dc.contributor.author | Дымарский, Михаил Я. | |
dc.contributor.editor | Banasiak, Jakub Lubomir | |
dc.contributor.editor | Kiklewicz, Aleksander | |
dc.contributor.editor | Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia | |
dc.date.accessioned | 2021-10-20T08:57:38Z | |
dc.date.available | 2021-10-20T08:57:38Z | |
dc.date.issued | 2021 | |
dc.identifier.citation | Дымарский М. Я., Идентифицирующие речевые синтаксические модели: опыт обобщения (на материале русского языка), [w:] Języki słowiańskie dziś: w kręgu kategorii, struktur i procesów, J. L., Banasiak, A. Kiklewicz, J. Mazurkiewicz-Sułkowska (red.), WUŁ–IS PAN, Łódź–Warszawa 2021, „Prace Slawistyczne. Slavica”, t. 150, s. 97–110. | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8220-634-0 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/39456 | |
dc.description.abstract | В статье обобщаются результаты исследования идентифицирующих речевых
синтаксических моделей в русском языке. Работа опирается на мысль о том, что системы
структурных и структурно-семантических моделей предложений в славянских языках, построенные во второй половине XX в., дают представление о синтаксических
системах этих языков, но не приближают нас к пониманию процесса порождения
высказывания. К пониманию этого процесса может приблизить изучение речевых
синтаксических моделей, которые трактуются как производные от языковых моделей,
но при этом более приближенные к внеязыковой ситуации, что закреплено в целом
ряде фиксированных параметров. За каждой речевой моделью, в свою очередь, стоит
целое множество еще более конкретных моделей высказываний с еще большим
количеством фиксированных параметров. К ним принадлежат, в частности, модели
идентифицирующих высказываний двух классов: (i) Это / N1 Vf и (ii) Так вот +
[вопр. предл.]. Их логическая основа состоит в идентификации некоторой текущей
ситуации или ее компонента с образом этой ситуации (ее компонента), находящимся
в активной речевой зоне сознания говорящего. Класс (i) более употребителен для
идентификации ситуации в целом (Что это за шум за окном? – Это самолет летит),
поэтому высказывания этого типа могут быть названы биситуативными. Класс (ii)
чаще употребляется в случае идентификации компонента, являющегося специфицирующим знанием (О. Йокояма) о ситуации, без которого говорящий не в состоянии
составить целостный образ ситуации (Так вот где вы прячетесь, сорванцы!). | pl_PL |
dc.description.abstract | This article summarises the results of a study of syntactic models of identifying utterances
in the Russian language. The study stems from the idea that systems of structural
and structural-semantic sentence models in Slavic languages developed in the second half
of the twentieth century provide a reasonable understanding of syntactic systems of these
languages, but they do not bring us closer to understanding the process of generating
an utterance. This process can be explained by the study of syntactic models of speech, which
are approached as models derived from basic language ones. They have a close connection
with the non-linguistic situation and the communicative situation, and have a number of
fixed parameters. Each speech model is a set of utterance models which are based on it.
They are even more closely associated with typical situations of reality and communication
and have a larger number of fixed parameters. These are, in particular, the models of
identifying utterances of two classes: (i) Это / N1 Vf (Eto ‘this’ / N1 Vf) and (ii) Так вот +
[вопр. предл.] (Tak vot ‘So this is’ + [interrogative clause]). The logic of (i) and (ii) consists in
identifying a present situation or its component with an image of this situation (component
of a situation) in the active sphere of the speaker’s consciousness. Class (i) is more often used
to identify the situation as a whole (Что это за шум за окном? – Это самолет летит
