Turystyka kulinarna w gospodarce doświadczeń

Abstract

Celem artykułu jest szczegółowa charakterystyka istoty, składników, roli i znaczenia doświadczenia we współczesnej gastronomii i turystyce kulinarnej. W pracy zaprezentowano m.in.: piramidę potrzeb konsumenta (turysty kulinarnego), która wskazuje na ciągłe różnicowanie i wzrost znaczenia potrzeb wyższego rzędu (społecznych, szacunku i uznania, samorealizacji). Następnie scharakteryzowano uniwersalne i indywidualne wymiary produktu gastronomicznego. Ich analiza dowiodła, że w szerokim rozumieniu jest to produkt bardzo skomplikowany, wieloaspektowy, zawierający liczne elementy materialne, jak i niematerialne. Kluczowa okazuje się przy tym relacja pomiędzy produktem oczekiwanym a psychologicznym. O ostatecznej satysfakcji klienta decyduje przekroczenie jego oczekiwań, zaskoczenie, wzbudzenie żywych emocji, wywołanie zachwytu (tzw. efekt „wow!”). W odrębnym rozdziale zaprezentowano szerokie możliwości i sposoby kreowania wyjątkowego, ponadprzeciętnego doświadczenia w gastronomii i turystyce kulinarnej. Na atrakcyjność „podróży w poszukiwaniu nowych smaków” składają się trzy nierozłączne komponenty: żywność, poznanie i doświadczenie. Zaprezentowane w artykule rozważania prowadzą do zasadniczej konkluzji: turystyka kulinarna jest doskonałą emanacją współczesnej gospodarki doświadczeń.

The purpose of this article is a detailed description of the essence, components, role and meaning of experience in contemporary gastronomy and culinary tourism. The paper presents i.a.: a hierarchy of the consumer’s (culinary tourist’s) needs, which points to a continuous diversification and an increasing significance of higher order needs (social, respect and esteem, self-actualization needs). Next, the author describes the universal and individual dimensions of the gastronomical product. The analysis proves that, in a broad sense, it is a highly complex, multifaceted product, containing many material and immaterial elements. The key relation here is the one between the expected and the psychological product. The customer feels ultimate satisfaction when his/her expectations are exceeded, if he/she experiences a feeling of astonishment, strong emotions and a feeling of amazement (the “wow!” effect). A separate chapter presents the wide range of possibilities and ways of efficient creation of experience in gastronomy and culinary tourism. The attractiveness of “a journey in search of new tastes” consists in three inseparable components: food, cognition and experience. The deliberations presented in the article lead to a fundamental conclusion: culinary tourism is a perfect emanation of the contemporary economy of experiences.