Show simple item record

dc.contributor.authorДымарский, Михаил Я.
dc.contributor.editorBanasiak, Jakub Lubomir
dc.contributor.editorKiklewicz, Aleksander
dc.contributor.editorMazurkiewicz-Sułkowska, Julia
dc.date.accessioned2021-10-20T08:57:38Z
dc.date.available2021-10-20T08:57:38Z
dc.date.issued2021
dc.identifier.citationДымарский М. Я., Идентифицирующие речевые синтаксические модели: опыт обобщения (на материале русского языка), [w:] Języki słowiańskie dziś: w kręgu kategorii, struktur i procesów, J. L., Banasiak, A. Kiklewicz, J. Mazurkiewicz-Sułkowska (red.), WUŁ–IS PAN, Łódź–Warszawa 2021, „Prace Slawistyczne. Slavica”, t. 150, s. 97–110.pl_PL
dc.identifier.isbn978-83-8220-634-0
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/39456
dc.description.abstractВ статье обобщаются результаты исследования идентифицирующих речевых синтаксических моделей в русском языке. Работа опирается на мысль о том, что системы структурных и структурно-семантических моделей предложений в славянских языках, построенные во второй половине XX в., дают представление о синтаксических системах этих языков, но не приближают нас к пониманию процесса порождения высказывания. К пониманию этого процесса может приблизить изучение речевых синтаксических моделей, которые трактуются как производные от языковых моделей, но при этом более приближенные к внеязыковой ситуации, что закреплено в целом ряде фиксированных параметров. За каждой речевой моделью, в свою очередь, стоит целое множество еще более конкретных моделей высказываний с еще большим количеством фиксированных параметров. К ним принадлежат, в частности, модели идентифицирующих высказываний двух классов: (i) Это / N1 Vf и (ii) Так вот + [вопр. предл.]. Их логическая основа состоит в идентификации некоторой текущей ситуации или ее компонента с образом этой ситуации (ее компонента), находящимся в активной речевой зоне сознания говорящего. Класс (i) более употребителен для идентификации ситуации в целом (Что это за шум за окном? – Это самолет летит), поэтому высказывания этого типа могут быть названы биситуативными. Класс (ii) чаще употребляется в случае идентификации компонента, являющегося специфицирующим знанием (О. Йокояма) о ситуации, без которого говорящий не в состоянии составить целостный образ ситуации (Так вот где вы прячетесь, сорванцы!).pl_PL
dc.description.abstractThis article summarises the results of a study of syntactic models of identifying utterances in the Russian language. The study stems from the idea that systems of structural and structural-semantic sentence models in Slavic languages developed in the second half of the twentieth century provide a reasonable understanding of syntactic systems of these languages, but they do not bring us closer to understanding the process of generating an utterance. This process can be explained by the study of syntactic models of speech, which are approached as models derived from basic language ones. They have a close connection with the non-linguistic situation and the communicative situation, and have a number of fixed parameters. Each speech model is a set of utterance models which are based on it. They are even more closely associated with typical situations of reality and communication and have a larger number of fixed parameters. These are, in particular, the models of identifying utterances of two classes: (i) Это / N1 Vf (Eto ‘this’ / N1 Vf) and (ii) Так вот + [вопр. предл.] (Tak vot ‘So this is’ + [interrogative clause]). The logic of (i) and (ii) consists in identifying a present situation or its component with an image of this situation (component of a situation) in the active sphere of the speaker’s consciousness. Class (i) is more often used to identify the situation as a whole (Что это за шум за окном? – Это самолет летит / What’s this noise outside? – It’s a plane flying, lit. This a plane is flying); therefore, (i) can be called bi-situational utterances. Class (ii) is more often used to identify a component that involves specificational knowledge (O. Yokoyama), without which the speaker could not build a holistic view of the situation (Так вот где вы прячетесь, сорванцы! / So this is where you hide, tomboys!).pl_PL
