Nadzwyczajne podatki majątkowe. Studium przypadku podatku od wzbogacenia wojennego w Polsce z 13 kwietnia 1945 r.

Abstract

Celem naukowym projektu jest szczegółowe opracowanie zagadnienia nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia wojennego na historycznym tle innych nadzwyczajnych danin publicznych o charakterze jednorazowego świadczenia majątkowego (np. niemieckiego Reichsnotopfergesetz z 31 grudnia 1919 r., czy tureckiego Varlık Vergisi z 1942 r.) przy pomocy analizy dogmatycznej norm prawnych i metody komparatystycznej horyzontalnej. Problemem badawczym jest określenie cech/specyfiki nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia wojennego wprowadzonego dekretem z 13 kwietnia 1945 r. i znowelizowanego dekretem z 27 lipca 1949 r. Badanie wstępne zostało przeprowadzone pod kątem oceny sprawiedliwości podatkowej. Podatek odpowiadał za zaledwie niecały 1% wpływów do budżetu państwa. Nie miał on zatem znaczenia fiskalnego, był jednak w konkretnych przypadkach wystarczająco wysoki, by zrujnować pojedynczego podatnika, dlatego też badania idą w kierunku dalszego testowania hipotezy o niesprawiedliwości analizowanej regulacji. Na takie procesy, jak unormowanie podatku od wzbogacenia wojennego, wpływ ma bowiem więcej czynników, niż tylko uwarunkowania gospodarcze i stosowanie prawa. Uwzględniono również perspektywę etyczną, kulturową oraz ideologiczną. W temacie tym występuje poważna luka w literaturze - istnieją jedynie dwa krótkie artykuły prof. Mirosława Kłuska z dziedziny historii gospodarczej i jeden tekst prawniczy prof. Andrzeja Witkowskiego, dotyczące tej regulacji.