Zróżnicowanie ekotypów sarny (Capreolus capreolus): badanie porównawcze zawartości pierwiastków śladowych w tkankach twardych i plastyczności fenotypowej grubości szkliwa

Abstract

Niniejsza rozprawa doktorska składa się z cyklu trzech artykułów dotyczących zagadnień związanych z zawartością wybranych pierwiastków śladowych w różnych tkankach twardych sarny europejskiej, a także porównania zmienności pomiędzy różnymi ekotypami zamieszkującymi teren Polski środkowej i okolic Wilna na Litwie. Sarny ekotypu polnego miały wyższe średnie stężenia niektórych pierwiastków śladowych w porównaniu z sarną leśną. Różnice te były zgodne ze zróżnicowaniem stężeń metali ciężkich w środowisku (w obwodach łowieckich o różnym stopniu lesistości), co zostało ocenione na drodze analizy ich poziomu w organach czterech gatunków roślin będących ważnym elementem diety sarny. Ujawniły się różnice we wzorcach bioakumulacji pierwiastków śladowych między tkankami twardymi u sarny. Wykazana istotnie statystycznie cieńsza warstwa szkliwa korony trzeciego dolnego trzonowca u sarny ekotypu polnego. Tkanki twarde: kostna i zęby sarny można wykorzystać jako wiarygodny wskaźnik zanieczyszczenia środowiska. Dalszy wzrost zanieczyszczeń środowisk antropogenicznych może mieć negatywne konsekwencje dla populacji zwierząt łownych, a także dla konsumentów dziczyzny. Udowodniliśmy potrzebę uwzględnienia czynnika jakim jest wiek w badaniach ekotoksykologicznych dziko żyjących zwierząt.