dc.contributor.author | Drozdowski, Mateusz | |
dc.contributor.editor | Jarno, Witold | |
dc.contributor.editor | Kita, Jarosław | |
dc.date.accessioned | 2021-12-30T10:05:34Z | |
dc.date.available | 2021-12-30T10:05:34Z | |
dc.date.issued | 2021 | |
dc.identifier.citation | Drozdowski M., Kraków jako stolica Generalnego Gubernatorstwa. Wpływ stołeczności na życie miasta, [w:] Oblicza Wojny. Tom 5. Miasto i wojna, Jarno W., Kita J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2021, s. 259-276, https://doi.org/10.18778/8220-699-9.15 | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8220-699-9 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/40371 | |
dc.description.abstract | Celem artykułu pozostaje próba ukazania sytuacji Krakowa w okresie okupacji hitlerowskiej, kiedy miasto pełniło funkcję stolicy Generalnego Gubernatorstwa. Funkcja ta warunkowała wystąpienie szeregu nietypowych zjawisk. Z jednej strony miasto działało w zwykłym reżimie okupacyjnym, z drugiej zaś – stanowiło siedzibę władz, co skutkowało osiedleniem się w Krakowie tysięcy niemieckich funkcjonariuszy wraz z rodzinami. Miało to istotny wpływ na wiele wymiarów funkcjonowania Krakowa, począwszy od kwestii społecznych, mieszkaniowych, poprzez architekturę, gospodarkę, sposób przeprowadzenia eksterminacji ludności żydowskiej, na działalności polskiego podziemia kończąc. Osobną omawianą w artykule sprawą pozostaje nazistowska akcja propagandowa, której centrum stanowił Kraków. Ze względu na ograniczenia co do objętości artykułu wszystkie te zagadnienia zarysowane są w sposób syntetyczny, niemniej dający obraz specyfiki oraz odmienności wojennego doświadczenia Krakowa. Autor ukazuje, że losy miasta wymykają się utartym schematom oceny niemieckiej okupacji ziem II Rzeczypospolitej. W przeciwieństwie do wielu innych ośrodków Kraków nie był tylko miastem podbitym i kontrolowanym, ale pod wieloma względami stanowił zalążek nowego, kolonialnego, niemieckiego ładu w Europie Wschodniej. | pl_PL |
dc.description.abstract | Aim of the article is to analyze a specific situation of Krakow during the Nazi-German occupation, when the city played a role of a capital of the General Government. The city functioned under a typical occupation regime, however, at the same time it was a seat of the authorities. As a result thousands of German functionaries and their families settled in Krakow. It had significant impact on many aspects of functioning of Krakow, ranging from social and housing issues, through architecture, economy, methods of extermination of the Jewish population and finally organization of the Polish underground. A separate issue discussed in the article are the Nazi propaganda campaigns conducted mainly in Krakow. Due to limitations, all these issues are presented in a general way, nevertheless giving a picture of specificity of Krakow’s war experience. Author indicates that the fate of the city is not typical for the Polish lands occupied by the Third Reich. Contradictory to the other places, Krakow was not only a city that was conquered and controlled, but we can see it as a beginning of a new, colonial, Nazi order in the Eastern Europe. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Jarno W., Kita J. (red.), Oblicza Wojny. Tom 5. Miasto i wojna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2021; | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | Kraków | pl_PL |
dc.subject | druga wojna światowa | pl_PL |
dc.subject | Generalne Gubernatorstwo | pl_PL |
dc.subject | okupacja niemiecka | pl_PL |
dc.subject | Hans Frank | pl_PL |
dc.subject | Krakow | pl_PL |
dc.subject | World War II | pl_PL |
dc.subject | General Government | pl_PL |
dc.subject | Nazi-German occupation | pl_PL |
dc.subject | Hans Frank | pl_PL |
dc.title | Kraków jako stolica Generalnego Gubernatorstwa. Wpływ stołeczności na życie miasta | pl_PL |
dc.title.alternative | Krakow as the Capital of the General Government Consequences of Hosting the Nazi-German Authorities for a Life of the City | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.rights.holder | © Copyright by the Authors, Łódź 2021; © Copyright for this edition Uniwersytet Łódzki, Łódź 2021 | pl_PL |
dc.page.number | 259-276 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Historii i Archiwistyki, Katedra Historii Najnowszej | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8220-703-3 | |
