dc.contributor.author | Barczyk, Alina | |
dc.date.accessioned | 2021-02-08T07:28:16Z | |
dc.date.available | 2021-02-08T07:28:16Z | |
dc.date.issued | 2020 | |
dc.identifier.citation | Architektura neogotycka na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzieje i wymowa ideologiczna założeń rezydencjonalnych, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, t. XIII, red. W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2020, s. 303-332. | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-64103-44-5 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/33352 | |
dc.description.abstract | Neo-Gothic architecture within the territory of the former grand duchy of Lithuania . The history and the ideological importance of residental complexes Among the mansions constructed in the territory of the former Grand Duchy of Lithuania in the 19th century there were some neo-Gothic buildings. In that period, palaces were built i.a., in Lentvaris, Meikštai, Glitiškės, Vaitkuškis, and a manor house in Boltup. The aim of the article is to outline the history, artistic and ideological issues of each building, related to the attempt to determine the reasons for the architectural choices. In order to understand the form of each residence, it is necessary to take into consideration the intellectual horizons of their owners: their esthetic views and their knowledge of the tendencies present in the contemporary architectural practice. Equally important is the analysis of goals of the noble families, related to the way in which they consciously manifested their ambitions and stressed their origins. References to the medieval architecture were also used in residential complexes, where the main buildings had a distinctive style. For example, in Gnezdilov and Paulava there were neo-Gothic gates, in Dobrivliany, a granary, and in Leonpol, a manorial chapel. The new approach to the shapes and significance of the above-mentioned mansions is the result of the study of i.a., archival materials concerning the families of their owners (e.g., Śniadecki, Tyszkiewicz and Meysztowicz family), property records and financial documents from the collections of the National Library, the State Archive in Poznań, the Central Archive of Historical Records or the Archive of Newest Records, as well as the preserved iconographic and cartographic materials. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej;13 | |
dc.relation.ispartofseries | Zachowanie Polskiego Dziedzictwa Narodowego; | |
dc.subject | Wielkie Księstwo Litewskie | pl_PL |
dc.subject | architektura rezydencjonalna | pl_PL |
dc.subject | XIX wiek | pl_PL |
dc.subject | Neogotyk | pl_PL |
dc.subject | Landwarów | pl_PL |
dc.subject | Tyszkiewiczowie – ród | pl_PL |
dc.subject | Wojtkuszki | pl_PL |
dc.subject | Kossakowscy – ród | pl_PL |
dc.subject | Mejszty | pl_PL |
dc.subject | Mejsztowiczowie vel Meysztowiczowie – ród | pl_PL |
dc.subject | Glinciszki | pl_PL |
dc.subject | Jeleńscy – ród | pl_PL |
dc.subject | Bołtup | pl_PL |
dc.subject | Śniadeccy – ród | pl_PL |
dc.subject | Jędrzej Śniadecki | pl_PL |
dc.subject | Orda Napoleon | pl_PL |
dc.subject | Berżany | pl_PL |
dc.subject | Litwa - pałace | pl_PL |
dc.subject | Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie | pl_PL |
dc.subject | Horace Walpole | pl_PL |
dc.title | Architektura neogotycka na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzieje i wymowa ideologiczna założeń rezydencjonalnych | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.rights.holder | Alina Barczyk | pl_PL |
dc.page.number | 303-332 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Instytut Historii Sztuki | pl_PL |
dc.references | R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 4. Województwo wileńskie, Warszawa 1993. | pl_PL |
dc.references | A. Barczyk, Inspiracje literackie w architekturze rezydencjonalnej przełomu XVIII i XIX wieku, [w:] Ars et Scientia. T. 7, red. A. Barczyk, K. Stefański, Łódź 2015, s. 5-22. | pl_PL |
