Udział Biura Projektowania i Realizacji Inwestycji „Miastoprojekt-Łódź” w kształtowaniu architektonicznego krajobrazu Łodzi na tle uwarunkowań polityczno-gospodarczych w latach 1949–1989

Abstract

Rozprawa doktorska została napisana w Katedrze Historii Architektury Instytutu Historii Sztuki pod kierunkiem Profesora zw. dra hab. Krzysztofa Stefańskiego. Jej temat brzmi - Udział Biura Projektowania i Realizacji Inwestycji „Miastoprojekt-Łódź” w kształtowaniu architektonicznego krajobrazu Łodzi na tle uwarunkowań polityczno-gospodarczych w latach 1949–1989. Założeniem niniejszego tekstu była próba ukazania architektury lat 1949-1989 jako zjawiska niejednolitego, wielopłaszczyznowego, trudnego do jednoznacznego zdefiniowania i przypisania do konwencji stylistycznej. Podjęto próbę uchwycenia wymuszonej symbiozy zaistniałej między budownictwem a polityką. Jednak nie był to jedynym przyczynek do omawiania i interpretacji architektury lat 1949-1989. Podstawowym problemem badawczym było następstwo zmian, które wydarzyły się w procesie architektonicznym na przykładzie Łodzi. Okazały się one nieuchronną konsekwencją podjętego wysiłku budowlanego, tworzenia nowych centrów, infrastruktury miejskiej, zespołów osiedlowych. Prezentowane zmiany zostały opisane w pracy przez pryzmat działalności biura projektowego „Miastoprojekt-Łódź”. Pracownia ta była trzecim biurem w mieście pod względem ilości pracowników etatowych. O architekturze PRL pisze się coraz więcej. Odkrywa się kolejne etapy budownictwa tamtych lat, które tylko na pozór wydają się jednolite, niezmienne i mało interesujące. Po 1945 r. budownictwo w Polsce zostało skierowane na nowe drogi rozwoju, zmieniając mecenat z prywatnego na państwowy, wykorzystując nowe technologie, a także dynamizując prace budowlane, wprowadzając pojęcia normatywów oraz mechanizacji. Rozprawa podejmuje niełatwą próbę ukazania architektury łódzkiej w innym, nowym, korzystnym świetle, uciekając od polityki historycznej. Jej zadaniem jest udowodnienie, że architektura Łodzi po 1945 r. czerpie wiele z estetyki i tradycji architektonicznej, a pojęcie modernizmu socjalistycznego nie jest wytworem sztucznym, pozbawionym sensu i wartości.