Autonomy of EU Law as a Limit to Private Parties' Access to International Dispute Settlement Mechanisms

Abstract

Celem niniejszej rozprawy doktorskiej jest analiza ograniczeń dla dostępu podmiotów prywatnych do międzynarodowych mechanizmów rozstrzygania sporów wynikających z autonomii prawa Unii Europejskiej (UE). Jak wiadomo Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wielokrotnie stwierdzał niezgodność niektórych międzynarodowych mechanizmów rozstrzygania sporów z prawem Unii Europejskiej, a konkretniej – jego autonomią. Sytuacja ta jest tym bardziej problematyczna, jeśli wziąć pod uwagę, że autonomia prawa UE nie została wprost zapisana w Traktatach, ale stanowi raczej efekt ich twórczej wykładni przez TSUE. Dodatkowo, pomimo rozwoju orzecznictwa TSUE jej dokładne kontury pozostają boleśnie nieostre. Co więcej należy podkreślić, że zastosowanie przez TSUE tego pojęcia w odniesieniu do międzynarodowych mechanizmów rozstrzygania sporów jest sprawą stosunkowo świeżą i jej dokładna treść pozostaje w znacznej mierze zagadkowa. W związku z powyższym, w mojej rozprawie doktorskiej podejmuję się analizy na ile istniejące orzecznictwo TSUE pozwalałoby na sformułowanie bardziej ogólnych wniosków w przedmiocie ograniczeń stawianych dostępowi jednostek do międzynarodowych mechanizmów rozstrzygania sporów przez zasadę autonomii prawa UE. Teoretycznie, w optymalnym wypadku, moje badania powinny zaowocować sformułowaniem „testu autonomii”, tj. zbioru warunków, które dany mechanizm rozstrzygania sporów powinien spełnić aby zostać uznanym za zgodny z prawem UE. Niestety, przeprowadzona na kartach rozprawy doktorskiej analiza nie tylko nie daje podstaw do sformułowania takiego testu, ale ponadto wskazuje liczne paradoksy i ryzyka związane ze sposobem powoływania zasady autonomii przez TSUE.