, dominującą siłą napędową postępu społeczno-gospodarczego stała się
zdolność do ciągłego uczenia się i podnoszenia swoich kwalifikacji, zdobywania nowych
umiejętności oraz ich transformacji w innowacje.
Z powyższych powodów kluczem dla rozwoju miast i regionów jest w coraz
większym stopniu fakt chęci zamieszkiwania w nich ludzi wykształconych,
przedsiębiorczych i utalentowanych. Koncentracja kapitału ludzkiego staje się
niejednokrotnie znacznie ważniejszym czynnikiem rozwojowym niż koncentracja
przedsiębiorstw. Innymi słowy należy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ludzie dobrze
wykształceni i kreatywni koncentrują się w wybranych miejscach przestrzeni. Jak bowiem
zauważył Richard Florida, naukowcy poświęcili wiele uwagi czynnikom lokalizacji
przedsiębiorstw, zaniedbując przy tym badanie przyczyn lokalizacji ludzi.2
W takich warunkach funkcjonują współczesne miasta i między innymi z tego
powodu coraz większego znaczenia nabiera zagadnienie wizerunku miast jako jednego
z podstawowych źródeł tworzenia ich przewagi konkurencyjnej. Każda jednostka
terytorialna może osiągnąć tę przewagę na bazie uwarunkowań endogenicznych
oraz historycznej akumulacji zasobów, wyróżniających dane miejsce w przestrzeni
oraz określających jego specyficzność. Wizerunek w tym kontekście należy rozumieć
jako zespół cech charakterystycznych, które będą wyróżniać określoną jednostkę spośród
wielu regionów, czy miast, a zarazem przyciągać i zachęcać swoją indywidualnością.
Jak podkreślili Ph. Kotler et al., po raz pierwszy w historii nawet najmniejsze europejskie
miasto może podjąć konkurencję na skalę międzynarodową, podejmując wyzwanie
rozwoju czegoś unikalnego i nadzwyczajnego, na bazie własnego genius loci.3
Wizerunek jest czymś subiektywnym, odnoszącym się do konkretnych osób,
będących jego odbiorcami, jednak to właśnie te subiektywne spostrzeżenia, wyobrażenia,
opinie i sądy są czynnikami, które niejednokrotnie w procesie podejmowania decyzji
zastępują informacje obiektywne.4 Wykreowanie silnej pozytywnej marki miasta jest dziś
istotnym czynnikiem budowania jego przewagi konkurencyjnej. Niewątpliwie to właśnie
m. in. wizerunek wpływa i kształtuje tożsamość mieszkańców i użytkowników miasta,
co związane jest z umacnianiem poczucia więzi z daną przestrzenią. Wzrost zainteresowania kreowaniem pozytywnego wizerunku miasta powinien
wynikać także z uświadomienia sobie, że zakres porównań polskich miast jako miejsc
atrakcyjnych do inwestowania i zamieszkania nieustannie rośnie w wyniku procesów
towarzyszących globalizacji i integracji gospodarczej. W dużej mierze to właśnie
wizerunek miasta jest elementem wspomagającym rozwój i procesy jego
internacjonalizacji.
Postrzeganie miasta jest oparte na jego tożsamości, a więc zespole cech, które
odróżniają je od innych w kraju, w Europie, na świecie. Z punktu widzenia skutecznego
zarządzania jednostką terytorialną, określenie jej tożsamości jest bardzo istotne, ponieważ
stanowi podstawę do podejmowanych działań, zmierzających do kreowania pozytywnego
wizerunku. Wizerunek miasta jest efektem zachowań i podejmowanych w nim działań,
ale nie jest to pojęcie statyczne; obraz miasta ulega zmianie wraz ze zmianą poglądów
i upodobań. Image ma duże znaczenie w procesie podejmowania decyzji. Jest to często
element decydujący przy wyborze docelowego miejsca zamieszkania, czy też otoczenia
dla inwestycji. Nie jest on kreowany wyłącznie przez specjalistów marketingowych,
ale również przez samych uczestników promocji miasta: władze lokalne, mieszkańców
oraz przedsiębiorstwa. Duże znaczenie dla kształtowania wizerunku mają również
poszczególne subprodukty miejskie (np. mieszkaniowy, inwestycyjny, turystyczny,
kulturalny, akademicki).
Uznając studentów za członków grupy społecznej, która swoją wiedzą,
doświadczeniem i kompetencjami jako „klasa kreatywna”, w największym stopniu
przyczyniać się będzie do budowania dobrobytu polskich regionów i miast, należy ich
traktować jako kluczowy czynnik rozwoju. Łódź i aglomeracja łódzka to jeden
z największych ośrodków akademickich w Polsce. Ważne jest jednak, czy miasto jedynie
kształci przyszłych absolwentów, czy też stwarza warunki ich rozwoju w przyszłości
oraz czy oferuje korzyści niespotykane w innych miejscach. Mając na uwadze, że Łódź
jako jedno z największych polskich miast ma ambicje metropolitalne, nie sposób
wyobrazić sobie jej rozwoju bez obecności najbardziej wartościowego kapitału ludzkiego –
studentów i przyszłych absolwentów uczelni wyższych. Wychodząc z tego założenia,
członkowie Studenckiego Koła Naukowego Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu
Łódzkiego SPATIUM od 2003 regularnie monitorują zmiany, jakie zachodzą
w postrzeganiu Łodzi w oczach studentów łódzkich uczelni publicznych. Zakładając,
że miasto to posiada istotny potencjał rozwojowy, jednak jego sukces w znacznym stopniu
zależy od jego wizerunku (który można badać i który do pewnego stopnia można i należy
kreować), już po raz czwarty oddają Państwu owoc swojej wielomiesięcznej pracy nad tym
zagadnieniem. | pl_PL |