Molekularne mechanizmy wzmożonej aktywności pro-zakrzepowej płytek krwi w stwardnieniu rozsianym

Abstract

Celem pracy było poznanie molekularnego podłoża podwyższonej aktywność pro-zakrzepowej płytek krwi występującej u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym będących w fazie progresywnej choroby (PMS). Początkowo ocenie poddano stan czynnościowy płytek krwi poprzez określenie ekspresji i stopnia reaktywności kluczowych receptorów powierzchniowych dla agonistów płytkowych. Kolejno analizowano zmiany molekularne fibrynogenu oraz białek cytoszkieletu (β-tubuliny i β-aktyny), które mogą stanowić podłoże zmienionej funkcji hemostatycznej płytek. Następnie przeprowadzono skriningową analizę porównawczą (PMS vs kontrola) profilu ekspresji miRNA w płytkach i megakariocytach. Ocenie poddano również wybrane parametry funkcjonowania mitochondriów płytkowych. Analizując uzyskane wyniki stwierdzono, że płytki krwi w PMS wykazują wzmożoną reaktywność, zwiększoną ekspresję receptorów powierzchniowych i nasiloną odpowiedź na działanie agonistów. Wykazano, że płytki oraz megakariocyty pochodzące od pacjentów z PMS posiadają zwiększone stężenie fibrynogenu, charakteryzują się odmiennym profilem modyfikacji potranslacyjnych łańcuchów (α-, β-, γ-)fibrynogenu oraz zmianami w sekwencjach genów kodujących łańcuchy fibrynogenu. W pracy wykazano zmiany dotyczące białek cytoszkieletu, które manifestują się zwiększonym stężeniem wewnątrzkomórkowym białka oraz wzrostem liczby transkryptów mRNA w płytkach i megakariocytach w PMS. Wykryto również mutacje w genie kodującym β-tubulinę. Analiza profilu ekspresji miRNA w płytkach i megakariocytach w PMS wykazała zmiany w ilości cząsteczek: miR-15b-5p, miR-24-3p, miR-126-5p oraz miR-199a-3p, zaangażowanych w regulację procesów aktywacji płytek. Ponadto, stwierdzono, że w płytkach krwi w PMS dochodzi do wzrostu stężenia wolnych rodników, spadku MMP oraz nadekspresji mRNA dla genów kodujących enzymy metabolizmu tlenowego. Uzyskane wyniki mogą stanowić częściowe wyjaśnienie potencjalnych mechanizmów molekularnych odpowiedzialnych za wzmożony potencjał pro-zakrzepowy płytek krwi u pacjentów z PMS, u których odnotowuje się wysokie ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.