Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorMusiaka, Łukasz
dc.date.accessioned2020-05-28T11:02:12Z
dc.date.available2020-05-28T11:02:12Z
dc.date.issued2019
dc.identifier.citationMusiaka Ł., Stasiak E., 2019, Polish military bunkers on the Warta and Widawka line. Forgotten heritage. Polskie schrony bojowe na linii Warty i Widawki. Zapomniane dziedzictwo, Wiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage Conservation, nr 57, s. 84-95pl_PL
dc.identifier.issn0860-2395
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/31984
dc.descriptionArtykuł prezentuje historię powstania oraz wyniki inwentaryzacji terenowej czterdziestu siedmiu schronów bojowych, tworzących umocnioną linię Warty i Widawki z 1939 roku. Badane obiekty to w przeważającej mierze tradytory jednostronne a także schrony dwustronne i jeden obserwacyjny. Podczas II wojny światowej tworzyły główną linię obrony armii „Łódź”, a obecnie stanowią znakomity przykład historyczny polskiej myśli inżynieryjnej i fortyfi kacyjnej. Głównym celem artykułu było opisanie ich budowy i przeznaczenia oraz analiza stanu zachowania i określenie stopnia wykorzystania do pełnienia współczesnych funkcji. Większość tradytorów zachowana jest w całości w stanie dość dobrym, dwa schrony są całkowicie zniszczone, a siedem jest uszkodzonych. Schrony w większości są zaśmiecone i zaniedbane, a ich pogarszający się stan techniczny wynika naturalnych czynników degradujących oraz niewłaściwego użytkowania (lub jego braku) oraz zniszczeń wywołanych przez lokalną społeczność. W oparciu o umocnienia linii Warty i Widawki utworzono dwa szlaki turystyczne, które jednak nie spełniają swej roli ze względu na słabą infrastrukturę i brak promocji. Jedynie dwa schrony, w Strońsku i Beleniu, są wykorzystywane podczas inscenizacji historycznych. Oprócz wpisu kilku obiektów do gminnej ewidencji zabytków, tradytory linii Warty i Widawki nie są chronione prawem. Być może objęcie ich ochroną w postaci parku kulturowego dałoby asumpt do zagospodarowania, wykorzystania i lepszej promocji tego wciąż nieodkrytego dziedzictwa architecturae militaris środkowej Polski.pl_PL
dc.description.abstractThe paper presents the history and results of an inventory of forty-seven military bunkers, which together formed the fortifi ed Warta and Widawka line in 1939. The structures investigated are in the majority one-sided casemates, but there are also two-sided bunkers and one observation bunker. During World War II, they formed the main defensive line for the “Lodz” Army, whereas today they are an excellent example of Polish historical engineering and fortifi cation thought. The main goal of the paper is to document their structure and function, as well as to analyse their conservation status and determine the degree to which they can be used for contemporary functions. Most casemates have been preserved and are in quite a good condition, with two completely destroyed and seven damaged. In the main, the bunkers are littered and suffer from neglect, whereas their worsening technical condition is a consequence of degrading natural factors and inappropriate use (or no use at all) as well as damage infl icted by local populations. Two tourist trails have been marked out based on the fortifi cations of the Warta and Widawka line. But these do not fulfi ll their role due to underdeveloped tourist infrastructure and no promotion. Only two bunkers, in Stronsk and Belen are used in historical re-enactments. Despite the fact that several structures have been recognised as heritage sites by local governments, the casemates of the Warta and Widawka line are not legally protected. It may be, that protection through introduction of a cultural park, could prompt proper development, use and better promotion of what is still undiscovered militaris architectural heritage of Central Poland.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage Conservationpl_PL
