Metodologiczne aspekty naukowych dociekań nad samowychowaniem

Abstract

W rozprawie główny nacisk kładzie się na rekonstrukcję sensu teoretycznego i empirycznego pojęcia „samowychowanie” z uwagi na brak uściślenia tego terminu w pedagogice. Przedmiotem jest refleksja metodologiczna nad procesem przemian, jakim ulegało znaczenie pojęcia „samowychowanie” — prześledzenie i rekonstrukcja warunków użyteczności definicji przyjmowanych przez naukowców. Teoretyczna wiedza o samowychowaniu nadal jest w fazie narodzin i wymaga podejścia interdyscyplinarnego. Część pierwsza stanowi rekonstrukcję logiczną definicji samowychowania. Część druga przedstawia dociekania nad istotą samowychowania, bazujące na refleksji filozoficzno-pedagogicznej. Ustalono, że najczęściej utożsamia się samowychowanie z określonego rodzaju aktywnością ludzką. Zwraca się również uwagę na inny jeszcze aspekt istoty samowychowania, a mianowicie na aspekt pozasemantyczny, odnoszący się do jego wymiaru aksjologicznego. W poszukiwaniu istoty samowychowania ważne okazuje się określenie właściwiej kategorii.