dc.language.isorupl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofJęzyki słowiańskie dziś: w kręgu kategorii, struktur i procesów;
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjectсинтаксические моделиpl_PL
dc.subjectмодели высказыванияpl_PL
dc.subjectментальный дейксисpl_PL
dc.subjectпорождение высказыванияpl_PL
dc.subjectsyntactic modelspl_PL
dc.subjectutterance modelspl_PL
dc.subjectmental deixispl_PL
dc.subjectgenerating an utterancepl_PL
dc.titleИдентифицирующие речевые синтаксические модели: опыт обобщения (на материале русского языка)pl_PL
dc.typeBook chapterpl_PL
dc.page.number97-110pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationРоссийский государственный педагогический университет им. А. И. Герцена, Институт лингвистических исследований РАН, Санкт-Петербургpl_PL
dc.identifier.eisbn978-83-8220-635-7
dc.referencesАнохин, П. К. (1966). Кибернетика и интегративная деятельность мозга. В 18. Меж- дународный психологический конгресс: Симпозиум 2. Кибернетические аспекты интегральной деятельности мозга (сс. 3–20). Без издателя.pl_PL
dc.referencesБабенко, Л. Г. (Ред.). (2002). Русские глагольные предложения: Экспериментальный синтаксический словарь. Флинта; Наука.pl_PL
dc.referencesБарнетова, В., Беличова-Кржижкова, Г., Олдржих, Л., Скоумалова, З., & Стракова, В. (1979). Русская грамматика (Т. 2). Академия.pl_PL
dc.referencesГаспаров, Б. М. (1996). Язык: Память: Образ: Лингвистика языкового существования. Новое литературное обозрение.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2007). Это / N1 Vf: К понятию речевой синтаксической модели. В Язык в движении: К 70-летию Л. П. Крысина (сс. 159–171). Языки славянской культуры.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2013). От моделей предложения – к моделированию высказывания. В Славянское языкознание: XV Международный съезд славистов. Минск, 2013. Доклады российской делегации (сс. 308–330). Индрик.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2014a). Речевая модель {Так вот + [вопр. предл.]!}: Oбщая харак- теристика и компоненты. Научное мнение: Научный журнал, 2014(8), 24–30.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2014б). К описанию идентифицирующих речевых моделей: Функ- ции сращения частицы и местоимения. Вестник Тамбовского университета: Серия. Гуманитарные науки, 2014(9), 153–159.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2014в). К описанию речевой модели {Так вот + [вопр. предл.]!}: Актуальное членение и интонационный контур. Мир русского слова, 2014(4), 20–26.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2014г). Аспектуально-темпоральная характеристика речевой модели {Так вот + [вопр. предл.]!}. В A. Stelmaszuk (Ред.), Glosarium: Międzynarodowy projekt naukowo-dydaktyczny «Jedna Europa – wiele narodów, języków, kultur i religii» (сс. 21–34). Без издателя.pl_PL
dc.referencesДымарский, М. Я. (2015). Способы воплощения предикативного отношения. Acta Linguistica Petropolitana: Труды Института лингвистических исследований Российской Академии Наук: Т. 11. Ч. 1. Категории имени и глагола в системе функциональной грамматики, 41–61.pl_PL
dc.referencesЙокояма, О. Б. (2005). Когнитивная модель дискурса и русский порядок слов. Языки славянской культуры.pl_PL
dc.referencesКацнельсон, С. Д. (1984). Речемыслительные процессы. Вопросы языкознания, 1984(4), 3–12.pl_PL
dc.referencesШведова, Н. Ю. (1970). Синтаксис простого предложения. В Н. Ю. Шведова (Ред.), Грамматика современного русского литературного языка (сс. 541–651). Наука.pl_PL
