dc.contributor.author | Różycki, Bartłomiej | |
dc.contributor.editor | Dubicki, Andrzej | |
dc.contributor.editor | Rekść, Magdalena | |
dc.contributor.editor | Sepkowski, Andrzej | |
dc.date.accessioned | 2019-07-25T13:09:07Z | |
dc.date.available | 2019-07-25T13:09:07Z | |
dc.date.issued | 2019 | |
dc.identifier.citation | Różycki B., Przemianowywanie ulic w Polsce 1989–2016. Charakterystyka zagadnienia, [w:] W kręgu wyobrażeń zbiorowych. Polityka, władza, społeczeństwo, Dubicki A., Rekść M., Sepkowski A. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019, s. 145-172, doi: 10.18778/8088-950-7.08 | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8088-950-7 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/29709 | |
dc.description.abstract | This paper discusses the subject of politically related street names which were introduced in Poland by the communist regime, as well as the attitude towards them in contemporary democracy. After World War II urban toponomy was widely used in Poland as a mean of ideological persuasion, commemorating persons, events and values related to the communism. The goal of such actions was to demonstrate communist domination and to shape social attitudes of obedience and acceptance of the existing order. During and after the democratic transition of 1989, street names related to the communism were massively removed, although many of them remained in the public sphere, especially if they survived the climax of symbolical decommunization of 1990. In this paper the most important aspects of the renaming process are discussed: political actors involved and relations between them (including recent intention of the central government to dominate this process, formerly belonging to the exclusive competence of the local authorities), arguments for and against streets renaming, most common trends regarding introducing new names, eventually controversies which arise in the process, especially concerning patrons whose relation with the communist ideology may be questioned. Additionally, results of a quantitative analysis are presented in order to examine the difference among various regions of Poland regarding tolerance towards still existing communist toponomy, which brings interesting results concerning former German lands, so called “Recovered Territories”, which seem to have incorporated the communist heritage into their identity in a much bigger degree than other parts of the country. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Dubicki A., Rekść M., Sepkowski A. (red.), W kręgu wyobrażeń zbiorowych. Polityka, władza, społeczeństwo, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019; | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | communist Poland | pl_PL |
dc.subject | contemporary Poland | pl_PL |
dc.subject | street names | pl_PL |
dc.subject | symbols | pl_PL |
dc.subject | cultural landscape | pl_PL |
dc.subject | komunistyczna Polska | pl_PL |
dc.subject | współczesna Polska | pl_PL |
dc.subject | nazwy ulic | pl_PL |
dc.title | Przemianowywanie ulic w Polsce 1989–2016. Charakterystyka zagadnienia | pl_PL |
dc.title.alternative | Renaming the Streets in Poland between 1989 and 2016. Problem Characteristics | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.page.number | 145-172 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8088-951-4 | |
