| dc.description.abstract | Utworzenie Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym było jednym z elementów wprowadzania nowej polityki w sferze sądownictwa i jednym z ogniw stalinowskiej Polski. Instytucja ta działała w latach 1945-1954. Komisja Specjalna w świetle konstytuującego ją dekretu (z 16 XI 1945 r.) posiadała uprawnienia do wykrywania i ścigania przestępstw, prowadzenia dochodzenia i postępowania przygotowawczego, stosowania środków zapobiegawczych oraz ukarania sprawcy skierowaniem do obozu pracy przymusowej na czas do 2 lat. Komisja Specjalna była organem centralnym. W terenie działała za pośrednictwem sieci delegatur zorganizowanych przede wszystkim w miastach wojewódzkich, również w Łodzi. Delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w Łodzi miała być organem wykonawczym na Łódź i województwo łódzkie. Przez pewien czas (1948-1950) w Łodzi działały dwie delegatury, jedna dla spraw miasta, druga województwa. Delegaturze przyszło działać w dość trudnym terenie, ale jednocześnie o dużym potencjale. Był to obszar typowo przemysłowy, z dużą ilością fabryk, ale również z terenami wiejskimi, które borykały się ze swoimi problemami. Przestępstwa, które ścigała delegatura łódzka to przede wszystkim spekulacja, nadużycia w przemyśle oraz przestępstwa urzędnicze. Delegatura została zlikwidowana w 1954 r., po wypełnieniu politycznych zadań. Bez wątpienia nie miała ona na celu jedynie walki z przestępstwami gospodarczymi, przede wszystkim nastawiona została na zwalczanie inicjatywy prywatnej, szczególnie w okresie „bitwy o handel”. Była istotnym elementem w systemie aparatu wykonawczego władzy, tak centralnej jak i lokalnej. Na poziomie lokalnym wspierała administrację państwową i czynniki polityczne w regulowaniu sytuacji gospodarczej, a także usiłowała łagodzić nastroje społeczne, wskazując, że winnymi rozmaitych napięć byli zawsze spekulanci, szabrownicy, malwersanci itp. Jednocześnie delegatura stała się narzędziem sprawnie rozwiązującym problemy z niewygodnymi osobami, które można było szybko skazać i wyeliminować na dwa lata ze społeczeństwa (kara obozu). Wszystko to oznacza, że delegatura łódzka była narzędziem represji i ucisku, który mógł zaistnieć tylko w warunkach państwa totalitarnego. | pl_PL |
