Daniny publiczne a prawa podstawowe w Ustawie Zasadniczej RFN

Abstract

Normy prawa danin publicznych nie mogą naruszać zasadniczych praw i wolności jednostki, określanych w Niemczech mianem „praw podstawowych”. Wiążą one władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą jako prawo bezpośrednio obowiązujące. Szczególne znaczenie mają tu takie prawa podstawowe jak ochrona godności ludzkiej, powszechne prawo do wolności, zasada równości, ochrona małżeństwa i rodziny, swoboda wyboru i wykonywania zawodu, gwarancja poszanowania własności. Mimo wysiłków doktryny praktyczne znaczenie praw podstawowych w aspekcie badania konstytucyjności danin oraz ograniczania swobody ustawodawcy w tym zakresie jest raczej niewielkie. Bardzo rzadko zdarza się, aby Federalny Sąd Konstytucyjny usunął z systemu prawa daninę publiczną wyłącznie na podstawie materialnego naruszenia praw podstawowych. Wynika to z wielu złożonych przyczyn, by wymienić choćby ostrożność i staranność ustawodawcy w procesie legislacyjnym, konsekwentną „powściągliwość sędziowską” w sprawach bieżącej polityki czy notowane jeszcze w orzecznictwie echa pozytywizmu prawniczego.