Bolesław Leśmian i problemy komunikacji

Abstract

Przedmiotem rozważań będzie jeden wiersz Bolesława Leśmiana Dziewczyna z tomu Napój cienisty. Dotychczasowe interpretacje ale i opisy tego dziełka wydają się niewystarczające. Ich autorzy nie wzięli pod uwagę problemów dość banalnych, a mianowicie – kwestii komunikacji. Jest to przecież wypowiedź, może raczej komunikat, który niesie określone treści i odwołuje się do jakiejś uprzedniej wiedzy odbiorcy. Wiedza ta oparta jest na tradycji klasycznej (Wergiliusz, Owidiusz), ale nawiązuje do pewnych wątków znanych i z twórczości samego Leśmiana np. Przygody Sindbada Żeglarza, ale i przewijających się w twórczości współczesnych mu twórców (np. W. Gomulicki, A. Asnyk). Stąd konieczność zastosowania klasycznych narzędzi metody filologicznej. Komunikat jest zbudowany w wierszu w sposób dość prosty, może jednak sprawić kłopot, gdy będziemy go analizować pobieżnie. Narzędzia komunikatywistyczne pozwalają na jego precyzyjny opis. Sam utwór to realizacja tzw. Światopoglądu balladowego opisanego już przez Stefana Lichańskiego. Zarazem Dziewczyna nie jest zaprzeczeniem wartości marzeń; ostrzega tylko, że nie każde z nich da się zrealizować. Trzeba bowiem ostrożnie wybierać bramę Snu.