Księdza Józefa Tischnera wizja wychowania chrześcijańskiego – rozważania jubileuszowe

Abstract

Centralne miejsce wśród filozoficznych zainteresowań ks. J. Tischnera zajmuje niewątpliwie refleksja antropologiczna. Jednak Tischner, filozof i duszpasterz, dostrzegał, zarówno z perspektywy teoretycznej jak i praktycznej, ważność problematyki pedagogiczno-edukacyjnej, jako decydującej o kierunku i rezultatach kształtowania się ludzkiej podmiotowości. Refleksja antropologiczna jest tu podejmowana w planie preskryptywnym, tzn. koncentruje się nie tyle na diagnozie dotyczącej ludzkiego bytu, ile na założeniach normatywnych, które pozwalają w sposób adekwatny do ludzkiej potencjalności kierować rozwojem jednostki, zmierzającym do pełnej realizacji jej osobowego wymiaru. Chrześcijańska filozofia człowieka, jak ją Tischner postrzega, powinna uwzględniać trzy podstawowe założenia dotyczące conditio humana: 1) osobowy status człowieka, 2) obiektywną hierarchię wartości, 3) wolność i odpowiedzialność człowieka.

Jozef Tischner's vision of christian upbringing – anniversary considerations. The central place among J. Tischner's philosophical interests is without doubt taken by anthropological studies. However, Tischner – a philosopher and a priest – has acknowledged the importance of pedagogy and education (both in practical and theoretical terms) for moulding of one's personality. Anthropology is applied here in prescriptive way. That is, it does not focus on human being diagnosis, but rather on normative conditions, which impact on the process of personal development and shaping of one's individuality. Christian philosophy, as seen by Tischner, should consider three fundamental assumptions referring to conditio humana: 1) personal status of man, 2) objective hierarchy of values, 3) freedom and responsibility of man.