Zasada ograniczonej jawności rejestru stanu cywilnego a uzyskiwanie odpisów aktów stanu cywilnego przez powinowatych

Abstract

Prawo o aktach stanu cywilnego z 2014 r. przewiduje ograniczoną jawność formalną rejestru stanu cywilnego. Wśród osób uprzywilejowanych, które nie muszą spełniać dodatkowych przesłanek otrzymania odpisu aktu stanu cywilnego dotyczącego innej osoby, ustawa nie wymienia powinowatych, ale jedynie małżonka i pewną grupę najbliższych krewnych. W praktyce natomiast powinowaci dość często występują o wydanie odpisu aktu osoby, z którą łączy ich więź powinowactwa. Dotyczy to zwłaszcza odpisu aktu zgonu, który może być potrzebny w różnych sprawach. Brzmienie art. 45 ust. 1 p.a.s.c. prowadzi do wniosku, że powinowaci, tak jak inne osoby postronne, muszą wykazać interes prawny w uzyskaniu odpisu aktu stanu cywilnego. Autor przekonuje jednak, że przynależność do rodziny osoby, o której akt chodzi, oraz mnogość przypadków, w których powinowaci mogą potrzebować danego dokumentu, powinny wpływać na przyjęcie mniej rygorystycznych wymagań co do wykazania interesu prawnego. Interes taki można zwykle domniemywać. Dlatego też wystarczające wydaje się ogólne wskazanie wiarygodnego powodu, uzasadniającego wniosek o wydanie odpisu aktu, bez konieczności składania szczegółowych wyjaśnień i przedstawiania dodatkowych dokumentów.