Księża „rytualiści” i pogrzeby ziemiańskie w guberni mińskiej w II połowie XIX wieku Komunikat

Abstract

Artykuł jest informacją o problemie badawczym opisującym relacje polskich ziemian z guberni mińskiej z księżmi katolickimi, nazywanych „rytualistami”, którzy przyjęli język rosyjski w tzw. nabożeństwach dodatkowych. Sytuacja ta miała miejsce w drugiej połowie XIX w., po powstaniu styczniowym gdy pod naciskiem władz rosyjskich, wbrew Watykanowi, niektórzy księża katoliccy używali języka rosyjskiego w czasie katolickich mszy świętych, a także w czasie pogrzebów. Wywoływało to zdecydowany opór ze strony polskiego katolickiego ziemiaństwa, które nie chciało słyszeć języka rosyjskiego podczas tak smutnych uroczystości jak pogrzeby rodzinne. Artykuł przedstawia trzy pogrzeby w znanej kresowej rodzinie Wańkowiczów, podczas których żałobnicy zmuszeni byli do zaakceptowania obecności księdza „rytualisty.

The article is information about research problem describing the relationship between Polish landowners from the Minsk Governorate and Catholic priests, called „ritualists” who adopted the Russian language in the so-called additional services. The situation took place in the second half of the 19th century, after the January Uprising, when, under pressure from the Russian authorities and despite the Vatican, some Catholic priests used the Russian language during Catholic masses and during funerals. This caused strong resistance from the Polish Catholic landed gentry, who did not want to hear the Russian language during such sad celebrations as family funerals. The article presents three funerals in the well-known borderland Wańkowicz family, during which the mourners were forced to accept the presence of a „ritualist” priest.