Wpływ innowacyjności gospodarki na regionalne rynki pracy w Polsce

Abstract

Innowacyjność i związany z nią postęp technologiczny stanowią jedne z najważniejszych czynników kształtujących sytuację na rynku pracy. Obserwowany dynamiczny rozwój cyfryzacji, automatyzacji oraz zastosowania inteligentnych, zintegrowanych technologii, określany mianem czwartej rewolucji przemysłowej, wpływa zarówno na procesy przemysłowe i technologiczne, jak również na charakter i sposób wykonywania zadań zawodowych. Zjawiska te implikują szereg zmian w zakresie organizacji pracy oraz w strukturze zatrudnienia. Drugim niezwykle istotnym czynnikiem były obserwowane w ostatnich latach szoki egzogeniczne. Pierwszy z nich wiązał się z wystąpieniem pandemii COVID-19, kolejny zaś wynikał z niestabilnej sytuacji geopolitycznej w regionie oraz związanych z nią ruchów migracyjnych. Celem głównym rozprawy jest identyfikacja poziomu elastyczności polskiego rynku pracy, rozumianej jako występowanie procesów dostosowawczych, w kontekście oddziaływania innowacyjności oraz szoków egzogenicznych. W rozprawie przyjęto klasyczne podejście teoretyczno-empiryczne. Punkt wyjścia stanowiły koncepcje teoretyczne dotyczące innowacyjności i rynku pracy, w tym objaśniające przemiany zachodzące w obszarze popytu na pracę na skutek oddziaływania postępu technicznego. Następnie omówiono najważniejsze czynniki, jakie w ostatnich latach najsilniej kształtowały sytuację na krajowym i regionalnych rynkach pracy w Polsce. Analiza empiryczna przeprowadzona została głównie w oparciu o jednostkowe, nieidentyfikowane, niepublikowane dane pochodzące z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL). W pracy dokonano oceny wrażliwości poszczególnych segmentów rynku pracy oraz grup pracujących wyodrębnionych na podstawie cech demograficzno-społecznych i kwalifikacyjno-zawodowych na doświadczanie negatywnych skutków zaburzeń na rynku pracy. Dodatkowo, zaproponowano i zbadano możliwość wykorzystania w tym obszarze analizy regresji logistycznej oraz uwypuklono potencjał informacyjny wielowymiarowych baz danych BAEL. Przeprowadzona analiza potwierdziła możliwość i zasadność zastosowania zaproponowanych metod statystycznych i ekonometrycznych w identyfikacji reakcji rynku pracy na pojawiające się w otoczeniu bodźce, w tym sytuacje nietypowe.