Gospodarka międzynarodowa. Rys teoretyczny

Abstract

„Gospodarka międzynarodowa” to pojęcie bardzo szerokie, różnorodnie definiowane, a w XXI w. coraz bardziej złożone. W niniejszym opracowaniu przyjęto, że jest to kształtujący się etapami system powiązań ekonomiczno-społeczno-kulturowych, między dynamicznie zmieniającymi się uczestnikami o coraz bardziej skomplikowanych strukturach, które stanowią ogniwa międzynarodowego procesu produkcji i wymiany dóbr, usług i idei. Proces ten obejmuje wszystkie państwa oraz regiony a realizowany jest równocześnie na wielu poziomach: mikro-, mezo-, makro- i metaekonomicznym, które wzajemnie na siebie oddziaływają. Celem Autorek było stworzenie zwartej bazy teoretyczno-koncepcyjnej, koniecznej do kompleksowej oceny zmian zachodzących w poszczególnych gospodarkach jak i systemie gospodarki światowej. Monografia to zasób podstawowych definicji, klasyfikacji, informacji o strukturach i mechanizmach, źródłach podstaw teoretycznych, które mogą zostać wykorzystane jako baza do pogłębionych badań. Przedstawiono definicje i koncepcje odnoszące się do: polityki handlowej i inwestycyjnej; międzynarodowej konkurencyjności gospodarek; rozwoju korporacji transnarodowych; znaczenia procesów globalizacji; ewolucji struktury instytucjonalnej gospodarki międzynarodowej (w tym: GATT-WTO, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Grupa Banku Światowego). W opracowaniu zaprezentowano autorską koncepcję oceny międzynarodowej konkurencyjności gospodarek na bazie modelu systemowego-zrównoważonego, akcentującego znaczenie czterech poziomów budowania konkurencyjności (mikro-, mezo-, makro- i metaekonomiczny) oraz konieczność kompleksowego jej badania z uwzględnieniem konkurencyjności: bazowej (zasoby, potencjał), operacyjnej (zdolności, instrumenty), kompetencyjnej (kluczowe kompetencje, przewaga) oraz systemowej.

The term 'international economy' is very broad, variously defined, and increasingly complex in the 21st century. This paper assumes that it is a system of economic, social and cultural links that develop in stages between dynamically changing participants, with increasingly complex structures, that collectively facilitate the international process of production and exchange of goods, services and ideas. This process involves all countries and regions and is carried out simultaneously at many levels: micro-, meso-, macro- and meta-economic, which interact with each other. The authors' aim was to create a concise theoretical and conceptual base, necessary for a comprehensive assessment of the changes taking place in individual economies, as well as in the global economic system. The monograph is a collection of basic definitions, classifications, information on structures and mechanisms, as well as sources of theoretical foundations, which can be used as a basis for more in-depth research. Definitions and concepts relating to: trade and investment policy; international competitiveness of economies; the development of transnational corporations; the importance of globalisation processes; the evolution of the institutional structure of the international economy (including: GATT-WTO, International Monetary Fund, World Bank Group) have been presented. The paper presents the author's concept of assessing the international competitiveness of economies on the basis of a systemically-balanced model, emphasising the importance of four levels of establishing competitiveness (micro-, meso-, macro- and meta-economic) and the necessity of a comprehensive study of it, taking into account: baseline competitiveness (resources, potential), operational competitiveness (capabilities, instruments), competence competitiveness (key competences, advantage) and systemic competitiveness.