Programy „odnowy wsi” w przemianach społeczno-gospodarczych obszarów wiejskich

Abstract

Polityki rozwoju obszarów wiejskich wpływają na współczesne ich przemiany. Stanowią pewną wizję tworzoną przez decydentów i przez to są elementem dominującym w kształtowaniu rzeczywistości wiejskiej. Elementem tych polityk są natomiast programy mające na celu odnowę wsi. Programy te nie są typowymi programami rozwoju, bowiem aspekt gospodarczy łączą z aspektem społeczno-kulturowym. Celem głównym rozprawy doktorskiej było wyjaśnienie roli programów „odnowy wsi” w przemianach społeczno-gospodarczych – w ich specyfice i stopniu – obszarów wiejskich. Dokonano tego na przykładzie wojewódzkich programów odnowy wsi w Polsce i przy zastosowaniu koncepcji badań przestrzeni wiejskiej autorstwa K. Halfacreego. Ramy teoretyczne pracy wyznacza dyskusja na temat definiowania wsi w nurcie poststrukturalistycznym. Wpływ wojewódzkich programów odnowy wsi na przestrzeń wiejską obserwowany jest zarówno w sferze materialnej, jak i symbolicznej. W pierwszej z nich, z uwagi na specyfikę realizowanych projektów, często punktowy i nieinnowacyjny ich charakter oraz rozbieżności miedzy ideą odnowy wsi a praktyką działań odnawiających, jest niewielki i zawężony do realizacji projektów dotyczących infrastruktury społecznej. W drugiej ze sfer programy wzmacniają głównie pozytywne wyobrażenia o wsi, utrwalając mit wiejskości. Rozprawa stanowi zbiór opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych, zgodnie z art. 187, ust. 3 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Na zbiór ten składa się siedem artykułów, które stanowią zasadniczą część rozprawy doktorskiej. Do zbioru dołączono także komentarz. Każdy z artykułów wchodzących w skład zbioru stanowił niezależne dzieło jak również integralną składową tego zbioru.