dc.references | Białystok: są nowi patroni ulic na Wygodzie, http://www.bialystokonline.pl/bialystok-sa-nowi-patroni-ulic-na-wygodzie,artykul,58641,1,1.html, 28.02.2011 [dostęp: 19.09.2016]. | pl_PL |
dc.references | Czarnecka D., „Pomniki wdzięczności” Armii Radzieckiej w Polsce Ludowej i w III Rzeczypospolitej, Warszawa 2015. | pl_PL |
dc.references | Hałas E., Polityka symboliczna i pamięć zbiorowa. Zmiany nazw ulic po komunizmie, [w:] Zmiana czy stagnacja?, M. Marody (red.), Warszawa 2004, s. 135–147. | pl_PL |
dc.references | Hansen A., A Lieu d’Histoire, a Lieu de Mémoire, and a Lieu de Vie: The Multidirectional Potential of the Cité de la Muette, „French Historical Studies” 2014, vol. 37, no. 1, s. 117–150. | pl_PL |
dc.references | Jak zmienić lub nadać nazwę ulicy, http://www.rp.pl/artykul/1201876-Jak -zmienic-lub-nadac-nazwe-ulicy.html#ap-1 [dostęp: 19.05.2015]. | pl_PL |
dc.references | Januszkiewicz J., Komunistyczni patroni ulic do wymiany, „Kurier Poranny” 2016, 5.02., http://www.poranny.pl/wiadomosci/bialystok/art/9365490,komunistyczni-patroni-ulic-do-wymiany,id,t.html [dostęp: 5.02.2016]. | pl_PL |
dc.references | Kędziora K., Nazewnictwo ulic Wrocławia w latach 1945–1994, Warszawa 2012. | pl_PL |
dc.references | Kiedy ulice z poprzedniej epoki znikną z mapy Pomorza? „Te nazwy są upokarzające”, https://radiogdansk.pl/index.php/audycje-rg/dokumenty-i-reportaze/item/42577-kiedy-ulice-z-poprzedniej-epoki-znikna-z-mapy-pomorza-te-nazwy-sa-upokarzajace.html [dostęp: 19.05.2016]. | pl_PL |
dc.references | Kita J., Nartonowicz-Kot M., Patroni łódzkich ulic, Łódź 2012. | pl_PL |
dc.references | Kolejny zgrzyt przy wybieraniu patrona. PiS nie chce fotografika na parkowej alejce, http://www.bialystokonline.pl/kolejny-zgrzyt-przy-wybieraniu-patrona-pis-nie-chce-fotografika-na-parkowej-alejce,artykul,83929,1,1.html, 30.03.2015 [dostęp: 19.09.2016]. | pl_PL |
dc.references | Kompowski A., Waryński to nie oprawca, lecz ktoś kto walczył o lepszy świat, http://poznan.wyborcza.pl/poznan/1,36037,19934256,warynski-to-nie-oprawca-lecz-ktos-kto-walczyl-o-lepszy-swiat.html, „Gazeta Wyborcza” 2016, 18.04. [dostęp: 19.09.2016]. | pl_PL |
dc.references | Korkuć M., Polityka pamięci, [w:] Janusz Kurtyka. Rzeczypospolitej historyk i urzędnik, W. Bukowski, W. Frazik (red.), Kraków 2014, s. 223–261. | pl_PL |
dc.references | Kozik R., Kogo uwierał człowiek z marmuru, „Gazeta Wyborcza” 2009, 19.03., http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,35798,6401136,Kogo_uwieral_czlowiek_ z_marmuru.html [dostęp: 19.09.2016]. | pl_PL |
dc.references | Kozioł M., Dekomunizacja. Muszą zmienić nazwy ulic, ale… nie wiadomo, których, „Gazeta Wyborcza” 2016, 20.08., http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35751,20572746,dekomunizacja-musza-zmienic-nazwy-ulic-ale-nie-wiadomo.html#BoxLokWrocImg [dostęp: 19.10.2016]. | pl_PL |
dc.references | Leszczyński A., Zaremba M. (rec.), Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, http://wyborcza.pl/1,75517,659111.html [dostęp: 20.01.2018]. | pl_PL |
dc.references | Ludowa trójca z Nowego Portu. Między prawdą i legendą, http://historia.trojmiasto.pl/Ludowa-trojca-z-Nowego-Portu-Miedzy-prawda-i-legenda-n76208.html [dostęp: 20.01.2018]. | pl_PL |
dc.references | Meyer S., Dwie drogi do alei Stalina. Zmiany nazw ulic w Warszawie i Berlinie Wschodnim (1945–1950), [w:] W połowie drogi. Warszawa między Paryżem a Kijowem, J. Kochanowski (red.), Warszawa 2006, s. 105–174. | pl_PL |
