Eksterytorialne stosowanie polskich regulacji zakazujących praktyk antykonkurencyjnych - od legalności do skuteczności normy

Abstract

W rozprawie badano problematykę eksterytorialnego oddziaływania polskich regulacji zakazujących praktyk antykonkurencyjnych - kwestie legalności rozwiązania ustawodawczego opierającego się na doktrynie skutków oraz jego skuteczności. Postawiono dwie hipotezy badawcze. Pierwszą - że doktryna skutków jest obecnie uznawana przez prawo międzynarodowe publiczne za zasadę jurysdykcyjną obowiązującą w dziedzinie prawa ochrony konkurencji, drugą że nie istnieją prawne mechanizmy, które zapewniałyby rzeczywiste eksterytorialne oddziaływanie zakazów praktyk antykonkurencyjnych uregulowanych w polskiej ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów. Potwierdzono trafność hipotezy o legalności doktryny skutków. Współcześnie problemem jednak pozostaje to, w jaki sposób unikać konfliktów jurysdykcyjnych pomimo jej stosowania oraz jak zapewnić efektywne wdrażanie krajowych norm prawa konkurencji w sprawach dotyczących transgranicznych praktyk antykonkurencyjnych. Brak jest konwencji dostatecznie regulujących współpracę państw w transgranicznym wdrażaniu krajowych norm prawa ochrony konkurencji. Umowy wiążące niektóre kraje obejmują zobowiązania do pomocy w pozyskiwaniu materiału dowodowego. Brak jest jednak dostatecznych rozwiązań dotyczących pozostałych zagadnień mających krytyczne znaczenie, tj. w zakresie doręczeń oraz uznawania i wykonywania orzeczeń. Polska nie jest stroną żadnej umowy międzynarodowej, która regulowałaby ww. zagadnienia. Potwierdza się zatem i druga z postawionych hipotez badawczych. Dodatkowo, istotne deficyty wykazują polskie regulacje krajowe warunkujące współpracę międzynarodową. Chociaż zwolna rysuje się perspektywa współpracy egzekucyjnej w ramach UE, brak tej perspektywy w relacjach z innymi krajami. Jako rozwiązanie przedstawionych problemów w pracy zaproponowano wprowadzenie odpowiednich zmian w polskim prawie wewnętrznym, nawiązujące do doktryny „single economic unit”, które powinny poprawić efektywność eksterytorialnego oddziaływania norm zakazujących zawierania porozumień ograniczających konkurencję oraz nadużywania pozycji dominującej.