dc.referencesШведова, Н. Ю. (1980). Русская грамматика (Т. 2). Наука.pl_PL
dc.referencesDaneš, F., Grepl, M., & Hlavsa, Z. (Ред.). (1987). Mluvnice češtiny: T. 3. Skladba. Academia.pl_PL
dc.referencesKiklewicz, A. K., & Korytkowska, M. (Ред.). (2010). Podstawowe struktury zdaniowe współczesnych języków słowiańskich: Białoruski, bułgarski, polski. Centrum Badań Europy Wschodniej.pl_PL
dc.referencesАnоkhin, P. K. (1966). Kibеrnеtikа i intеgrаtivnаia dеiatеlʹnоstʹ mоzgа. In 18. Mеzhdunаrоdnyĭ psіkhоlоgichеskiĭ kоngrеss: Simpоzium 2. Kibеrnеtichеskiе аspеkty intеgrаlʹnоĭ dеiatеlʹnоsti mоzgа (pp. 3–20). Mоskvа.pl_PL
dc.referencesBаbеnkо, L. G. (Ed.) (2002). Russkiе glаgоlʹnyе prеdlоzhеniia: Ėkspеrimеntаlʹnyĭ sintаksichеskiĭ slоvаrʹ. Flintа; Nаukа.pl_PL
dc.referencesBаrnеtоvа V., Bеlichоvа-Krzhizhkоvа, G., Оldrzhikh, L., Skоumаlоvа, Z., & Strаkоvа, V. (1979). Russkаia grаmmаtikа (Vol. 2). Аkаdеmiia.pl_PL
dc.referencesDaneš, F., Grepl, M., & Hlavsa, Z. (Eds.). (1987). Mluvnice češtiny: Vol. 3. Skladba. Academia.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2007). Ėtо / N1 Vf: K pоniatiiu rеchеvоĭ sintаksichеskоĭ mоdеli. In IAzyk v dvizhеnii: K 70-lеtiiu L. P. Krysinа (pp. 159–171). IAzyki slаvianskоĭ kulʹtury.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2013). Оt mоdеlеĭ prеdlоzhеniia – k mоdеlirоvаniiu vyskаzyvаniia. In Slаvianskое iazykоznаniе: XV Mеzhdunаrоdnyĭ sʺеzd slаvistоv. Minsk, 2013. Dоklаdy rоssiĭskоĭ dеlеgаtsii (pp. 308–330). Indrik.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2014a). Rеchеvаia mоdеlʹ {Tаk vоt + [vоpr. prеdl.]!}: Obshchаia khаrаktеristikа i kоmpоnеnty. Nаuchnое mnеniе: Nаuchnyĭ zhurnаl, 2014(8), 24–30.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2014b). K оpisаniiu idеntifitsiruiushchikh rеchеvykh mоdеlеĭ: Funktsii srаshchеniia chаstitsy i mеstоimеniia. Vеstnik Tаmbоvskоgо univеrsitеtа. Sеriia: Gumаnitаrnyе nаuki, 2014(9), 153–159.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2014v). K оpisаniiu rеchеvоĭ mоdеli {Tаk vоt + [vоpr. prеdl.]!}: Аktuаlʹnое chlеnеniе i intоnаtsiоnnyĭ kоntur. Mir russkоgо slоvа, 2014(4), 20–26.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2014g). Аspеktuаlʹnо-tеmpоrаlʹnаia khаrаktеristikа rеchеvоĭ mоdеli {Tаk vоt + [vоpr. prеdl.]!}. In A. Stelmaszuk (Ed.), Glosarium: Międzynarodowy projekt naukowo-dydaktyczny “Jedna Europa – wiele narodów, języków, kultur i religii” (pp. 21–34). Bеlоstоk. No publisher.pl_PL
dc.referencesDymаrskiĭ, M. IA. (2015). Spоsоby vоplоshchеniia prеdikаtivnоgо оtnоshеniia. Acta Linguistica Petropolitana: Trudy Institutа lingvistichеskikh isslеdоvаniĭ Rоssiĭskоĭ Аkаdеmii Nаuk: Vol. 11. Ch 1. Kаtеgоrii imеni i glаgоlа v sistеmе funktsiоnаlʹnоĭ grammatiki, 41–61.pl_PL
dc.referencesGаspаrоv, B. M. (1996). IAzyk: Pаmiatʹ: Оbrаz: Lingvistikа iazykоvоgо sushchеstvоvаniia. Nоvое litеrаturnое оbоzrеniе.pl_PL
dc.referencesĬоkоiamа, О. B. (2005). Kоgnitivnаia mоdеlʹ diskursа i russkiĭ pоriadоk slоv. IAzyki slаvianskоĭ kulʹtury.pl_PL
dc.referencesKаtsnеlʹsоn, S. D. (1984). Rеchеmyslitеlʹnyе prоtsеssy. Vоprоsy iazykоznаniia, 1984(4), 3–12.pl_PL
dc.referencesKiklewicz, A. K., & Korytkowska, M. (Eds.). (2010). Podstawowe struktury zdaniowe współczesnych języków słowiańskich: Białoruski, bułgarski, polski. Centrum Badań Europy Wschodniej.pl_PL
dc.referencesShvеdоvа, N. IU. (1970). Sintаksis prоstоgо prеdlоzhеniia. V N. IU. SHvеdоvа (Ed.), Grаmmаtikа sоvrеmеnnоgо russkоgо litеrаturnоgо iazykа (pp. 541–651). Nаukа.pl_PL
dc.referencesShvеdоvа, N. IU. (1980). Russkаia grаmmаtikа (Vol. 2). Nаukа.pl_PL
dc.contributor.authorEmaildym2005@list.rupl_PL


Files in this item

Thumbnail
Thumbnail
Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Except where otherwise noted, this item's license is described as Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe