Etnonacjonalizm regionu andyjskiego w badaniach antropologa polityki (1992–2014). Od deetnizacji do reetnizacji i pojawienia się nowych elit politycznych

Abstract

Artykuł dotyczy dwudziestoletnich badań autorki nad społecznościami tubylczymi w regionach wysokogórskich andyjskich, stanowiących rdzeń kulturowy, społeczny i polityczny Ekwadoru, Peru i Boliwii. Te trzy kraje łączy okres ujednolicenia kulturowego i politycznego czasów prekolumbijskich oraz kolonialnych. Poczucie wspólnoty tradycji o tak odległych korzeniach jest zauważalne do dziś w realiach codziennego życia i nadal silnie oddziałuje na współczesne mechanizmy polityczne, mimo że dotyczy trzech państw. Autorka przybliża czytelnikowi specyfikę badań antropologa polityki i wagi podejmowania interdyscyplinarnych porównawczych analiz nad współczesnymi procesami politycznymi w krajach wieloetnicznych, gdzie mechanizmy odgórnej i oddolnej de- i reetnizacji badanych z perspektyw emic i etic ścierają się nadal. Zmiany zapoczątkowane przez procesy polityczne oddolne (w skali mikro) ostatnich dwóch dekad (po 1992 r.) doprowadziły w badanych krajach do głębokich przeobrażeń, przewartościowań politycznych w skali makro, zmieniając stary układ sił bazujących na relacjach ze Stanami Zjednoczonymi.

The article is devoted to the author’s 20 years of research on the indigenous societies of Andean mountain regions who are the cultural, social and political core of Ecuador, Peru and Bolivia. These three countries are linked by the period of cultural and political unification of pre-Columbian and colonial period. The sense of commonality of the tradition of such distant roots is still noticeable in the everyday reality and still has a strong impact on contemporary political mechanisms, although it concerns 3 countries. The author introduces the reader to the specificity of the research of anthropologist of politics and the importance of making interdisciplinary comparative analyzes of contemporary political processes in multi-ethnic countries where mechanisms of top down and bottom up de and re-ethnization examined from the emic and ethic perspectives still clash. Changes initiated by bottom up political process (at micro level) of the last two decades (since 1992) led in the above mentioned analyzed countries to deep transformations, political reevaluations at macro level by changing the old distribution of powers based on the relationship with the United States.