Problem niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych przełomu XVIII i XIX wieku w relacjach Juliusza Ursyna Niemcewicza z podróży po Ameryce

Abstract

Julian Ursyn Niemcewicz, polski pisarz i polityk, odbył w latach 1797–1807 dwie podróże po Stanach Zjednoczonych. Pokłosiem jego pobytu za oceanem są obszerne dzienniki, w których na bieżąco notował swoje przeżycia, obserwacje i spostrzeżenia na temat tego kraju. Niemcewicz, zwiedzając Stany Zjednoczone, zachwycał się tym państwem, które uważał za urzeczywistnienie oświeceniowych idei równości i wolności. Z drugiej strony, podczas pobytu w Ameryce polski podróżnik zetknął się także z problemem niewolnictwa. W trakcie pobytu w Virginii – jedynym stanie należącym do „Południa”, który odwiedził – szczegółowo opisywał warunki życia niewolników i sposób ich traktowania. Podjął również refleksję nad przyczynami istnienia i utrzymywania niewolnictwa w południowej części USA. Celem artykułu jest analiza sposobu postrzegania niewolnictwa przez Niemcewicza na podstawie jego dzienników, w jaki sposób poglądy Niemcewicza wobec niewolnictwa odzwierciedlają kontekst epoki oraz czy i w jakim stopniu fakt istnienia systemu niewolniczego wywarł wpływ na stosunek pisarza do Stanów Zjednoczonych.

Julian Ursyn Niemcewicz, Polish writer and politician, in 1797–1807 travelled to the United States twice. During that time he wrote a few comprehensive journals, which described his experiences, observations and opinions about that country. Niemcewicz, while visiting the USA, was delighted about the state, that reminded him the ideals of equality and freedom. However, during the journey he encountered the issue of slavery. During the stay in Virginia – the only south state he visited – Niemcewicz described in details the living conditions of slaves and the way they were treated by their owners. Moreover, he tried to study the possible causes of slavery in the southern parts of the USA. The aim of the article is to analyze the way Niemcewicz perceived slavery, in which way this views reflected the context of epoque and how the existence of slavery influenced his vision of America.