dc.references | Akta Miasta Krakowa, Propaganda und Kulturamt (Urząd Kultury i Propagandy), 29/33/0/5.3/SMKr. | pl_PL |
dc.references | Kanzlei des Generalgouverneurs (Kancelaria Generalnego Gubernatorstwa), R 52-II i Reichsministerium für Propaganda (Ministerstwo Propagandy Rzeszy), R 55. | pl_PL |
dc.references | Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne, Kraków 2005. | pl_PL |
dc.references | Mrożek S., Baltazar. Autobiografia, Warszawa 2006. | pl_PL |
dc.references | Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939–1945, t. 1: 1939–1942, oprac. L. Dobroszycki, J.B. Gras, M. Getter, L. Herzog, A. Janowski, M. Malinowski, S. Płonka, Warszawa 1972. | pl_PL |
dc.references | Pankiewicz T., Apteka w getcie krakowskim, Kraków 1995. | pl_PL |
dc.references | Piotrowski S., Dziennik Hansa Franka, Warszawa 1956. | pl_PL |
dc.references | „Goniec Krakowski” 1944. | pl_PL |
dc.references | „Krakauer Zeitung” 1940. | pl_PL |
dc.references | Bednarek M., Deutsche Emailwarenfabrik Oskara Schindlera w Krakowie w latach 1939–1945, „Krzysztofory” 2004, nr 22, s. 127–143. | pl_PL |
dc.references | Chrobaczyński J., Kraków – „stolica” Generalgouvernement (1939–1945), [w:] Kraków. Studia z dziejów miasta. W 750 rocznicę lokacji, red. J. Rajman, Kraków 2007, s. 237–247. | pl_PL |
dc.references | Chrobaczyński J., Nauczyciele w okupowanym Krakowie 1939–1945, Kraków 1989. | pl_PL |
dc.references | Chrobaczyński J., Wojna a społeczeństwo. Ze studiów nad społecznością okupowanego Krakowa 1939–1945, Kraków 1989. | pl_PL |
dc.references | Chwalba A., Okupacyjny Kraków w latach 1939–1945, Kraków 2002. | pl_PL |
dc.references | Czocher A., W okupowanym Krakowie. Codzienność polskich mieszkańców miasta 1939–1945, Gdańsk 2011. | pl_PL |
dc.references | Encyklopedia Krakowa, red. A.H. Stachowski, Kraków 2000. | pl_PL |
dc.references | Fabiański M., Purchla J., Historia architektury Krakowa w zarysie, Kraków 2001. | pl_PL |
dc.references | Grünberg K., Otręba B., Hans Frank na Wawelu, Włocławek 2001. | pl_PL |
dc.references | Gwizdałówna J., Wawel podczas okupacji niemieckiej 1939–1945. Przemiany architektury. | pl_PL |
dc.references | Echa architektury nazistowskiej, „Rocznik Krakowski” 2011, t. 77, s. 113–141. | pl_PL |
dc.references | Kluczewski P., Bez zaciemnienia. Codzienność okupowanego Krakowa w materiałach Archiwum Państwowego w Krakowie, Kraków 2009. | pl_PL |
dc.references | Kołtunowski P., „Krakauer Zeitung” w systemie propagandy hitlerowskiej, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1986, R. 25, nr 2, s. 41–63. | pl_PL |
dc.references | Litewka A., Rozszerzenie granic Krakowa 1941–1948, „Studia Historyczne” 1984, t. 27, s. 3, s. 475–489. | pl_PL |
dc.references | Madajczyk C., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. 2, Warszawa 1970. | pl_PL |
dc.references | Pankowicz A., ZWZ–AK w życiu podziemnego Krakowa, [w:] Kraków w czasie II wojny światowej, red. J.M. Małecki, Kraków 1992, s. 47–59. | pl_PL |
dc.references | Purchla J., Architektura III Rzeszy w Krakowie – dziedzictwo kłopotliwe, „Rocznik Biblioteki Kraków” 2019, R. 3, s. 15–54. | pl_PL |
dc.references | Rożek M., Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006. | pl_PL |
dc.references | Rybicka A., Instytut Niemieckiej Pracy Wschodniej. Institut für Deutsche Ostarbeit 1939–1945, Warszawa 2002. | pl_PL |
dc.references | Sachslehner J., Kat z Listy Schindlera. Zbrodnie Amona Leopolda Götha, Kraków 2010. | pl_PL |
dc.references | Schenk D., Krakauer Burg. Wawel jako ośrodek władzy Hansa Franka w latach 1939–1945, Kraków 2013. | pl_PL |
dc.references | Waksmundzki K., Kopiec Józefa Piłsudskiego – kopiec niepodległości, „Rocznik Krakowski” 1986, t. 52, s. 123–137. | pl_PL |
dc.references | Winstone M., Generalne Gubernatorstwo. Mroczne serce Europy, Poznań 2015. | pl_PL |
dc.references | Zimmerer K., Kronika zamordowanego świata. Żydzi w Krakowie w okresie okupacji niemieckiej, Kraków 2017. | pl_PL |
dc.references | Zimmerer K., Zamordowany świat. Losy Żydów w Krakowie 1939–1945, Kraków 2004. | pl_PL |
dc.references | Verordnungsblatt für das Generalgouvernement (Dziennik Rozporządzeń dla Generalnego Gubernatorstwa), nr 51 (1941) http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/publication?id=12481&tab=3 (dostęp: 16 I 2021). | pl_PL |
dc.contributor.authorEmail | mateusz.drozdowski@up.krakow.pl | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/8220-699-9.15 | |
dc.discipline | historia | pl_PL |