Kreowanie wizerunku autora felietonu przez odbiorcę tekstu

Abstract

Problem badawczy stawiany w pracy to kwestia wizerunku kreowanego za pomocą działań werbalnych, a także sposoby jego komunikowania i badania. W centrum zainteresowania stoi pytanie: jaki efekt wizerunkowy można osiągnąć za pomocą jakich działań werbalnych?- jakie mechanizmy komunikacji na poziomie języka prowadzą do osiągnięcia określonego rezultatu wizerunkowego? Założono przy tym, że prowadzone badania mają mieć charakter intersubiektywny i minimalizować wpływ badacza na wyniki oraz mają weryfikować efekt komunikacyjny. Posłużono się niestosowaną do tej pory w zaproponowanej formie metodą, dlatego za równie istotne zagadnienie uznano weryfikację zastosowanego empirycznego aparatu badawczego. Ponieważ przekonania badaczki (badania empiryczne, wyłączenie intencji nadawczych z ana-lizy, nastawienie na efekt komunikacyjny), jak też poszukiwania z zakresu stanu badań i metodologicznych rozwiązań prowadziły do racjonalnego konstruktywizmu Michaela Fleischera, to też w tym paradygmacie powstała niniejsza dysertacja, o czym mowa w pierwszej części tego opracowania: „Komunikowanie wizerunku i metodologia jego badania”. Szczegóły dotyczące specyfiki analizy prezentuje część druga „Wyniki – rozwiązania analityczne”. By określić, jaki wizerunek możliwy jest do komunikowania na poziomie werbalnym, przed-stawiono respondentom tekst do przeczytania, a następnie zapytano o cechy, jakie na podstawie tekstu czytelnik przypisuje jego autorowi. Dobrym narzędziem w tym względzie okazał się felieton jako gatunek umożliwiający ekspresję osobowości twórcy. Uwzględniono teksty Krzysztofa Vargi, Piotra Zaremby, Magdaleny Środy i Szymona Hołowni. Bardzo upraszczając procedurę badawczą, można powiedzieć, że przedkładano respondentom felietony na dwa sposoby: w jednym wariancie, gdzie wiadomo było, kto je napisał, oraz w drugim, w którym autor pozostawał anonimowy. Ponadto starano się uwzględnić, czy i jak wygląd felietonisty i jego tzw. „wizerunek publiczny” wpływają na image powstały na postawie słów. Wyniki wraz z analizą i interpretacją prezentuje część trzecia niniejszego opracowania poświęcona wizerunkom felietonistów. W drugim etapie badania (następującym bezpośrednio po pierwszym) poproszono respondentów o wypisanie z tekstu tych fragmentów, które stały się podstawą do wyłonienia wskazanych cech. Przypisane przez respondentów cechy wizerunkowe oraz cytaty, w których się one realizowały, posłużyły jako materiał badawczy. Poddano go konstruktywistycznej analizie dyskursu, dzięki której opracowanie wszystkich cytatów w obrębie każdej z cech pozwoliło wskazać ich wykładniki komunikacyjne. Przebieg tej analizy oraz jej rezultaty przedstawia część czwarta, dotycząca wykładników komunikacyjnych poszczególnych cech. W zakończeniu pojawia się tzw. katalog wykładników komunikacyjnych cech wizerunkowych. Generalne ustalenia pozwalają dostrzec dominację słowa w konstrukcji wizerunku. Widać także wpływ dyskursu na image autora wypowiedzi.