Słownik samo-świato-wyrażeń: Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Abstract

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: „Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa”. Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt: Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego. W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.