„Za karawan wprost na cmentarz…” – organizacja i koszty ziemiańskiego pogrzebu na przykładzie ostatniej drogi Tekli z Walewskich hrabiny Walewskiej

Abstract

Jedyną pewną „rzeczą” w życiu człowieka jest śmierć. W perspektywie antropologiczno-historycznej organizowany w jej wyniku pogrzeb jest zaś środkiem przekazu o kulturze panującej w konkretnym czasie oraz w określonej grupie. Ostatnia posługa może być więc źródłem informacji o statusie społecznym zarówno żegnanego, jak i organizatorów. Bardzo interesującym przykładem pochówków w przestrzeni miejskiej są te wyprawiane po śmierci osób przynależących do zamożnego ziemiaństwa. Celem artykułu jest zaprezentowanie pogrzebu Tekli z Walewskich hrabiny Walewskiej, małżonki prezesa Heroldii Królestwa Polskiego Aleksandra hrabiego Walewskiego. Aby potwierdzić tezę o szczególnym wyróżnianiu się bogactwem pochówków ziemiańskich zastosowałam porównanie z uroczystościami wyprawionymi na cześć Aleksandra Leona Lesznowskiego właściciela „Gazety Warszawskiej”.

The only certain „thing” in human life is death. From an anthropological and historical perspective, a funeral is a source about culture at a specific time and in a specific group. A funeral may be therefore a source if information about the social status of deceased and the organizers. A very interesting example of burials in urban space are those performed for people belonging to wealthy landed gentry. The aim of the article is to present the funeral of Tekla from the Walewski family, countess Walewska, which was the wife of the president of the Heraldry of the Congress Poland, Aleksander count Walewski. To confirm the thesis about the special wealth of landowner burials, I used a comparison with the celebrations for Aleksander Leon Lesznowski, the owner of “Gazeta Warszawska”.