dc.relation.ispartofseriesWiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage Conservation;1
dc.subjectschrony bojowepl_PL
dc.subjectarchitectura militarispl_PL
dc.subjectdziedzictwo kulturowepl_PL
dc.subjectlinia Warty i Widawkipl_PL
dc.subjectII wojna światowapl_PL
dc.subjectmilitary bunkerspl_PL
dc.subjectarchitectura militarispl_PL
dc.subjectcultural heritagepl_PL
dc.subjectWarta and Widawka linepl_PL
dc.subjectWorld War IIpl_PL
dc.titlePolskie schrony bojowe na linii Warty i Widawki. Zapomniane dziedzictwopl_PL
dc.title.alternativePolish military bunkers on the Warta and Widawka line. Forgotten heritagepl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number84-95pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniversity of Lodzpl_PL
dc.referencesBielski M. Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa, 1991pl_PL
dc.referencesBochenek R.H. 1000 słów o inżynierii i fortyfi kacjach. Warszawa, 1980.pl_PL
dc.referencesBogalecki T.Z. Główna pozycja obrony armii „Łódź” we wrześniu 1939 roku. Umocnienia, walki i szlaki pamięci. Przewodnik historyczno-turystyczny. Łódź, 2010.pl_PL
dc.referencesBogalecki T.Z., Żołnierze Armii „Łódź” chwała i pamięć. Łódź, 2010pl_PL
dc.referencesBogdanowski J. Architektura obronna w krajobrazie Polski: od Biskupina do Westerplatte. Warszawa – Kraków, 2002.pl_PL
dc.referenceshttp://www.armiakrakow.fortyfi kacje.pl/gl_schematy/sch_obserw.htm (access: 28.02.2017)pl_PL
dc.referenceshttp://bip.zapolice.pl/archiwum/zapolice.pl/ uploadf/bip/strategia/strategia2013.pdf (access: 14.12.2017).pl_PL
dc.referenceshttp://www.ugbelchatow.pl/studium.pdf (access: 11.03.2017).pl_PL
dc.referencesJarno W. Strzelcy Kaniowscy w latach 1919–1939. Warszawa, 2004pl_PL
dc.referencesKozłowski W. Wojskowe znaczenie ziemi łódzkiej w 1939 r. „Acta Uniwersitatis Lodziensis”, Folia Historica 1981;8.pl_PL
dc.referencesKlupsz L. Krajobraz kulturowy jako kategoria zabytków i jego specyfi ka. W: Szmygin B. (red.), Klasyfi kacja i kategoryzacja w systemie ochrony zabytków, Ochrona Dziedzictwa Kulturowego 2016;2(16):41–55.pl_PL
dc.referencesKucharski S., Kurzawa P. Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939. Polowe schrony bojowe. Warszawa, 2014.pl_PL
dc.referencesKuszneruk M., Ciszewski K. Schrony bojowe Wojska Polskiego w okolicach Bełchatowa. Bełchatów, 2011.pl_PL
dc.referencesŁagowski S. Szlakiem twierdz i ufortyfi kowanych przedmości. Pruszków, 2005.pl_PL
dc.referencesMyczkowski Z. i in. Rejestracja krajobrazów warownych jako podstawa rewitalizacji dawnych twierdz. Wiadomości Konserwatorskie 2008; 23.pl_PL
dc.referencesPeska R. Ziemia szczercowska w walce o niepodległość ojczyzny 1861–1991. Pabianice, 1993.pl_PL
dc.referencesRómmel J. Za honor i Ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa, 1958.pl_PL
dc.referencesSzcześniak Z. Budowle schronowe Obrony Cywilnej w Polsce – stan dzisiejszy i kierunki rozwoju. Warszawa, 2011pl_PL
dc.referencesUstawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568, art. 16, pkt 1, http://prawo.sejm.gov.pl/isap. nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031621568&type=3 (access: 11.01.2018).pl_PL
dc.referencesWesołowski A. Szczerców – Góry Borowskie 1939. Walki 30. Poleskiej Dywizji Piechoty i jej sąsiadów w dniach 3–6 września 1939 r. Warszawa, 2006.pl_PL
dc.referencesWróblewski J. „Armia Łódź 1939”. Łódź, 1975.pl_PL
dc.referencesZatorski J. Budowniczowie i obrończy pozycji „Szczerców”. Biuletyn Stowarzyszenia Przyjaciół Bełchatowa 2009;wrzesień nr 14:13–15.pl_PL
dc.referencesZawilski A. Bitwy polskiego września. Łódź, 1989.pl_PL
dc.contributor.authorEmaillukasz.musiaka@geo.uni.lodz.plpl_PL
dc.relation.volume57pl_PL
dc.disciplinegeografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzennapl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord