Rola Trybunału Konstytucyjnego w kształtowaniu istoty samorządu terytorialnego

Abstract

Przedmiotem rozważań w rozprawie jest samorząd terytorialny, stanowiący jedną z najważniejszych instytucji demokratycznego państwa prawnego. Nie ulega wątpliwości, że standardem europejskiego państwa prawa jest istnienie ustawowo wyodrębnionych społeczności lokalnych, na rzecz których powierzony został określony zakres zadań publicznych do samodzielnego wykonywania przez członków tych społeczności w ich własnym imieniu i interesie, w formach właściwych dla organów administracji państwa. Z tego względu samorząd terytorialny, będący podstawową formą decentralizacji władzy publicznej oraz zasadniczym ogniwem, z udziałem którego możliwe jest realizowanie idei społeczeństwa obywatelskiego, stanowi istotny element w systemie władzy publicznej. Badania naukowe przeprowadzone w pracy pozwalają na wskazanie doniosłej roli Trybunału Konstytucyjnego w procesie kształtowania się istoty samorządu terytorialnego. Głównym celem badań jest bowiem przedstawienie i analiza poglądów Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie zasadniczych elementów określających istotę samorządu terytorialnego oraz ich porównanie z założeniami teoretycznymi prezentowanymi w literaturze. Szczegółowym celem badawczym jest wskazanie wpływu orzecznictwa Konstytucyjnego na teorię samorządu terytorialnego oraz jego zestawienie z udziałem wnoszonym przez pozostałych przedstawicieli doktryny w tym zakresie. Z tego względu w pracy wykorzystano zróżnicowany materiał źródłowy, w tym bogatą literaturę z okresu 20 – lecia międzywojennego oraz literaturę obcojęzyczną. W rozdziale dotyczącym osobowości prawnej samorządu terytorialnego sięgnięto także do dorobku nauki prawa cywilnego. Podstawą przeprowadzonych badań są przepisy prawa uzupełnione o obszerne orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Dla porównania i wskazania roli Trybunału Konstytucyjnego w kształtowaniu istoty samorządu terytorialnego, skorzystano z prezentowanych w literaturze poglądów przedstawicieli nauki prawa publicznego, a zwłaszcza prawa administracyjnego. Celowo pominięte zostały niektóre kwestie, które przynależąc do prawa prywatnego, nie stanowią administracyjnoprawnych aspektów badanej problematyki.