Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorSzolnoki, Zoltán
dc.contributor.editorGrabarczyk, Tadeusz
dc.contributor.editorPogońska-Pol, Magdalena
dc.date.accessioned2023-11-06T13:31:38Z
dc.date.available2023-11-06T13:31:38Z
dc.date.issued2023
dc.identifier.citationSzolnoki Z., Preparing for a Vendetta: Family Feuds in Medieval Tuscany, [w:] Oblicza Wojny. Tom 7. Przed bitwą, Grabarczyk T., Pogońska-Pol M. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2023, s. 127-141, https://doi.org/10.18778/8331-303-0.05pl_PL
dc.identifier.isbn978-83-8331-303-0
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/48282
dc.description.abstractAccording to contemporary chroniclers, street fights were daily events in medieval Tuscan cities. In an urban environment, mental and tactical preparedness was necessary, although it was also important to know the inner politics of the city. The background of these conflicts was primarily described by the great urban history writers such as Giovanni Villani and Dino Compagni, but there are also special type sources, the so-called ricordanze, that show different elements of this micro-warfare phenomenon. These sources, which can be defined as merchant diaries, had a more personal viewpoint than the great chronicles, and as for the studies on the roots of the conflicts, it was more practical. The Velluti-Mannelli vendetta which happened in 1295 – written down by Donato Velluti – tells us about conscious time and place planning. The attacks had to be prepared not just politically and tactically, but from the economical point of view, too – which also transpires from the chronicle of Luca di Firidolfi da Panzano, who wrote about the hunting for his father’s murderers. The avengers travelled hundreds of kilometres and used the tools of medieval scouting and spycraft. In this paper, I explain and examine the thoughts of the ricordanze authors and conclude my article with a discussion on conflict resolution strategies. Although for medieval writers the most important elements were the fights, based on the parts of the ricordanze that mention the background of the feuds and the logical structure of the narratives we can also examine the situations that led to the war. Thus, we can attempt to analyse the families’ strategies associated with the preparation for conflict and the orchestrating of the raids and combats.pl_PL
dc.description.abstractWedług ówczesnych kronikarzy bójki uliczne były codziennością średniowiecznych miast toskańskich. W środowisku miejskim trzeba było zachować gotowość psychiczną i taktyczną, a także wykazywać się znajomością powiązań politycznych funkcjonujących w miastach. Chociaż tło tych konfliktów opisywali przede wszystkim wielcy twórcy historii miejskiej, tacy jak Giovanni Villani i Dino Compagni, istnieją również szczególne źródła, tzw. ricordanze, które ukazują różne mniej znane elementy tych ‘wojen w skali mikro’. Wspomniane źródła, które można określić mianem pamiętników kupieckich, prezentowały bardziej osobisty punkt widzenia niż wielkie kroniki, a w odniesieniu do badań nad źródłami konfliktów miały bardziej praktyczny charakter. Wendeta Vellutich–Mannellich, która miała miejsce w 1295 r. i została opisana przez Donato Vellutiego, uzmysławia nam, że czas i miejsce zdarzeń były świadomie planowane. Ataki przygotowywano nie tylko od strony politycznej i taktycznej, ale także z ekonomicznego punktu widzenia – co wynika także z kroniki Luca di Firidolfi da Panzano, który opisał polowanie na morderców swojego ojca – mściciele przemierzyli setki kilometrów i wykorzystywali narzędzia średniowiecznego zwiadu i sztuki szpiegowskiej. W artykule autor wyjaśnia i analizuje myśli osób spisujących ricordanze, kończąc swój wywód dyskusją na temat strategii rozwiązywania konfliktów. Chociaż dla średniowiecznych pisarzy najważniejszymi elementami były same walki, to na podstawie tych części ricordanze, które wspominają o tle konfliktów, oraz logicznej struktury narracji możemy również prześledzić sytuacje, które doprowadziły do wojny. I podjąć próbę analizy strategii przyjętych przez zwaśnione rodziny w zakresie przygotowań do wendety oraz planowaniem ataków i potyczek.pl_PL
dc.description.abstractСогласно хроникам того времени, уличные бои были обычным явлением в средневековых тосканских городах. В городской среде необходимо было постоянно поддерживать психологическую и тактическую готовность, а также демонстрировать знание функционирующих в городах политических связей. Хотя фон этих конфликтов был описан в основном великими историками города, такими как Джованни Виллани и Дино Компаньи, существуют и конкретные источники, так называемые ricordanze, которые раскрывают различные менее известные элементы этих «микровойн». Эти источники, которые можно охарактеризовать как купеческие дневники, представляли собой более личную точку зрения, чем великие хроники, а в отношении исследования источников конфликтов носили более практический характер. Вендетта Веллути-Маннелли, которая произошла в 1295 г. и была описана Донато Веллути, заставляет нас осознать, что время и место событий были запланированы сознательно. Атаки готовились не только с политической и тактической точек зрения, но и с экономической, что видно и из хроники Луки ди Фиридольфи да Панцано, описавшего охоту на убийц своего отца - мстители прошли сотни километров и использовали инструменты средневековой разведки и искусства шпионажа. В статье автор объясняет и анализирует мышление людей, пишущих ricordanze, заканчивая свою аргументацию обсуждением стратегий разрешения конфликтов. Хотя для средневековых писателей наиболее важными элементами были сами бои, из тех частей ricordanze, которые упоминают предысторию конфликтов и благодаря их логической повествовательной структуре, мы также можем проследить ситуации, которые привели к войне. В то же время можно попытаться проанализировать стратегии, принятые враждующими семьями при подготовке к вендетте и планировании нападений и стычек.pl_PL
dc.language.isoenpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofGrabarczyk T., Pogońska-Pol M. (red.)., Oblicza Wojny. Tom 7. Przed bitwą, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2023;
dc.relation.ispartofseriesOblicza wojny;
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjectvendettapl_PL
dc.subjectVellutipl_PL
dc.subjectMannellipl_PL
dc.subjectPanzanipl_PL
dc.subjectricordanzepl_PL
dc.subjectgame-theorypl_PL
dc.subjectItalian chroniclespl_PL
dc.subjectrevengepl_PL
dc.subjectvendettapl_PL
dc.subjectwendetapl_PL
dc.subjectVellutipl_PL
dc.subjectMannellipl_PL
dc.subjectPanzanipl_PL
dc.subjectricordanzepl_PL
dc.subjectteoria gierpl_PL
dc.subjectkroniki włoskiepl_PL
dc.subjectzemstapl_PL
dc.subjectToskaniapl_PL
dc.subjectвендеттаpl_PL
dc.subjectВеллутиpl_PL
dc.subjectМаннеллиpl_PL
dc.subjectПанцаниpl_PL
dc.subjectricordanzepl_PL
dc.subjectтеория игрpl_PL
dc.subjectитальянские хроникиpl_PL
dc.subjectместьpl_PL
dc.subjectТосканаpl_PL
dc.titlePreparing for a Vendetta: Family Feuds in Medieval Tuscanypl_PL
dc.title.alternativePrzygotowanie do wendety: waśnie rodzinne w średniowiecznej Toskaniipl_PL
dc.title.alternativeПОДГОТОВКА К ВЕНДЕТТЕ: СЕМЕЙНЫЕ РАСПРИ В СРЕДНЕВЕКОВОЙ ТОСКАНEpl_PL
dc.typeBook chapterpl_PL
dc.rights.holder© Copyright by the Authors, Łódź 2023; © Copyright for this edition Uniwersytet Łódzki, Łódź 2023pl_PL
dc.page.number127-141pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationMóra Ferenc Muzeumpl_PL
dc.identifier.eisbn978-83-8331-304-7
dc.referencesArnaldi G., Cronache e cronisti dell’Italia comunale, Spoleto 2016.pl_PL
dc.referencesBartlett R., “Mortal Enmities”. The Legal Aspect of Hostility in the Middle Ages, [in:] Feud, Violence and Practice, Essays of Medieval Studies in Honor of Stephen D. White, eds B.S. Tuten, T.L. Billado, Burlington 2010, pp. 197–212.pl_PL
dc.referencesBatkin L., Guelfek és ghibellinek Firenzében, [in:] Az ókori és középkori társadalomtörténet kérdései, Budapest 1965, pp. 269–308.pl_PL
dc.referencesBruni F., La città divisa. Le parti e il bene comune da Dante a Guicciardini, Bologna 2003.pl_PL
dc.referencesCherubini G., Storia di Pistioa 2, L’eta del libero comune, Dal inizio del XII alla metá del XIV secolo, Firenze 1998.pl_PL
