Show simple item record

dc.contributor.authorMarek, Aneta
dc.date.accessioned2015-09-16T06:16:56Z
dc.date.available2015-09-16T06:16:56Z
dc.date.issued2014
dc.identifier.issn2300-0562
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/11831
dc.description.abstractThe article presents the cult of St. John of Nepomuk in the Klodzko Region. The history of this region evolved differently to neighboring Silesia. This area was often the disputed territory between the Czech Republic and Poland. The Klodzko Region changed its nationality a few times and it caused the religious changes. In the Baroque period, during resilient Counter-Reformation activities there was spread of the cult of St. John of Nepomuk, the fourteenth century martyr. The cult has spread since the death of his murderer – Waclaw IV, the Czech king (1419) to reach its zenith in 18th century, which can be reflected in the number of figures of the saint both in the Czech Republic and many regions in Poland. Clergy, mainly Jezuits, the representatives of the tsar’s court, rich gentry and aristocracy contributed to the spread of the cult. The landscape of the Klodzko Region has 220 images of him. On the basis of literature research and field inventory some objects of religious architecture connected with Nepomuk were pointed out.en
dc.description.abstractW artykule zaprezentowano kult św. Jana Nepomucena na Ziemi Kłodzkiej. Historia tego regionu kształtowała się odmiennie niż sąsiedniego Śląska. Obszar ten często stanowił terytorium sporne między Czechami a Polską. Ziemia Kłodzka kilkakrotnie zmieniała swoją przynależność państwową, czego konsekwencją były zmiany religijne. W baroku, podczas prężnych działań kontrreformacyjnych rozpowszechnił się kult XIV- -wiecznego męczennika – św. Jana Nepomucena. Rozprzestrzeniał się on od czasu śmierci jego oprawcy – króla czeskiego Wacława IV (1419 r.), by w XVIII w., po dokonanej kanonizacji męczennika, osiągnąć apogeum, co ma odzwierciedlenie w licz-bie stawianych figur świętego zarówno w Czechach, jak i w różnych regionach Polski. Do rozpowszechnienia kultu przyczynili się duchowni, głównie jezuici, i przedstawiciele dworu cesarskiego, zamożnej szlachty oraz magnaterii. W krajobrazie Ziemi Kłodzkiej znajduje się ponad 220 jego wizerunków. Podstawowym celem artykułu jest identyfi-kacja i inwentaryzacja obiektów architektury sakralnej związanych z opisywanym męczennikiem.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesStudia z Geografii Politycznej i Historycznej;3
dc.rightsUznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/pl/*
dc.subjectZiemia Kłodzkapl_PL
dc.subjectśw. Jan Nepomucenpl_PL
dc.subjectkultpl_PL
dc.titleZiemia Kłodzka jako region kultu św. Jana Nepomucenapl_PL
dc.title.alternativeKlodzko Land as the region of the cult of Saint John of Nepomuken
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number321-342pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationInstytut Geografii i Studiów Regionalnych, Akademia Pomorska w Słupskupl_PL
dc.referencesAdamek T., 1982, Św. Jan Nepomucen i jego relikwiarz na Jasnej Górze, „Studia Claromontana”, 3, s. 371–380.pl_PL
dc.referencesBartkiewicz K., 1977, Dzieje Ziemi Kłodzkiej w wiekach średnich, Monografie Śląskie, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesBroniewski T., 1970, Kłodzko. Śląsk w zabytkach sztuki, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesBrygier W., Dudziak T., 2010, Ziemia Kłodzka, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Piastów.pl_PL
dc.referencesCetwiński M., 2009, Ziemia Kłodzka w państwie czeskim Przemyślidów (koniec XI w. – 1310 r.), [w:] 550 let Hrabství kladského: 1459–2009, Muzeum Podkrkonoší v Trutnově, Trutnov, s. 17–40.pl_PL
dc.referencesCzechowicz M., 2001, Osobliwy Nepomucen. Rzeźba świętego z 1741 roku w kościele w Gorzanowie, [w:] Pielgrzymy. Informator krajoznawczy poświęcony Sudetom, Wrocław, s. 54–64.pl_PL
dc.referencesDrahé kameny z koruny svatováclavṡké čili Životy světců, blahoslavenců a domněním svatých národa Českoslovanského, 1871, Dědictví svatojánského v Praze, Praha.pl_PL
dc.referencesEncyklopedia katolicka, 2000, KUL, Lublin.pl_PL
dc.referencesHerzig A., 2003, Wprowadzenie. Historia Ziemi Kłodzkiej od średniowiecza do upadku Pierwszej Rzeszy, [w:] Herzig A., Ruchniewicz M. (red.), W kraju Pana Boga, Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, Kłodzko.pl_PL
dc.referencesHerzig A., Ruchniewicz M., 2006, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Oficyna Wydawnicza Atut, Hamburg–Wrocław.pl_PL