/ What’s this noise outside? – It’s a plane flying, lit. This a plane is flying); therefore, (i) can
be called bi-situational utterances. Class (ii) is more often used to identify a component that involves specificational knowledge (O. Yokoyama), without which the speaker could
not build a holistic view of the situation (Так вот где вы прячетесь, сорванцы! / So this
is where you hide, tomboys!). | pl_PL |
dc.language.iso | ru | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Języki słowiańskie dziś: w kręgu kategorii, struktur i procesów; | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | синтаксические модели | pl_PL |
dc.subject | модели высказывания | pl_PL |
dc.subject | ментальный дейксис | pl_PL |
dc.subject | порождение высказывания | pl_PL |
dc.subject | syntactic models | pl_PL |
dc.subject | utterance models | pl_PL |
dc.subject | mental deixis | pl_PL |
dc.subject | generating an utterance | pl_PL |
dc.title | Идентифицирующие речевые синтаксические модели: опыт обобщения (на материале русского языка) | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.page.number | 97-110 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Российский государственный педагогический университет им. А. И. Герцена, Институт лингвистических исследований РАН, Санкт-Петербург | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8220-635-7 | |
dc.references | Анохин, П. К. (1966). Кибернетика и интегративная деятельность мозга. В 18. Меж- дународный психологический конгресс: Симпозиум 2. Кибернетические аспекты интегральной деятельности мозга (сс. 3–20). Без издателя. | pl_PL |
dc.references | Бабенко, Л. Г. (Ред.). (2002). Русские глагольные предложения: Экспериментальный синтаксический словарь. Флинта; Наука. | pl_PL |
dc.references | Барнетова, В., Беличова-Кржижкова, Г., Олдржих, Л., Скоумалова, З., & Стракова, В. (1979). Русская грамматика (Т. 2). Академия. | pl_PL |
dc.references | Гаспаров, Б. М. (1996). Язык: Память: Образ: Лингвистика языкового существования. Новое литературное обозрение. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2007). Это / N1 Vf: К понятию речевой синтаксической модели. В Язык в движении: К 70-летию Л. П. Крысина (сс. 159–171). Языки славянской культуры. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2013). От моделей предложения – к моделированию высказывания. В Славянское языкознание: XV Международный съезд славистов. Минск, 2013. Доклады российской делегации (сс. 308–330). Индрик. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2014a). Речевая модель {Так вот + [вопр. предл.]!}: Oбщая харак- теристика и компоненты. Научное мнение: Научный журнал, 2014(8), 24–30. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2014б). К описанию идентифицирующих речевых моделей: Функ- ции сращения частицы и местоимения. Вестник Тамбовского университета: Серия. Гуманитарные науки, 2014(9), 153–159. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2014в). К описанию речевой модели {Так вот + [вопр. предл.]!}: Актуальное членение и интонационный контур. Мир русского слова, 2014(4), 20–26. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2014г). Аспектуально-темпоральная характеристика речевой модели {Так вот + [вопр. предл.]!}. В A. Stelmaszuk (Ред.), Glosarium: Międzynarodowy projekt naukowo-dydaktyczny «Jedna Europa – wiele narodów, języków, kultur i religii» (сс. 21–34). Без издателя. | pl_PL |
dc.references | Дымарский, М. Я. (2015). Способы воплощения предикативного отношения. Acta Linguistica Petropolitana: Труды Института лингвистических исследований Российской Академии Наук: Т. 11. Ч. 1. Категории имени и глагола в системе функциональной грамматики, 41–61. | pl_PL |
dc.references | Йокояма, О. Б. (2005). Когнитивная модель дискурса и русский порядок слов. Языки славянской культуры. | pl_PL |
dc.references | Кацнельсон, С. Д. (1984). Речемыслительные процессы. Вопросы языкознания, 1984(4), 3–12. | pl_PL |
dc.references | Шведова, Н. Ю. (1970). Синтаксис простого предложения. В Н. Ю. Шведова (Ред.), Грамматика современного русского литературного языка (сс. 541–651). Наука. | pl_PL |
dc.references | Шведова, Н. Ю. (1980). Русская грамматика (Т. 2). Наука. | pl_PL |
dc.references | Daneš, F., Grepl, M., & Hlavsa, Z. (Ред.). (1987). Mluvnice češtiny: T. 3. Skladba. Academia. | pl_PL |
dc.references | Kiklewicz, A. K., & Korytkowska, M. (Ред.). (2010). Podstawowe struktury zdaniowe współczesnych języków słowiańskich: Białoruski, bułgarski, polski. Centrum Badań Europy Wschodniej. | pl_PL |
dc.references | Аnоkhin, P. K. (1966). Kibеrnеtikа i intеgrаtivnаia dеiatеlʹnоstʹ mоzgа. In 18. Mеzhdunаrоdnyĭ psіkhоlоgichеskiĭ kоngrеss: Simpоzium 2. Kibеrnеtichеskiе аspеkty intеgrаlʹnоĭ dеiatеlʹnоsti mоzgа (pp. 3–20). Mоskvа. | pl_PL |
dc.references | Bаbеnkо, L. G. (Ed.) (2002). Russkiе glаgоlʹnyе prеdlоzhеniia: Ėkspеrimеntаlʹnyĭ sintаksichеskiĭ slоvаrʹ. Flintа; Nаukа. | pl_PL |
dc.references | Bаrnеtоvа V., Bеlichоvа-Krzhizhkоvа, G., Оldrzhikh, L., Skоumаlоvа, Z., & Strаkоvа, V. (1979). Russkаia grаmmаtikа (Vol. 2). Аkаdеmiia. | pl_PL |
dc.references | Daneš, F., Grepl, M., & Hlavsa, Z. (Eds.). (1987). Mluvnice češtiny: Vol. 3. Skladba. Academia. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2007). Ėtо / N1 Vf: K pоniatiiu rеchеvоĭ sintаksichеskоĭ mоdеli. In IAzyk v dvizhеnii: K 70-lеtiiu L. P. Krysinа (pp. 159–171). IAzyki slаvianskоĭ kulʹtury. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2013). Оt mоdеlеĭ prеdlоzhеniia – k mоdеlirоvаniiu vyskаzyvаniia. In Slаvianskое iazykоznаniе: XV Mеzhdunаrоdnyĭ sʺеzd slаvistоv. Minsk, 2013. Dоklаdy rоssiĭskоĭ dеlеgаtsii (pp. 308–330). Indrik. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2014a). Rеchеvаia mоdеlʹ {Tаk vоt + [vоpr. prеdl.]!}: Obshchаia khаrаktеristikа i kоmpоnеnty. Nаuchnое mnеniе: Nаuchnyĭ zhurnаl, 2014(8), 24–30. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2014b). K оpisаniiu idеntifitsiruiushchikh rеchеvykh mоdеlеĭ: Funktsii srаshchеniia chаstitsy i mеstоimеniia. Vеstnik Tаmbоvskоgо univеrsitеtа. Sеriia: Gumаnitаrnyе nаuki, 2014(9), 153–159. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2014v). K оpisаniiu rеchеvоĭ mоdеli {Tаk vоt + [vоpr. prеdl.]!}: Аktuаlʹnое chlеnеniе i intоnаtsiоnnyĭ kоntur. Mir russkоgо slоvа, 2014(4), 20–26. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2014g). Аspеktuаlʹnо-tеmpоrаlʹnаia khаrаktеristikа rеchеvоĭ mоdеli {Tаk vоt + [vоpr. prеdl.]!}. In A. Stelmaszuk (Ed.), Glosarium: Międzynarodowy projekt naukowo-dydaktyczny “Jedna Europa – wiele narodów, języków, kultur i religii” (pp. 21–34). Bеlоstоk. No publisher. | pl_PL |
dc.references | Dymаrskiĭ, M. IA. (2015). Spоsоby vоplоshchеniia prеdikаtivnоgо оtnоshеniia. Acta Linguistica Petropolitana: Trudy Institutа lingvistichеskikh isslеdоvаniĭ Rоssiĭskоĭ Аkаdеmii Nаuk: Vol. 11. Ch 1. Kаtеgоrii imеni i glаgоlа v sistеmе funktsiоnаlʹnоĭ grammatiki, 41–61. | pl_PL |
dc.references | Gаspаrоv, B. M. (1996). IAzyk: Pаmiatʹ: Оbrаz: Lingvistikа iazykоvоgо sushchеstvоvаniia. Nоvое litеrаturnое оbоzrеniе. | pl_PL |
dc.references | Ĭоkоiamа, О. B. (2005). Kоgnitivnаia mоdеlʹ diskursа i russkiĭ pоriadоk slоv. IAzyki slаvianskоĭ kulʹtury. | pl_PL |
dc.references | Kаtsnеlʹsоn, S. D. (1984). Rеchеmyslitеlʹnyе prоtsеssy. Vоprоsy iazykоznаniia, 1984(4), 3–12. | pl_PL |
dc.references | Kiklewicz, A. K., & Korytkowska, M. (Eds.). (2010). Podstawowe struktury zdaniowe współczesnych języków słowiańskich: Białoruski, bułgarski, polski. Centrum Badań Europy Wschodniej. | pl_PL |
dc.references | Shvеdоvа, N. IU. (1970). Sintаksis prоstоgо prеdlоzhеniia. V N. IU. SHvеdоvа (Ed.), Grаmmаtikа sоvrеmеnnоgо russkоgо litеrаturnоgо iazykа (pp. 541–651). Nаukа. | pl_PL |
dc.references | Shvеdоvа, N. IU. (1980). Russkаia grаmmаtikа (Vol. 2). Nаukа. | pl_PL |
dc.contributor.authorEmail | dym2005@list.ru | pl_PL |