Strategie komunikacyjne w języku mówionym cudzoziemców uczących się języka polskiego

Abstract

Autorka rozprawy podjęła się przedstawienia, analizy i sklasyfikowania strategii komunikacyjnych stosowanych przez cudzoziemców uczących się języka polskiego na poziomach A2, B1 i B2 oraz weryfikacji, czy stosowane przez nich strategie odpowiadają skalom zawartym w opisach poziomów biegłości językowej. Zbadała również nastawienie obcokrajowców do stosowania różnych działań o charakterze strategicznym. W pierwszej części zaprezentowane zostały anglosaskie i polskojęzyczne badania strategii komunikacyjnych. Omówiono miejsce kompetencji strategicznej w modelach kompetencji komunikacyjnej, założenia wybranych nurtów badawczych oraz pojęcie autonomii ucznia i strategii uczenia się. Autorka przedstawiła też strategie komunikacyjne w opisach poziomów biegłości językowej. W dysertacji przytoczono 380 przykładów wypowiedzi, w których obecne były 634 działania o charakterze strategicznym. Zostały one omówione w drugiej części pracy. Przeprowadzając analizę produkcji językowej uczących się, autorka zaproponowała taksonomię opartą na trzech głównych typach strategii komunikacyjnych, którymi są strategie nastawione na: przekazywanie znaczenia słów, dokładność formy w komunikacji i utrzymanie ciągłości wypowiedzi. Omówiła również zjawisko zespołowego tworzenia i negocjowania znaczeń oraz przedstawiła analizę strategii komunikacyjnych stosowanych przez Brytyjczyka. W celu sprawdzenia nastawienia cudzoziemców do stosowania strategii komunikacyjnych przeprowadziła badanie ankietowe. Formułując wnioski, autorka wskazuje najchętniej stosowane typy strategii komunikacyjnych przez osoby z poszczególnych poziomów. Zaznacza też, że wyniki przeprowadzonych badań jednoznacznie pokazują, że cudzoziemcy uczący się języka polskiego stosują znacznie więcej typów strategii komunikacyjnych niż przewidują to skale opisów biegłości językowej. Badanie sondażowe wykazało, że działania strategiczne zajmują istotne miejsce w fazie planowania wykonania zadania komunikacyjnego. Autorka we wnioskach zamieściła też wskazówki dotyczące treningu strategii komunikacyjnych.