Działalność Wydziału Ratowania Chorych Wileńskiego Towarzystwa Dobroczynności w pierwszych dekadach XIX w.

Abstract

Wileńskie Towarzystwo Dobroczynności powołane w 1807 roku było pierwszą na ziemiach polskich organizacją dobroczynną o charakterze świeckim. Obok pomocy materialnej osobom ubogim oferowało również dostęp do pomocy medycznej. W łonie towarzystwa powołano III Wydział (Wydział Ratowania Chorych). Jego podstawowym zadaniem było udzielanie profesjonalnych porad medycznych ubogim, dostarczanie im leków oraz wdrażanie profilaktyki zdrowotnej. Członkami III Wydziału byli lekarze medycyny, chirurdzy i aptekarze wileńscy – w większości pracownicy i absolwenci Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego. Pośród nowych metod zapobiegania chorobom, które propagowali członkowie Wydziału, można wyróżnić szczepienia przeciw ospie wynalezione w Wielkiej Brytanii przez Edwarda Jennera. Wydział roztoczył również opiekę nad kobietami ciężarnymi i w połogu, powołując tzw. Instytut Macierzyństwa. Członkowie Wydziału III upowszechniali wiedzę medyczną na łamach czasopisma „Dzieje Dobroczynności Krajowej i Zagranicznej”, które ukazywało się w Wilnie w latach 1820-1824.

The Vilnius Charitable Society (established in 1807) was the first secular charity in Poland. Apart from the material aid to the poor, it also offered them access to the medical care. Within the society, the 3rd department dedicated to saving ill people was established, which main task was to provide a professional medical advice to the poor, supply them with medicine and introduce them to the preventive healthcare. The members of the department consisted of doctors of medicine, surgeons and apothecaries from Vilnius, the majority of whom were employees and graduates from Imperial University of Vilnius. Among new methods of disease prevention promoted by the members of the department was the vaccine against smallpox invented in Britain by Edward Jenner. The department also tended to pregnant women and those in the postpartum period by establishing the Institute of Motherhood. The members of the department shared their medical knowledge in the “Dzieje Dobroczynności Krajowej i Zagranicznej” (“The History of National and Foreign Charity”) journal, which was published in Vilnius in 1820–1824.