Analiza składu chemicznego preparatów z warzyw z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae) i astrowatych (Asteraceae) i ich wpływ na wybrane elementy hemostazy

Abstract

Choroby układu sercowo-naczyniowego od wielu lat są główną przyczyn zgonów na całym świecie. Ich podłożem są zaburzenia procesu hemostazy oraz stres oksydacyjny. Jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju tych chorób jest nieprawidłowa dieta. Badania naukowe sugerują, że dieta bogata w owoce i warzywa może mieć nie tylko prewencyjne, ale również terapeutyczne oddziaływania w chorobach układu krążenia. Warzywa z rodzin dyniowatych i astrowatych, od wielu lat, są stałym elementem diety w różnych częściach świata. Ze względu na swoją aktywność biologiczną, stosowane były już w medycynie tradycyjnej. Dane literaturowe potwierdzają ich szeroką aktywność prozdrowotną, w tym antyoksydacyjną, przeciwzapalną i przeciwnowotworową. Nadal brakuje doniesień na temat ich wpływu na parametry hemostazy. Głównymi celami niniejszej pracy była analiza składu chemicznego preparatów z wybranych warzyw dyniowatych i astrowatych oraz ocena ich wpływu na wybrane parametry hemostazy w układzie in vitro. Materiał roślinny stanowiły jadalne elementy wybranych warzyw z rodziny dyniowatych oraz z rodziny astrowatych. Materiał badawczy stanowiła też krew pełna, osocze ubogopłytkowe oraz płytki krwi. Analizę składu chemicznego wykonano techniką UHPLC-MS. Dokonano oceny aktywności antyoksydacyjnej badanych preparatów, poprzez analizę potencjału antyoksydacyjnego z oraz pomiary biomarkerów stresu oksydacyjnego w osoczu. Właściwości antypłytkowe oceniono na podstawie aktywności antyadhezyjnej i zdolności do hamowania aktywacji płytek krwi. Dodatkowo wykonano analizę właściwości antykoagulacyjnych preparatów. W preparatach zidentyfikowano obecność aminokwasów, kwasów tłuszczowych oraz związków fenolowych, w tym kwasów fenolowych i flawonoidów. Wszystkie testowane preparaty roślinne wykazują aktywność antyoksydacyjną w osoczu. Charakteryzują się również aktywnością antypłytkową. Aktywności biologiczne tych roślin są silnie skorelowane z ich składem chemicznym.