"Historia uczy, że od zarania dziejów zarówno kultura, jak i turystyka, niezależnie od sformułowań używanych do określania tych pojęć, nieodmiennie towarzyszyły człowiekowi. Oprócz zaspokajania podstawowych potrzeb bytowych i zapewnienia sobie bezpieczeństwa człowiek wykazywał bowiem potrzebę otaczania się przedmiotami, które jakkolwiek nie były niezbędne do życia, to ich posiadanie lub możliwość choćby patrzenia na nie sprawiały mu radość czy przyjemność. Tworzył w ten sposób elementy szeroko rozumianej kultury materialnej. Z czasem także przedmioty codziennego użytku, narzędzia, urządzenia, tradycje, a nawet idee, zaczęły być uznawane za dziedzictwo kulturowe ludzkości. Rozwój cywilizacyjny, w tym rozwój kulturowy, oraz poszerzanie zakresu pojęcia „kultura”, sprawiają, że coś, co jeszcze kilka dziesięcioleci temu nie znajdowało zainteresowania (jak np. obiekty przemysłowe) dziś buduje wizerunek i markę miejsc czy obszarów uznawanych dotychczas za nieturystyczne. Przykłady takich „nowo odkrytych”, np. dla turystyki, elementów dziedzictwa kulturowego można mnożyć. Równolegle z rozwojem kulturowym kształtowała się potrzeba poznania wynikająca z immanentnie ludzkiej cechy, jaką jest ciekawość. Już od najdawniejszych czasów podejmowane były podróże mające na celu poznanie tego, co kryje się za najbliższą górą, lasem, rzeką, morzem czy oceanem. Człowiek od zawsze był ciekawy świata, pragnął poznawać życie innych, a zdobyte doświadczenia były dla niego zazwyczaj inspiracją do podejmowania działań, których konsekwencją był kulturowy rozwój cywilizacyjny. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że te pierwotne potrzeby tworzenia i poznawania, charakterystyczne jedynie dla człowieka, wynosząc go ponad zaspokajanie potrzeb fizjologicznych są swoistym praźródłem związków między kulturą i turystyką. Upraszczając można założyć także, że aktywność turystyczna jest częścią szeroko rozumianej kultury, a także wyrazem możliwości i ambicji społeczeństw w dążeniu do realizacji powszechnego prawa do turystyki. KULTURA 6 I TURYSTYKA – WSPÓLNE KORZENIE Efektem wspólnych korzeni kultury i turystyki jest stałe przenikanie się obu elementów tworzących trwałą jakość, jaką jest turystyka kulturowa. Właściwie nie sposób wyobrazić sobie wyjazdu turystycznego, który w mniejszym lub większym stopniu nie zawierałby pierwiastka kulturowego. Podobnie większość działań kulturalnych odbierana jest współcześnie jako mniej lub bardziej atrakcyjna turystycznie. Wydaje się więc, że wspólna historia kultury i turystyki to obecnie nie tylko drogi wychodzące z jednego punktu, które krzyżują się od czasu do czasu, ale przede wszystkim wspólny trakt wiodący do realizacji twórczych aspiracji, poznania i pozytywnych emocji."

[Wstęp redakcyjny]

Dawne i współczesne uwarunkowania rozwoju turystyki kulturowej

• Marek Olędzki: Kulturowo‐poznawczy wymiar peregrynacji ludzi antyku
  
• Andrzej Kowalczyk: Zasoby kulturowe i walory kulturowe – próba ustalenia znaczenia tych pojęć
  
• Marek Nowacki: Dziedzictwo i turystyka: relacje i ewolucja koncepcji
  
• Jacek „Smit” Kowalski: Turystyka – ucieczka od rzeczywistości. Innowacyjna segmentacja i motywy eskapad
  
• Robert Kawałko: Fundraising – nowe i nieograniczone fundusze dla kultury i turystyki
  

Światowe i europejskie doświadczenia w zakresie turystyki kulturowej

• Łucja Piekarska‐Duraj: „Stwarzanie” Europejczyków – wyobraźnia symboliczna w szlakach kulturowych Rady Europy
  
• Marek W. Kozak: Wielkie imprezy sportowe: sport, kultura czy biznes?
  
• Armin Mikos von Rohrscheidt: Zagospodarowanie cennych walorów kulturowych w organizacji turystyki. Bilans atutów i niewykorzystanych szans
  
• Magdalena Woźniczko, Tadeusz Jędrysiak: Wioski etnograficzne przyszłością zachowania dziedzictwa kulturowego w turystyce na świecie
  
• Adam Hajduga: Wybrane sposoby świętowania dziedzictwa poprzemysłowego w Europie
  
• Ruben C. Lois Gonzales: The way to Santiago today: a multicultural debate
  
• Donatella Sasso: Historical, industrial, tourist Turin. The many seasons of a city
  

Turystyka kulturowa w Polsce i jej regionach – wybrane przykłady

• Tomasz Duda: Tradycje pielgrzymowania jako element kulturotwórczy. Przykład Pomorza Zachodniego
  
• Włodzimierz Ranoszek, Krzysztof Widawski: Pogranicze śląsko‐wielkopolskie jako cel turystyki
  
• Zygmunt Kruczek: Kultura jako cel podróży do Małopolski w świetle badań ankietowych
  
• Wacław Idziak: Turysta jako współtwórca oferty turystyki kulturowej
  
• Romuald Ziółkowski, Anna Sierpińska: Kultura jako symbol zróżnicowanych potrzeb turystycznych
  
• Piotr Kociszewski: Produkty turystyki kulturowej dla seniorów – ewolucja i rewolucja(?)
  

Miejscowość jako destynacja w turystyce kulturowej

• Agata Niemczyk: Obszarowy produkt turystyki kulturowej w opinii wybranych grup odbiorców. Przypadek miasta Krakowa
  
• Magdalena Duda‐Seifert, Tomasz Mikołajczak: Dziedzictwo kulturowe Żydów wrocławskich i jego upamiętnienia – ocena stanu zagospodarowania i wykorzystania na potrzeby turystyki
  
• Dominika Łaska, Jacek Kaczmarek: „Jeżeli wybierasz się w podróż” – o dostępności instytucji kultury dla osób niepełnosprawnych
  
• Barbara Pisarska: Percepcja Festynu Archeologicznego w Szwajcarii koło Suwałk przez jego uczestników
  
• Dominik Orłowski, Magdalena Woźniczko: Prezentacje regionalnych tradycji kulinarnych w ofercie turystycznej Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej
  
• Rafał Kasprzak: Zachowania konsumpcyjne turystów w Europejskim Centrum Bajki im. Koziołka Matołka w Pacanowie