dc.references | Mieszkańcy wybiorą nazwy dla ponad 30 ulic, placów, skwerów i pasaży w Nowym Centrum Łodzi, http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1657728, Mieszkancy-wybiora-nazwy-dla-ponad-30-ulic-placow-skwerow-i-pasazy-w-Nowym-Centrum-Lodzi, 21.08.2016 [dostęp: 19.09.2016]. | pl_PL |
dc.references | (Nie)chciani patroni ulic. Mieszkańcy przeciwni zmianom, http://olsztyn.tvp.pl/22811840/niechciani-patroni-ulic-mieszkancy-przeciwni-zmianom [dostęp: 26.11.2015]. | pl_PL |
dc.references | Nowa ulica i plac: Niemena i Ożańskiego, „Gazeta Wyborcza” 2006, 19.01., http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,3121787.html [dostęp: 20.01.2018]. | pl_PL |
dc.references | Orłowski M., Dekomunizacja ulic w Warszawie. „Zostawcie ulicę Dąbrowszczaków”, „Gazeta Wyborcza” 2015, 1.07., http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/ 1,34862,18280462,Dekomunizacja_ulic_w_Warszawie___Zostawcie_ ulice_Dabrowszczakow_.html [dostęp: 19.05.2016]. | pl_PL |
dc.references | Szacka B., Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006. | pl_PL |
dc.references | Święty Marcin lepszy od Czerwonej Armii. 25 lat temu Poznań wyrzucił komunistów z ulic, http://www.tvn24.pl/poznan,43/swiety-marcin-lepszy-od-czerwonej-armii-25-lat-temu-poznan-wyrzucil-komunistowz-ulic,472794.html [dostęp: 29.09.2014]. | pl_PL |
dc.references | Takie rzeczy tylko w Warszawie. Spór o pomnik XIX-wiecznego socjalisty, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/425218,takie-rzeczy-tylko -w-warszawie-spor-o-pomnik-xix-wiecznego-socjalisty.html, 16.04.2013 [dostęp: 16.04.2013]. | pl_PL |
dc.references | Tazbir J., Walka na pomniki i o pomniki. „Kultura i Społeczeństwo” 1997, nr 1, s. 9–13. | pl_PL |
dc.references | Traba R., Historia – przestrzeń dialogu, Warszawa 2006. | pl_PL |
dc.references | Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19900160095 [dostęp: 20.01.2018]. | pl_PL |
dc.references | Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Dz.U. z 1998 r. Nr 155, poz. 1016, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981551016 [dostęp: 20.01.2018]. | pl_PL |
dc.references | Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, Dz.U. z 2016 r., poz. 744, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000744. | pl_PL |
dc.references | W Lublinie są tabliczki z nazwami ulic z czasów PRL „Ślad przeszłości”, http://www.kurierlubelski.pl/artykul/1007661,w-lublinie-sa-tabliczki-z-nazwami-ulic-z-czasow-prl-slad-przeszlosci-zdjecia,id,t.html [dostęp: 4.10.2013]. | pl_PL |
dc.references | Wolny R., Szkoła Podstawowa nr 4 w Koszalinie zmienia patrona, http://www.gk24.pl/wiadomosci/koszalin/a/szkola-podstawowa-nr-4-w-koszalinie-zmienia-patrona,10092194/ [dostęp: 9.06.2016]. | pl_PL |
dc.references | Zamiast komunisty – Justyna Moniuszko. Mieszkańcy chcą zmiany nazwy ulicy, http://www.bialystokonline.pl/zamiast-komunisty-justyna-moniuszko-mieszkancy-chca-zmiany-nazwy-ulicy,artykul,77796,1,1.html,20.05.2014 [dostęp: 20.01.2018]. | pl_PL |
dc.references | Zmieniamy komunistycznych patronów ulic, http://www.wspolczesna.pl/wiadomosci/bialystok/art/4883323,zmieniamy-komunistycznych-patronow-ulic,id,t.html, 2.03.2014 [dostęp: 2.03.2016]. | pl_PL |
dc.references | http://pamiec.pl/pa/edukacja/projekty-edukacyjne/ogolnopolskie/patroni-naszych-ulic [dostęp: 19.05.2016]. | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/8088-950-7.08 | |