Kant i hejterzy. O krytycyzmie literackim i hejterstwie w oparciu o powieść "Ciemno, prawie noc" Joanny Bator

Abstract

W artykule poruszone zostaje zagadnienie krytycznego potencjału utworu literackiego. Główną tezę stanowi twierdzenie o możliwości społecznego zaangażowania literatury, także popularnej. W oparciu o teorię krytyki (m.in. I. Kant, M. Foucault, R. Descartes, M. de Montaigne, M. P. Markowski) autorka formułuje trzy definicje: krytyki, krytycyzmu i krytykanctwa, do których odnosi się w dalszej części tekstu. Siegając po pojęcie literatury zaangażowanej, dokonuje analizy powieści Joanny Bator Ciemno, prawie noc pod kątem krytykowanych w niej zachowań i postaw Polaków. Na tej podstawie zostaje opisane i zdefiniowane zjawisko hejterstwa, a powieść Bator — uznana za w pewien sposób zaangażowaną i realizującą społeczną misję.

In the article author raises issue of literary work’s critical potential. Main thesis is a statement that literature, also popular, can be socially engaged. Based on theory of criticism (I. Kant, M. Foucault, R. Descartes, M. de Montaigne, M. P. Markowski), author formulates three definitions: critique (act of criticism); criticality (criticism); hypercriticism (criticism as nit-picking). She uses the concept of committed literature to analyze Joanna Bator’s novel Ciemno, prawie noc [Dark, almost night] and behaviors criticized in the book. On this base author described and defined “hating”, and Bator’s novel becomes a book with a mission.