Problem zmiennych jednostek odniesienia (MAUP) w badaniach pokrycia terenu. Przykład Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego

Abstract

Celem rozprawy jest zbadanie wpływu problemu zmiennych jednostek odniesienia (Modifiable Areal Unit Problem – MAUP) na wyniki badań pokrycia terenu. Zakres przestrzenny badań wyznacza Łódzki Obszar Metropolitalny (ŁOM). Badania prowadzone były z użyciem danych o pokryciu terenu z bazy CORINE Land Cover 2012 w skali 1:100 000 i Bazy Danych Obiektów Topograficznych w skali 1:10 000 aktualnej dla 2012 r., które zharmonizowano wg klasyfikacji zawierającej 10 typów pokrycia terenu. Dla 6 wybranych obszarów badań szczegółowych na podstawie ortofotomap z 2012 r. opracowano dane o pokryciu terenu w skali 1:500 wg przyjętej klasyfikacji. Na podstawie danych w skali 1:10 000 i 1:100 000 przeprowadzono charakterystykę pokrycia terenu całego ŁOM, a dla obszarów badań szczegółowych na podstawie danych w skali 1:500, 1:10 000 i 1:100 000. W pracy wykonano również badanie rozkładu przestrzennego każdego z typów pokrycia terenu w skali 1:10 000 i 1:100 0000. Użyto metody badania koncentracji przestrzennej opartej na krzywej Lorenza. Zastosowano 224 rodzaje przestrzennych jednostek o różnej powierzchni i różnego kształtu: kwadraty, heksagony, jednostki podziału kraju do celów ewidencyjnych, koncentryczne strefy – bufory. Uzyskane wyniki wykazały, że w ŁOM i w obszarach badań szczegółowych w zależności od przyjętej skali danych występuje różna liczba typów pokrycia terenu, różna liczba płatów pokrycia terenu i różnice udziałów procentowych każdego typu pokrycia terenu w powierzchni obszaru badań. Natomiast zmienność wartości współczynnika koncentracji poszczególnych typów pokrycia terenu była różna w zależności od skali danych i zastosowanych jednostek odniesienia. Najwyższą zmiennością wartości współczynnika koncentracji charakteryzują się tereny komunikacyjne, a najniższą tereny rolne i trawiaste.