Granice jaźni, granice umysłu

Jedynak, Anna

dc.contributor.author	Jedynak, Anna
dc.contributor.editor	Maciaszek, Janusz
dc.date.accessioned	2020-12-30T14:24:26Z
dc.date.available	2020-12-30T14:24:26Z
dc.date.issued	2020
dc.identifier.citation	Jedynak A., Granice jaźni, granice umysłu, [w:] Analiza, racjonalność, filozofia religii. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Ryszardowi Kleszczowi, Maciaszek J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, s. 223-238, doi: 10.18778/8220-034-8.15	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8220-034-8
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/33004
dc.description	Na dwa sposoby przejawia się w filozofii pojmowanie jaźni czy umysłu jako wykraczających poza zwyczajowo przyjmowane granice. Po pierwsze – jako uczucie jedności z wszelkim istnieniem, wszechświatem, przyrodą czy Bogiem, znane ludziom różnych czasów i kultur. Romain Rolland nazwał je „oceanicznym” i upatrywał w nim podstaw duchowości. Po drugie – jako szereg powstałych ostatnio koncepcji, które pojmują umysł bardzo obszernie, włączając doń elementy otoczenia (teoria umysłu rozszerzonego, koncepcja umysłu ucieleśnionego i usytuowanego, enaktywizm). Różnią się te dwa nurty podejściem, genezą i metodą. Uczucie oceaniczne jest bardzo osobiste, raczej odczute niż przemyślane, wpływające na sposób przeżywania własnego istnienia. Natomiast wspomniane koncepcje są zobiektywizowane, badają umysł z zewnątrz, uwzględniają racjonalne argumenty i świadectwa neuronaukowe. Mimo tych różnic te dwa nurty koncentrują się wokół podobnych spraw. Co ciekawe, stopniowa radykalizacja różnych koncepcji poszerzonego umysłu wydaje się przechodzić przez podobne stadia co stopniowe poszerzanie poczucia jaźni w pewnych typach praktyki medytacyjnej.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Maciaszek J. (red.), Analiza, racjonalność, filozofia religii. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Ryszardowi Kleszczowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020;
dc.relation.ispartofseries	Bibliotheca Philosophica;6
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	enaktywizm	pl_PL
dc.subject	jaźń	pl_PL
dc.subject	uczucie oceaniczne	pl_PL
dc.subject	medytacja	pl_PL
dc.subject	umysł rozszerzony	pl_PL
dc.subject	umysł ucieleśniony	pl_PL
dc.subject	umysł usytuowany	pl_PL
dc.title	Granice jaźni, granice umysłu	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	223-238	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Warszawski	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8220-035-5
dc.references	Adams F., Aizawa K. (2009), Defending the Bounds of Cognition, [w:] The Extended Mind, R. Menary (red.), MIT Press, Cambridge, s. 67–80.	pl_PL
dc.references	Clark A., Chalmers D. (1998), The Extended Mind, „Analysis” 58, s. 7–19.	pl_PL
dc.references	Freud S. (1998), Kultura jako źródło cierpień, tłum. R. Reszke, [w:] idem, Pisma społeczne, Dzieła, t. 4, Wydawnictwo KR, Warszawa, s. 163–227.	pl_PL
dc.references	Hutto D.D., Myin E. (2013), Radicalizing Enactivism: Basic Minds without Content, MIT Press, Cambridge–London.	pl_PL
dc.references	Jedynak A. (2014), Contemporary Western Concepts – a Step toward Eastern Mentality, „GSTF Journal of General Philosophy” 1, 1, s. 58–63.	pl_PL
dc.references	Kabat-Zinn J. (2014), Gdziekolwiek jesteś, bądź, Czarna Owca, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Lakoff G., Johnson M. (1999), Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its Challenge to Western Thought, Basic Books, New York.	pl_PL
dc.references	Logan R.K. (2007), The Extended Mind: The Emergence of Language, the Human Mind and Culture, University of Toronto Press, Toronto–Buffalo–London.	pl_PL
dc.references	Loughlin V. (2019), Extended Mind, Extended Conscious Mind, Enactivism, http://victorloughlin. com/downloads/PhDThesis.pdf (dostęp: 24.05.2019).	pl_PL
dc.references	Maharaj A. (2017), The Challenge of the Oceanic feeling: Romain Rolland’s Mystical Critique of Psychoanalysis and His Call of the „New Science of the Mind”, „History of European Ideas”, https://philarchive.org/archive/MAHTCO-17 (dostęp: 19.03.2019).	pl_PL
dc.references	Maturana H.R., Varela F.J. (1992), The Tree of Knowledge: The Biological Roots of Human Understanding, Shambhala, Boston.	pl_PL
dc.references	Menary R. (2009), Cognitive Integration and the Extended Mind, [w:] R. Menary (red.), The Extended Mind, MIT Press, Cambridge, s. 227–243.	pl_PL
dc.references	Pecher D., Zwaan R.A. (red.) (2005), Grounding Cognition: The Role of Perception and Action in Memory, Language, and Thinking, Cambridge University Press, Cambridge.	pl_PL
dc.references	Prinz J.J. (2009), Are Emotions Feelings?, „Journal of Consciousness Studies” 16, 9, s. 9–25.	pl_PL
dc.references	Przełęcki M. (2007), Horyzonty metafizyki, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Researchers Grow Active Mini-Brain-Networks (2019), „Science Daily”, 27.06.2019, https:// www.sciencedaily.com/releases/2019/06/190627113945.htm (dostęp: 18.08.2019	pl_PL
dc.references	Robbins P., Aydede M. (red.) (2009), Cambridge Handbook of Situated Cognition, Cambridge University Press, Cambridge.	pl_PL
dc.references	Rosch E., Varela F.J., Thompson E. (1991), The Embodied Mind: Cognitive Science and Human Experience, MIT Press, Cambridge.	pl_PL
dc.references	Thompson E., Varela F.J. (2001), Radical Embodiment: Neural Dynamics and Consciousness, „Trends in Cognitive Sciences” 5, s. 418–425.	pl_PL
dc.references	Wilber K. (2002), Psychologia integralna. Świadomość, duch, psychologia, terapia, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Williams M., Teasdale J., Segal Z., Kabat-Zinn J. (2013), Świadomą drogą przez depresję, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8220-034-8.15