Bezprawne utrwalanie albo rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej (art. 191a § 1 k.k.)

Abstract

Wejście w życie regulacji ujętej w art. 191a k.k. przyniosło skutek w postaci wprowadzenia do karnoprawnego porządku nowej jakości. Jej struktura wskazuje, iż ustawodawca dostrzegł potrzebę zabezpieczenia wizerunku osoby w związku z jego eksploatacją w niektórych formach (utrwalania oraz rozpowszechniania), w stanie nagości oraz w trakcie czynności seksualnej. W pracy przedstawiono poglądy, odnoszące się do rodzajowego i indywidualnego przedmiotu ochrony regulacji z art. 191a § 1 k.k., a także relacji między nim a wolnością seksualną oraz znaczeniem godności. Zdefiniowania wymagała treść indywidualnego przedmiotu ochrony - wolności od bezprawnej ingerencji w kształtowanie granic sfery intymności. Ponadto wyznaczono zakresy znamion „wizerunek nagiej osoby” oraz „wizerunek osoby w trakcie czynności seksualnej” ze szczególnym uwzględnieniem ich wykorzystania na gruncie charakteryzowanej regulacji Z kolei zakresy znamion „utrwalanie” oraz „rozpowszechnianie” zostały poddane dookreśleniu. Część pracy dotyczy środków (przemoc, groźba bezprawna podstęp), którymi posługuje się sprawca celem dokonania utrwalenia lub (w tym przypadku środki mają wymiar fakultatywny) rozpowszechnienia wizerunku. Niejednolitość poglądów przedstawianych w odniesieniu do terminu „podstęp” wymagała ustalenia jego treści. Kolejna część opracowania służy wyznaczeniu zakresu zgody człowieka, którego wizerunek podlega rozpowszechnieniu z uwzględnieniem jej miejsca w strukturze analizowanego przestępstwa. Ponadto rozwiązano problem relewantności zgody małoletniej osoby w kontekście niniejszej regulacji. Rozdział odnoszący się do empirycznego wymiaru problemu zawiera badania w przedmiocie powszechności oraz skutków uczestnictwa przez małoletnich w aktywnościach związanych z sextingiem, porno-zemstą oraz sextotrion. Wyniki wskazują, iż na gruncie charakteryzowanej regulacji aktualizacji ulega dalszy przedmiot ochrony, gdy w roli pokrzywdzonego przestępstwem występuje małoletni (prawidłowy rozwój psychofizyczny). Jego treść poddano konkretyzacji w niniejszym opracowaniu.