Retoryka jako narzędzie perswazji w postyllografii polskiej XVI w. (na przykładzie Postylli katolicznej Jakuba Wujka)

Abstract

Właściwą analizę Postylli katolicznej poprzedza przedstawienie stanu badań, który uświadamia dotychczasowy poziom wiedzy na temat Jakuba Wujka i jego kaznodziejskiej spuścizny oraz wyznacza nowe pola badawcze bądź to sugerując je, bądź dlatego, że pozostawały one dotąd zaniedbane. Cel tej pracy zawiera się w jakiejś mierze w postulacie Konrada Górskiego, autora najważniejszego studium o artyzmie prozy Wujka. Swoje rozważania podsumował on refleksją: ,,Jaką rangę zajmie Wujek, gdy go postawimy na tle osiągnięć artystycznych prozy polskiej w drugiej połowie XVI wieku, to jest jeszcze sprawa do zbadania". Gatunek, jaki reprezentowała Postylla katoliczna, wyrastał z tradycji kaznodziejskiej, która ukształtowała się na wzorcach antycznej retoryki. Stąd właśnie retoryka jest przedmiotem rozważań. Podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, jaką rolę pełniła ona w perswazyjnych zabiegach autora, na ile i w jaki sposób była wykorzystywana.