O idei prawdy

Abstract

Komunikacja między ludźmi opiera się głównie na symbolach. Taka jest mowa, gestykulacja oraz sztuczne systemy wizualne. Symbole transmitują faktyczne stany przeszłe i przyszłe oraz poglądy i całe narracje, wypełniając ludzkie umysły rzeczywistością ekwiwalentną. Aby system symboliczny zadziałał, jego użytkownicy muszą dzielić z innymi znajomość kodu czy języka. Drugim zaś warunkiem koniecznym jest wzajemnie podzielane przekonanie, że symbole nie kłamią i nie mylą się lecz przekazują prawdę. O ile pierwszy warunek należy do porządku wiedzy, to drugi należy do porządku wiary. Prawda jest ideą sine qua non komunikacji symbolicznej, gdyż wyrażenia symboliczne występują niejako w imieniu twardych faktów albo sądów i twierdzeń innych osób. Lecz prawda jest czymś więcej niż ideą. Jest ona pożytecznym mitem, który stabilizuje a zarazem koryguje i rozwija ludzkość. Życie w micie prawdy, który nosimy w sobie, czyni nas zdolnymi do nadawania sensu wszelkim komunikatom słownym i obrazowym jakie ze sobą wymieniamy i to ten mit podpowiada nam, co prawdą jest, a co nie. Tekst ten będzie o tym, w jaki sposób ludzie użytkują ideę prawdy i jak ta idea stała się narzędziem pomnażania wiedzy albo oszustwa w zbiorowościach ludzkich. Mówiąc inaczej – ideą prawdy jako regulatorem relacji i procesów komunikacyjnych, zaś bardziej ogólnie – procesów społecznych. Ale nie będzie tu nic o tym, czym jest sama prawda. Bo prawda to prawda.