Polemika Leona Pinińskiego na temat corpus possessionis z wybranymi przedstawicielami XIX-wiecznej nauki prawa

Abstract

Background: The XIXth century was a time of intense discussion on possessio, conducted by the most eminent representatives of the European, mainly German, legal science. The original and positively assessed contribution of Polish legal thought to this polemic was the two-volume work by Leon Piniński, entitled Der Thatbestand des Sachbesitzerwerbs nach gemeinem Recht. Research purpose: The aim of the article is to present the theoretical and critical considerations of L. Piniński on corpus possessionis, which were included in the introduction to the first chapter of the monograph, devoted to the acquisition of possession by occupatio. The author conducted them in the form of a polemic with the views of selected representatives of the XIXth century doctrine, including F.C. von Savigny, B. Windscheid, A. Randa and R. von Jhering. Methods: The article uses the historical and legal method. Conclusions: The theoretical discussion of L. Piniński with the views of selected representatives of legal science on corpus possessionis is only of historical nature today. Nevertheless, one should appreciate the excellent workshop of the Polish Romanist, his great knowledge of the views on possessio that were current at that time, as well as logical, insightful, and substantive argumentation. These results arouse scientific curiosity for the author’s concept of possession, also in the context of interpretating Roman legal sources.

Przedmiot badań: Wiek XIX to czas intensywnej dyskusji na temat possessio, którą toczyli najznamienitsi przedstawiciele europejskiej, głównie niemieckiej nauki prawa. Oryginalnym i pozytywnie ocenionym wkładem polskiej myśli prawniczej do tej polemiki było dwutomowe dzieło Leona Pinińskiego pt. Der Thatbestand des Sachbesitzerwerbs nach gemeinem Recht.

Cel badawczy: Celem artykułu jest zaprezentowanie teoretyczno-krytycznych rozważań L. Pinińskiego na temat corpus possessionis, które znalazły się na wstępie do pierwszego rozdziału monografii, poświęconego nabyciu posiadania rzeczy przez zawłaszczenie. Autor prowadził je w formie polemiki z poglądami wybranych przedstawicieli XIX-wiecznej doktryny, w tym F.C. von Savigny’ego, B. Windscheida, A. Randy i R. von Jheringa.

Metoda badawcza: W artykule zastosowana została metoda historyczno-prawna.

Wyniki: Teoretyczna dyskusja L. Pinińskiego z poglądami wybranych przedstawicieli nauki prawa na temat corpus possessionis ma dziś charakter wyłącznie historyczny. Tym niemniej na-leży docenić znakomity warsztat polskiego romanisty, świetną orientację w aktualnych w owym czasie poglądach na temat possessio, a także logiczną, wnikliwą i merytoryczną argumentację. Wyniki te rozbudzają naukową ciekawość co do autorskiej koncepcji posiadania L. Pinińskiego, także w kontekście interpretacji rzymskiego materiału źródłowego.