dc.referencesCiappelli G., Memory, Family and Self. Tuscan Family Books and Other European Egodocuments (14th–18th Century), Leiden–Boston 2014.pl_PL
dc.referencesDean T., Marriage and Mutilation. Vendetta in Late Medieval Italy, “Past & Present” 1997, no. 157, pp. 3–36.pl_PL
dc.referencesEckstein N.A., The District of the Green Dragon. Neighbourhood Life and Social Change in Renaissance Florence, Firenze 1995.pl_PL
dc.referencesFaini E., Il convinto fiorentino del 1216, [in:] Conflitti, paci e vendette nell’Italia comunale, ed. A. Zorzi, Firenze 2009, pp. 105–130.pl_PL
dc.referencesGabriel R.M., Private War, [in:] The Oxford Encyclopaedia of Medieval Warfare and Military Technology, vol. 3, ed. C.J. Rogers, Oxford 2010, pp. 142–144.pl_PL
dc.referencesGordon N.P.J., The Murder of Buondelmonte. Contesting Place in Early Fourteenth-century Florentine Chronicles, “Renaissance Studies” 2006, vol. 4, pp. 459–477.pl_PL
dc.referencesGrillo P., L’ordine della città. Controllo del territorio e repressione del crimine nell’Italia comunale (secoli XIII–XIV), Rome 2017.pl_PL
dc.referencesGrillo P., La falsa inimicizia. Guelfi e ghibellini nell’Italia del Duecento, Rome 2018.pl_PL
dc.referencesHerlihy D., Medieval and Renaissance Pistoia, The Social History of an Italian Town, 1200–1435, New Haven 1967.pl_PL
dc.referencesJansen K.L., Peace and Penance in Late Medieval Italy, Princeton 2017.pl_PL
dc.referencesJones P.J., Florentine Families and Florentine Diaries in the Fourteenth Century, “Studies in Italian Medieval History” 1956, vol. 24, pp. 183–205.pl_PL
dc.referencesLa Roncière de C.M., Une famille florentine au XIVe siècle: les Velluti, [in:] Famille et parenté dans l’Occident médiéval. Actes du colloque de Paris (6–8 juin 1974), Rome 1977, pp. 227–248.pl_PL
dc.referencesLansing C.L., Magnate Violence Revisited, [in:] Communes and Despots in Medieval and Renaissance Italy, eds J.E. Law, B. Paton, London 2016, pp. 35–48.pl_PL
dc.referencesMacci L., Orgera V., Architettura e civiltà delle torri: torri e famiglie nella Firenze medievale, Firenze 1994.pl_PL
dc.referencesMolho A., Profilo biografico, [in:] “Brighe, affarri, volgimenti di Stato”. Le Ricordanze Quattrocentesche di Luca di Matteo di Messer Luca dei Firidolfi da Panzano, eds A. Molho, F. Sznura, Firenze 2010, pp. 15–30.pl_PL
dc.referencesMorris I., Háború! A civilizáció folyamata és ellentmondásai a főemlősöktől a robotokig, trans. P. Bojtár, Budapest 2020.pl_PL
dc.referencesNajemy J.M., A History of Florence, 1200–1575, Malden 2006.pl_PL
dc.referencesNorth D.C., Wallis J.J., Weingast B.R., Violence and Social Orders. A Conceptual Framework for Interpreting Recorded Human History, Cambridge 2009.pl_PL
dc.referencesPinker S., Az erőszak alkonya. Hogyan szelídült meg az emberiség, trans. V. Gyárfás, Budapest 2018.pl_PL
dc.referencesShergill S.S., Bays P.M., Frith C.D., Wolpert D.M., Two Eyes for an Eye. The Neuroscience of Force Escalation, “Science” 2003, vol. 301 (5630), p. 187.pl_PL
dc.referencesSznura F., Luca Firidolfi da Panzano e i suoi ricordi, [in:] “Brighe, affarri, volgimenti di Stato”. Le Ricordanze Quattrocentesche di Luca di Matteo di Messer Luca dei Firidolfi da Panzano, eds A. Molho, F. Sznura, Firenze 2010, pp. 31–98.pl_PL
dc.referencesTóth J.I., Játékelmélet és társadalom, Szeged 1997.pl_PL
dc.referencesZorzi A., Consigliare alla vendetta, consigliare alla giustizia. Pratiche e culture politiche nell’Italia comunale, “Archivio Storico Italiano” 2012, vol. 170, no. 2 (632), pp. 263–284.pl_PL
dc.referencesZorzi A., Politica e giustizia a Firenze al tempo degli Ordinamenti antimagnatizi, [in:] Ordinamenti di giustizia fiorentini. Studi in occasione del VII centenario, ed. V. Arrighi, Firenze 1995, pp. 105–147.pl_PL
dc.contributor.authorEmailszolnoki.zol@gmail.compl_PL
dc.identifier.doi10.18778/8331-303-0.05
dc.relation.volume7pl_PL
dc.disciplinearcheologiapl_PL
dc.disciplinehistoriapl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Thumbnail
Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe