Biologia piskorza Misgurnus fossilis (L.)

Abstract

Piskorz jest niewielką bentoniczną, słodkowodną rybą z rodziny kozowatych (Cobitidae) objętą ochroną częściową. Zasiedla głównie trudne do eksploracji, pomijane w badaniach faunistycznych zbiorniki tj. rowy melioracyjne, starorzecza, zanikające jeziora oraz stawy hodowlane, co skutkuje błędnym rozpoznaniem wielkości populacji oraz brakiem danych o biologii tego gatunku. Celem rozprawy doktorskiej było uzupełnienie brakujących, szczegółowych informacji o biologii gatunku takich jak: struktura wiekowa, charakterystyka wzrostu, biologia rozrodu, dieta i aktywność żerowania w zależności od warunków środowiskowych oraz wielkości osobników. Dodatkowo zbadano stan zachowania populacji piskorza w Pradolinie Bzury- Neru, jednym z niewielu obszarów na terenie Polski Środkowej o wyjątkowo rozbudowanej sieci kanałów melioracyjnych, które są typowymi siedliskami bytowania piskorza. Przeprowadzono również ocenę możliwości naturalnej odbudowy populacji piskorza w sztucznym kanale narażonym na okresowe wysychanie. Wiek oraz charakterystykę wzrostu piskorza badano na podstawie otolitów. Porównano cechy reprodukcyjne tj. stosunek płci, płodność absolutną i względną, wielkość oocytów, wskaźnik gonado-somatyczny (GSI) oraz kondycję (wskaźnik Fultona). Dietę piskorza określono na podstawie analizy zawartości przewodów pokarmowych. Ustalono, że piskorze pobierały większe ilości pożywienia wiosną niż latem i żerowały głównie w ciągu dnia, niezależnie od sezonu. Podstawę diety piskorza stanowiły głównie: Copepoda, Cladocera, Oligochaeta, Isopoda, detrytus i Chironomidae. Wykazano istotne zróżnicowanie szerokości niszy troficznej między sezonami. Przeprowadzone badania wykazały, że piskorz jest typowym oportunistą pokarmowym, a detrytus stanowi bardzo ważny składnik jego diety. Dla osobników złowionych wiosną oceniono, czy dieta zależna jest od etapu ontogenezy. Nie stwierdzono rozszerzenia się niszy wraz ze wzrostem. Skład pokarmu osobników dojrzałych i niedojrzałych znacznie różnił się pod względem ilości i jakości ofiar.