Dysfunkcyjne praktyki na rynku kapitałowym w Polsce

Abstract

Tematyka pracy doktorskiej dotyczy dysfunkcyjnych praktyk, które można zaobserwować na rynku kapitałowym w Polsce. W rozdziale I wskazano jakie podmioty działają na rynku kapitałowym oraz uwarunkowania prawne i etyczne funkcjonowania rynku kapitałowego w kontekście tematyki dysfunkcyjnych praktyk i poszukiwania sposobów ich wykrywania. W rozdziale II na podstawie wyników przeglądu literatury w zakresie dysfunkcji i prowadzących do nich dysfunkcyjnych praktyk zaproponowano klasyfikację dysfunkcyjnych praktyk. W rozdziale III opisano poszczególne rodzaje dysfunkcyjnych praktyk. Scharakteryzowane działania i zaniechania potwierdziły różnorodność dysfunkcyjnych praktyk zakłócających funkcjonowanie rynku kapitałowego. To z kolei dowiodło, że identyfikacja dysfunkcyjnych praktyk, jakich dopuszczają się uczestnicy rynku kapitałowego determinuje wykorzystywanie odmiennych oraz dostosowanych do polskiego rynku metod ich wykrywania. W rozdziale IV dokonano prezentacji wyników badań własnych, w podziale na trzy obszary badawcze. Przeprowadzone badania objęły analizę sprawozdań finansowych spółek notowanych na Głównym Rynku GPW w latach 1997-2021 oraz NewConnect w latach 2007-2021, analizę przypadków podmiotów wpisanych na Listę ostrzeżeń publicznych KNF (stan na 23.09.2022 r.) oraz analizę zbioru liczb całkowitych reprezentujących dzienny wolumen obrotu akcjami spółek notowanych na Głównym Rynku GPW w latach 1991-2022 oraz NewConnect w latach 2007-2022. Otrzymane wyniki badań umożliwiły określenie nie tylko rodzajów, ale także oszacowanie skali występowania wybranych dysfunkcyjnych praktyk. W rozdziale V opisano działania podejmowane przez KNF, a także GPW, które przyczyniają się do zapewnienia i poprawy bezpieczeństwa na rynku kapitałowym. W pracy zastosowano następujące metody badawcze: metodę analizy piśmiennictwa, treści dokumentów i aktów prawnych, metodę analizy i syntezy, a także metody statystyczne w tym analizę regresji logistycznej, prawo Newcomba-Benforda i testy zgodności.

The subject of the doctoral thesis concerns dysfunctional practices that can be observed on the capital market in Poland. Chapter I indicates what entities operate on the capital market and the legal and ethical conditions for the functioning of the capital market in the context of dysfunctional practices and the search for ways to detect them. In Chapter II, based on the results of a literature review in the field of dysfunctions and dysfunctional practices leading to them, a classification of dysfunctional practices was proposed. Chapter III describes specific types of dysfunctional practices. The described actions and omissions confirmed the variety of dysfunctional practices disturbing the functioning of the capital market. This, in turn, proved that identifying dysfunctional practices committed by capital market participants determines the use of different methods of detecting them, adapted to the Polish market. Chapter IV presents the results of own research, divided into three research areas. The research conducted included the analysis of: financial statements of companies listed on the WSE Main List in 1997-2021 and NewConnect in 2007-2021, cases of entities included in the Public Warning List of the Polish Financial Supervision Authority (as of September 23, 2022) and a set of integers representing the daily volume trading in shares of companies listed on the WSE Main List in 1991-2022 and NewConnect in 2007-2022. The obtained research results made it possible to determine the types and estimate the scale of occurrence of selected dysfunctional practices. Chapter V describes the activities undertaken by the Polish Financial Supervision Authority and the Warsaw Stock Exchange, which contribute to ensuring and improving safety on the capital market. The following research methods were used in the work: the method of analyzing literature, the content of documents and legal acts, the method of analysis and synthesis, as well as statistical methods, including logistic regression analysis, the Newcomb-Benford law and compliance tests.