dc.referencesHistoria życia, męczeństwa i cudów ś. Jana Nepomucena, kanonika pragskiego, dla sakramentalnego spowiedzi sekretu nie przełamanym statkiem dochowanego, w rzecze Mołdawie utopionego... Drukiem podana r. 1729, a teraz z łacińskiego po polsku przetłumaczona, r. 1740, 1740, Częstochowa–Jasna Góra.pl_PL
dc.referencesHistorya S. Jana Nepomucena męczennika, Praskiego Katedralnego kanonika, Osobli-wego Patrona, y Obrońcy Sławy ludzkiey, z Niemieckiego, na Polski Język za staraniem Pewney Damy Polskiey Przełożona z Pozwoleniem Zwierzchności Roku 1724, 1724, Drukarnia Kollegium Societatis Jesu, Poznań.pl_PL
dc.referencesHochleitner J. 1996, Powiernik tajemnic królowej, Kurier Elbląski, Spółka Wydawnicza S.C, Elbląg.pl_PL
dc.referencesHochleitner J., Scheer I., 1998, Obrońca przed wylewami rzek, Wydawnictwo JH, Elbląg–Świdnica.pl_PL
dc.referencesJanicka-Krzywda U., 1993, Patron – atrybut – symbol, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań.pl_PL
dc.referencesKalinowski K., 1986, Rzeźba barokowa na Śląsku, PWN, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKalinowski K. (red.), 1987, Katalog rzeźby barokowej na Śląsku, t. 1: Hrabstwo Kłodzkie, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Zakład Historii Sztuki Nowożytnej i Najnowszej, Poznań.pl_PL
dc.referencesKosmův Letopis Český, Prameny dějin českých, Fontes rerum Bohemicarum, t. 2, 1874, Wydawnictwo J. Emler, Praha.pl_PL
dc.referencesKozaczyńska B., 2010, Mała architektura sakralna w krajobrazie kulturowym Ziemi Łosickiej, [w:] Rychling A. (red.), Krajobrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzy-stanie, transformacja, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, t. 27, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu, Biała Podlaska, s. 203–207.pl_PL
dc.referencesKrejčí K., 1974, Praga legenda i rzeczywistość, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKuźmak K., 1997, Jan Nepomucen, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 7, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.pl_PL
dc.referencesMazurski K.R., 1994–1996, Reformacja i protestantyzm na Ziemi Kłodzkiej, „Rocznik Ziemi Kłodzkiej”, t. 19/21, s. 68–80.pl_PL
dc.referencesNovák T., 1862, Svatý Jan Nepomucký: příspěvky k vědeckému životopisu, Wydawnic-two Karla Bellmanna, Praga.pl_PL
dc.referencesPater J., 1982, Katalog ruchomych zabytków sztuki sakralnej w archidiecezji wrocław-skiej, t. 2, Wydawnictwo Kurii Arcybiskupiej we Wrocławiu, Wrocław.pl_PL
dc.referencesPukowiec K., Pytel S., 2013, Typologia i waloryzacja małych form architektury sakral-nej w krajobrazie ziemi wodzisławskiej, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 21, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, s. 103–113.pl_PL
dc.referencesSadowska K., 2012, Barokowa, drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena. Ocena znisz-czeń, badania polichromii oraz propozycja programu jej konserwacji, maszynopis pracy licencjackiej napisanej pod kierunkiem dr Zbigniewa Burskiego, Szkoła Wyższa Rzemiosł Artystycznych i Zarządzania we Wrocławiu, Wrocław.pl_PL
dc.referencesSborník písní svatojánské navalis, 2009, Rytířský řád Křižovníků s červenou hvězdou, Praha.pl_PL
dc.referencesSchauber V., Schinder H.M., 2000, Święci na każdy dzień. Patroni naszych imion, Świat Książki, Warszawa.pl_PL
dc.referencesSkarga P., Zawadzki A.J., Bitschnau O., 1910, Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dnie roku, Wydawnictwo 6, nakł. Karola Miarki, Warszawa–Mikołów.pl_PL
dc.referencesStaffa M., 1993, Sudety, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa.pl_PL
dc.referencesStaffa M. (red.), 1994, Kotlina Kłodzka. Słownik Geografii Turystycznej Sudetów, t. 15, Wydawnictwo I-Bis, Wrocław.pl_PL
dc.referencesZaleski W. SDB, 2008, Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa.pl_PL
dc.referencesList Jana Pawła II do Arcybiskupa Pragi z okazji 250 rocznicy kanonizacji Jana Nepo-mucena, Watykan, 2 marzec 1979.pl_PL
dc.referencesList Jana Pawła II do Arcybiskupa Pragi z okazji 600-lecia śmierci św. Jana Nepo-mucena, Watykan, 19 marca 1993 r.pl_PL
dc.referencesPućkowski T., Karty ewidencyjne rzeźby barokowej na terenie powiatu kłodzkiego i ząbkowickiego, 812/DM.pl_PL


Files in this item

Thumbnail
Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Except where otherwise noted, this item's license is described as Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska