Trybunał Koronny i jego palestra w powieści Maleparta J. I. Kraszewskiego

Pilarczyk, Piotr

dc.contributor.author	Pilarczyk, Piotr
dc.contributor.editor	Wiśniewska, Dorota
dc.contributor.editor	Rakowski, Maciej
dc.date.accessioned	2021-09-24T09:40:25Z
dc.date.available	2021-09-24T09:40:25Z
dc.date.issued	2020
dc.identifier.citation	Pilarczyk P., Trybunał Koronny i jego palestra w powieści Maleparta J. I. Kraszewskiego, [w:] O historii adwokatury w Polsce i na świecie. W siedemdziesiątą rocznicę powstania Izby Adwokackiej w Łodzi, D. Wiśniewska, M. Rakowski (red.), WUŁ, Łódź 2020, https://doi.org/10.18778/8220-584-8.05	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8220-584-8
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/39212
dc.description.abstract	Maleparta ze względu na podjętą tematykę jest utworem szczególnym w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego. Tytułowym bohaterem powieści jest mecenas, który patronuje w lubelskim Trybunale Koronnym. Jego niebywała kariera adwokacka jest możliwa nie tylko dzięki prawniczym umiejętnościom, ale również odrażającym i niemoralnym praktykom. Kraszewski w powieści połączył lubelską legendę z dostępną sobie wiedzą historyczną o sztuczkach prawniczych i funkcjonowaniu trybunału w czasach saskich. Wyszedł z tego obraz niezwykle krytyczny, stojący w opozycji do pojawiających się dobrotliwych opisów przedrozbiorowego wymiaru sprawiedliwości. Sąd funkcjonuje źle, trudno o niesprzedajnych sędziów i uczciwych adwokatów. Choć sama powieść nie należała do najpoczytniejszych, to jednak twórczość Kraszewskiego była znana i oddziaływała na kolejnych piszących – w tym wypadku utwierdzając negatywny obraz staropolskiego sądownictwa oraz dawnej palestry.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	O historii adwokatury w Polsce i na świecie. W siedemdziesiątą rocznicę powstania Izby Adwokackiej w Łodzi;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	Józef Ignacy Kraszewski	pl_PL
dc.subject	Maleparta	pl_PL
dc.subject	Trybunał Koronny	pl_PL
dc.subject	palestra staropolska	pl_PL
dc.subject	prawo i literatura	pl_PL
dc.title	Trybunał Koronny i jego palestra w powieści Maleparta J. I. Kraszewskiego	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	59-80	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8220-585-5
dc.references	Bachórz J., Jak się dawniej „fizjologie” pisały, czyli Mecenas (Dawny Palestrant) Józefa Ignacego Kraszewskiego, [w:] Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red. K. Bartoszyński, M. Jasińska-Wojtkowska, S. Sawicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.	pl_PL
dc.references	Bachórz J., Józef Ignacy Kraszewski, [w:] Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831–1863, t. III, red. M. Janion, M. Maciejewski, M. Gumkowski, Instytut Badań Literackich, Warszawa 1992.	pl_PL
dc.references	Bar A., Charakterystyka i źródła powieści Kraszewskiego w latach 1830–1850, Kasa im. J. Mianowskiego, Warszawa [ok. 1923].	pl_PL
dc.references	Batorowska H., Jan Nepomucen Bobrowicz: polski wydawca i księgarz w Saksonii w czasach Wielkiej Emigracji, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1992.	pl_PL
dc.references	Budrewicz T., Biografie Kraszewskiego i ich potencjał legendotwórczy, [w:] O Kraszewskim. Studia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2013.	pl_PL
dc.references	Chmielowski P., Józef Ignacy Kraszewski. Zarys historyczno-literacki, G. Gebethner i S-ka, Kraków 1888.	pl_PL
dc.references	Danek W., Józef Ignacy Kraszewski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.	pl_PL
dc.references	Danek W., Kraszewski i Walter Scott, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace historyczno-literackie” 1963, z. 17, s. 3–15.	pl_PL
dc.references	Danek W., Powieści historyczne J. I. Kraszewskiego, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1966.	pl_PL
dc.references	Deputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz. V: 1751–1794, opr. J. Ternes, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2017.	pl_PL
dc.references	Fronczek Z.W., Lubelska historia nikczemności. Encyklopedia legend, sensacji i anegdot Lublina, Polihymnia, Lublin 2009.	pl_PL
dc.references	Gierowski J., Lubomirski Jerzy Aleksander, [w:] „PSB”, t. 18, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.	pl_PL
dc.references	Gombin K., Trybunał koronny. Ceremoniał i sztuka, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2013.	pl_PL
dc.references	Grabowski M., Michała Grabowskiego listy literackie, wyd. A. Bar, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1934.	pl_PL
dc.references	Hahn W., Lublin w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, Lubelski Komitet Obchodu Setnej Rocznicy Zgonu St. Staszica, Lublin 1925.	pl_PL
dc.references	Jarowiecki J., Powieści historyczne Ignacego Kraszewskiego (geneza i klasyfikacja), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Studium Terenowego Krakowskiej WSP w Tarnowie. Nauki humanistyczne” 1961, z. 1, s. 143–177.	pl_PL
dc.references	Jarowiecki J., Źródła powieści historycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego o czasach stanisławowskich, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace historyczno-literackie” 1963, z. 17, s. 33–61.	pl_PL
dc.references	Kermisz J., Lublin i lubelskie w ostatnich latach Rzeczypospolitej, t. 1: W czasie Sejmu Wielkiego i wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. oraz pod rządami targowicko-grodzieńskimi, Wydawnictwo Zarządu Miejskiego, Lublin 1939.	pl_PL
dc.references	Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, t. 1, opr. R. Pollak, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – De Agostini Polska, Wrocław–Warszawa 2003.	pl_PL
dc.references	Kitowicz J., Pamiętniki, czyli Historia polska, opr. P. Matuszewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971.	pl_PL
dc.references	Kołłątaj H., Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750–1764), opr. J. Hulewicz, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – De Agostini Polska, Wrocław– Warszawa 2003.	pl_PL
dc.references	Korespondencja Józefa Ignacego Kraszewskiego. Seria III: Listy z lat 1844–1862, t. 9, k. 504 (BJ rkps 6468 IV).	pl_PL
dc.references	Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, wstęp B. Gubrynowicz, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – De Agostini Polska, Wrocław–Warszawa 2005.	pl_PL
dc.references	Kraszewski J.I., Krasicki. Życie i dzieła. Kartka z dziejów literatury XVIII wieku, Gebethner i Wolff, Warszawa 1879.	pl_PL
dc.references	Kraszewski J.I., Latarnia czarnoksięska. Obrazy naszych czasów, Księgarnia Gubrynowicza i Schmidta – Księgarnia Michała Glückberga, Lwów–Warszawa 1872, t. II–III.	pl_PL
dc.references	Kraszewski J.I., Maleparta. Powieść historyczna z XVIII w., Księgarnia Gubrynowicza i Schmidta – Księgarnia Michała Glückberga, Lwów–Warszawa 1874, t. I–IV.	pl_PL
dc.references	Kraszewski J.I., Pamiętniki, opr. W. Danek, Ossolineum – De Agostini Polska, Wrocław– Warszawa 2005.	pl_PL
dc.references	Kraszewski K., Monografija domu Kraszewskich vel Kraszowskich Jastrzębczyków: z herbarzy, kronik, dokumentów i papierów familijnych, Poznań 1861.	pl_PL
dc.references	Kronika literacka, „Biblioteka Warszawska” 1844, t. 4, s. 210–218.	pl_PL
dc.references	Lewin I., Palestra w dawnej Polsce, Redakcja Pamiętnika Historyczno-Prawnego, Lwów 1936.	pl_PL
dc.references	Łoś W., Ostatni podkomorzy lubelski, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 1891, nr 6, s. 530–536.	pl_PL
dc.references	Malik J., Miasto dwóch miast. Wokół powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego „Maleparta”. Dopowiedzenia, [w:] Europejskość i rodzimość. Horyzonty twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, red. W. Ratajczak, T. Sobieraj, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2006.	pl_PL
dc.references	Maliszewski E., Bibljografja pamiętników polskich i Polski dotyczących (druki i rękopisy), Towarzystwo Miłośników Historii, Warszawa 1928.	pl_PL
dc.references	Maternicki J., Kultura i edukacja historyczna społeczeństwa polskiego w XIX w. Zarys problematyki i postulaty badawcze, [w:] Edukacja historyczna społeczeństwa polskiego w XIX w. Zbiór studiów, red. J. Maternicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981.	pl_PL
dc.references	Ochocki J.D., Pamiętniki Jana Duklana Ochockiego z pozostałych po nim rękopismów przepisane i wydane, t. 1–4, opr. J.I. Kraszewski, nakładem Józefa Zawadzkiego, Wilno 1857.	pl_PL
dc.references	O kilku dziełach z lekkiego piśmiennictwa w ostatnich czasach, „Przegląd Poznański” 1845, t. I, s. 56–63.	pl_PL
dc.references	Olszewski H., Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652–1763. Prawo, praktyka, teoria, programy, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 1966.	pl_PL
dc.references	Pawlik M., Katalog księgozbioru, rękopisów, dyplomów, rycin, map, atlasów, fotografji, jakoteż osobistych dyplomów, adresów itp. pozostałych po śp. Józefie Ignacym Kraszewskim, Nakładem rodziny zmarłego, Lwów 1888.	pl_PL
dc.references	Pilarczyk P.M., Doświadczyński przed Trybunałem. Twórczość Ignacego Krasickiego w świetle historii prawa, „Pamiętnik Literacki” 2017, nr 3, s. 90–96.	pl_PL
dc.references	Rawita Gawroński F., Kilka słów o Autorze i jego pamiętnikach, [w:] A. Andrzejowski, Ramoty starego Detiuka o Wołyniu, t. I, Księgarnia Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego, Wilno 1921.	pl_PL
dc.references	Redzik A., Kotliński T.J., Historia adwokatury, Naczelna Rada Adwokacka – Redakcja „Palestry”, Warszawa 2018.	pl_PL
dc.references	Riabinin J., Rada miejska lubelska w XVIII w., Magistrat Miasta Lublina, Lublin 1933.	pl_PL
dc.references	Rzewuski H., Pamiątki Soplicy, opr. Z. Szweykowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – De Agostini Polska, Wrocław–Warszawa 2004.	pl_PL
dc.references	Smoleński W., Czasy Stanisława Augusta w powieściach J. I. Kraszewskiego, [w:] Książka jubileuszowa dla uczczenia pięćdziesięcioletniej działalności literackiej J. I. Kraszewskiego, [s.n.] Warszawa 1880.	pl_PL
dc.references	Śliwina W.J., Legendy i opowiadania lubelskie, http://www.biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/ dlibra/docmetadata?id=9237&from=publication (dostęp: 1.07.2020).	pl_PL
dc.references	Śliwina W.J., Podanie o Maleparcie, [w:] Podania i legendy Lublina, opr. A. Wójcikowski, W. Wójcikowski, Towarzystwo Miłośników Lublina, Lublin 2001.	pl_PL
dc.references	Twardowski S., Satyr na twarz Rzeczypospolitej w roku 1640, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.	pl_PL
dc.references	Tyrowicz M., Ochocki Jan Duklan Modest, [w:] „PSB”, t. 23, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.	pl_PL
dc.references	Volumina Legum, t. 7, wyd. J. Ohryzko, Petersburg 1860.	pl_PL
dc.references	Wierzbicka-Michalska K., Moszyński August Fryderyk, [w:] „PSB”, t. 22, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.	pl_PL
dc.references	Wierzbicki A., Historiografia polska doby romantyzmu, Funna, Wrocław 1999.	pl_PL
dc.references	Wojtkowiak Z., Nauki pomocnicze historii najnowszej. Źródłoznawstwo. Źródła narracyjne, cz. 1: Pamiętnik, tekst literacki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.	pl_PL
dc.references	Wybicki J., Pamiętniki Józefa Wybickiego, senatora wojewody Królestwa Polskiego, t. 1, wyd. E. Raczyński, Księgarnia i Drukarnia W. Stefańskiego, Poznań 1840.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8220-584-8.05