dc.references | W. Brzezińska-Marjanowska, Rezydencje na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, cz. 1: Wołyń. Projekt naukowo-badawczy realizowany w latach 2007-2011, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej. T. 4, red. K. Łopatecki, W. Walczak, Białystok 2013, s. 149-173. | pl_PL |
dc.references | Cz. Brzoza, K. Stepan, Posłowie polscy w parlamencie rosyjskim, 1906-1917. Słownik biograficzny, Warszawa 2001. | pl_PL |
dc.references | K. Čerbulenas, Architektura okresu romantyzmu na Litwie (1830-1860), „Lituano-Slavica Posnaniensia. Studia Historica” 1991, t. 5, s. 195-219. | pl_PL |
dc.references | K. Czajkowski, A. Zakrzewski, Zamek w kulturze literackiej przełomu Oświecenia i Romantyzmu, [w:] Zamki i przestrzeń społeczna w Europie Środkowej i Wschodniej, red. M. Antoniewicz, Warszawa 2002, s. 590–604. | pl_PL |
dc.references | E. Chłopicki, Opowiadania z wędrówki po kraju. Wileńskie strony, „Kłosy” 1887 (24 maja), XLIV, nr 1134, s. 180-181. | pl_PL |
dc.references | E. Chłopicki, Opowiadania z wędrówki po kraju. Wileńskie strony, „Kłosy” 1887 (26 maja), XLIV, nr 1143, s. 328-329. | pl_PL |
dc.references | K. Czajkowski, A. Zakrzewski, Zamek w kulturze literackiej przełomu Oświecenia i Romantyzmu, [w:] Zamki i przestrzeń społeczna w Europie Środkowej i Wschodniej, red. Marceli Antoniewicz, Warszawa 2002, s. 590–604. | pl_PL |
dc.references | W. Dworzaczek, Kossakowski Stanisław Kazimierz (1837-1905), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 14, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, 1968-1969, s. 287-288. | pl_PL |
dc.references | A. Gemra, Sukcesy i porażki „dzikiej opowieści” Horacego Walpole’a „Zamczysko w Otranto”, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” 2010, z. 10, s. 130-141. | pl_PL |
dc.references | S. Goszczyński, Zamek kaniowski, Lwów 1875. | pl_PL |
dc.references | I. Homola, Kossakowski Józef Dominik (1771-1840), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 14, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, 1968-1969, s. 274-276. | pl_PL |
dc.references | H. Ilgiewicz, Biblioteki polskich towarzystw naukowych w Wilnie w pierwszej połowie XX wieku, [w:] Z Badań Nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi. Polonika w zbiorach obcych, red. J. Puchalski, A. Chamera-Nowak, D. Pietrzkiewicz, Warszawa 2017, s. 139–145. | pl_PL |
dc.references | P. Jamski, M. Wardzyński, Hala fabryczna – lapidarium. Salon architektonicznych elementów odrzuconych, [w:] Dziedzictwo postindustrialne i jego kulturotwórcza rola, red. S. Januszewski, Warszawa 2009, s. 77-84. | pl_PL |
dc.references | T. Jaroszewski, O siedzibach neogotyckich w Polsce, Warszawa 1981. | pl_PL |
dc.references | T. Jaroszewski, O siedzibach neogotyckich w Polsce, Warszawa 1981. | pl_PL |
dc.references | M. Klempert, Atelier fotograficzne „Wojtkuszki”, „Biuletyn Historii Pogranicza” 2015, nr 15, s. 5-11. | pl_PL |
dc.references | M. Klempert, Podróże hrabiów Kossakowskich z linii Wojtkuskiej po Europie przedstawione w rodzinnych wspomnieniach, „Meritum” 2013, t. V, s. 89-106. | pl_PL |
dc.references | Z. Kossakowska-Szanajca, Zapiski dla wnuków, Warszawa 2009. | pl_PL |
dc.references | Z. Kossakowska-Szanajca, Korwin-Kossakowski Stanisław Kazimierz, [w:] Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny. T. 8, red. S. Ciepłowska, T. Epsztein, s. 64-65. | pl_PL |
dc.references | M. Kwiatkowska, M. Kwiatkowski, Pałac Pod Czterema Wiatrami, Warszawa, 1984. | pl_PL |
dc.references | P. Lindfield, Serious gothic and „doing the ancient buildings”: Batty Langley’s ancient architecture and „principal geometric elevations”, „Architectural History” 2014, z. 57, s. 141-173. | pl_PL |
dc.references | M. Maksymiuk, Kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Landwarowie pod Wilnem, Warszawa 2000. | pl_PL |
dc.references | R. Mączyński, „Got do Arkadii potrzebny”. Rozważania o nurcie neogotyckim w polskiej architekturze doby klasycyzmu, „Sztuka i Kultura” 2016, t. 4, s. 129-199. | pl_PL |
dc.references | R. Mączyński, Zug Simon Gottlieb, [w:] Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV-XVIII wieku, red. P. Migasiewicz, H. Osiecka-Samsonowicz, J. Sito, Warszawa 2016, s. 498–509. | pl_PL |
dc.references | A. Mickiewicz, Sonety, Moskwa 1826. | pl_PL |
dc.references | R. Mierzecki, Jędrzej Śniadecki i ruten, „Wiadomości chemiczne” 2011, z. 5-6, s. 511-527. | pl_PL |
dc.references | S. Mossakowski, Tylman z Gameren (1632-1706). Twórczość architektoniczna w Polsce, Warszawa–Monachium–Berlin 2012. | pl_PL |
dc.references | A. Niwiński, A. Snitkuviene, Pierwszy polski wykład o języku i piśmie staroegipskim, „Światowit. Nowa Seria” 1999, t. 1, s. 109-115. | pl_PL |
dc.references | M. Olkuśnik, Podróż, turystyka i wypoczynek pozamiejski w świadomości społeczeństwa Warszawy na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 2013. | pl_PL |
dc.references | M. Omilanowska, Édouard André i jego realizacje ogrodowe w Polsce i na Litwie, „Rocznik Historii Sztuki” 2009, t. XXXIV, s. 199-237. | pl_PL |
dc.references | M. Omilanowska, Projekty Franza Schwechtena, Édouarda André i Stanisława Witkiewicza dla Połągi, „Biuletyn Historii Sztuki” 2006, nr 2, s. 197-225. | pl_PL |
dc.references | N. Orda, Album widoków historycznych Polski poświęcony Rodakom. Album widoków guberni grodzieńskiej, wileńskiej, mińskiej, kowieńskiej, wołyńskiej, podolskiej i kijowskiej, przedstawiający miejsca historyczne z czasów wojen [...], oraz przedhistoryczne [...] również stare ruiny zamków obronnych i piękne rezydencje świadczące o przeszłości i cywilizacji tego kraju, seria trzecia, Warszawa 1876. | pl_PL |
dc.references | G. Rąkowski, Kresowe rezydencje. Zamki, pałace i dwory na dawnych ziemiach wschodnich II RP, t. 1: Województwo wileńskie, Warszawa 2017. | pl_PL |
dc.references | J. Reychman, Kossakowski Stanisław Szczęsny (1795-1872), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 14, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, 1968-1969, s. 286-287. | pl_PL |
dc.references | J. Reychman, Z nieznanych kart orientalistyki polskiej XIX wieku: zainteresowania egiptologiczne S. S. Kossakowskiego, „Przegląd Orientalistyczny”, 1966, nr 2 (58), s. 139-141. | pl_PL |
dc.references | K. Rutkovska, Językowo-kulturowa wizja dworu na Litwie, „Acta Baltico-Slavica” 2018, t. 42, s. 1-22. | pl_PL |
dc.references | K. Sławiński, Jędrzej Śniadecki – życie i dzieła. Wykład wygłoszony na Akademii ku czci Jędrzeja Śniadeckiego podczas IV Zjazdu Chemików Polskich w Wilnie w dniu 30 czerwca 1938 r., „Rocznik chemii” 1939, s. 1-10. | pl_PL |
dc.references | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2, Warszawa 1881. | pl_PL |
dc.references | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 15, cz. 1, Warszawa 1900. | pl_PL |
dc.references | K. Stefański, Architektura XIX wieku na ziemiach polskich, Warszawa 2005. | pl_PL |
dc.references | A. Troelstra, Bibliography of Natural History Travel Narratives, Boulevard 2017. | pl_PL |
dc.references | M. i W. Wacławek, Jędrzej Śniadecki i jego wkład w rozwój chemii, „Chemia. Dydaktyka. Ekologia. Metrologia” 2008. R. 13, nr 1-2, s. 69-78. | pl_PL |
dc.references | H. Walpole, A Description of the Villa of Horace Walpole, Youngest Son of Sir Robert Walpole Earl of Orford at Strawberry-Hill, near Twickenham, Strawberry Hill 1774. | pl_PL |
dc.references | H. Walpole, The Castle of Otranto. A Gothic Tale, London 1765 (II edition). | pl_PL |
dc.references | P. Wojdyga, STETYSZ – samochów z zakładów Ruszkiego, “Rocznik Mińsko-Mazowiecki” 2010, t. 18, s. 40-44. | pl_PL |
dc.references | J. Wrońska, Wokół Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, „Archeologia Polski” 1992, z. 1-2, s. 315-322. | pl_PL |
dc.references | A. Wrzosek, Jędrzej Śniadecki, życiorys i rozbiór pism. T. 1-2, Kraków 1910. | pl_PL |
dc.contributor.authorEmail | alina_barczyk@wp.pl | pl_PL |
dc.relation.volume | 19 | pl_PL |